-BELARUS'A TÜRKÇE ÖĞRETTİ ANTALYA (A.A) - 14.11.2010 - Bakanlıklar Arası Ortak Kültür Komisyonu tarafından Belarus'taki Minsk Devlet Yabancı Diller (Linguistic) Üniversitesi'ne Türkçe öğretmeni olarak gönderilen Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü Başkanı Ydr. Doç. Dr. Ümit Yıldız, önce Rusça öğrendi, ardından da 11 kitaptan oluşan dünyanın ilk Rusça-Türkçe dil öğrenim setini hazırladı. Yıldız'ın çalışmaları Belarus'ta o kadar ilgi gördü ki Türkçe, Belarus'taki 3 üniversitede zorunlu, 2 üniversitede de seçmeli ders oldu. Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü Başkanı ve aynı zamanda da Eğitim Teknolojileri Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürlüğü görevini de yürüten Yrd. Doç. Dr. Ümit Yıldız, Belarus'ta Türkçe öğretebilmek için gösterdiği çabayla dikkatleri üzerine çekti. Çukurova Üniversitesi'nde İngilizce öğretim görevlisi olduğu 2001'de Bakanlıklar Arası Ortak Kültür Komisyonu'nun açtığı sınava giren Yıldız, Belarus'taki Minsk Devlet Yabancı Diller Üniversitesi'ne Türkçe öğretmeni olarak gönderilmeye hak kazandı. Belarus'ta yabancı dil eğitimi veren üniversitedeki bölüm, dönemin Belarus Büyükelçisi'nin eşi tarafından boş zamanlarını değerlendirmek için açılmış ancak büyükelçinin görev süresinin dolmasının ardından üniversitedeki seçmeli Türkçe dersi öğretmensiz kalmıştı. Minsk Devlet Yabancı Diller Üniversitesi'nin talebiyle Belarus'a giden Yıldız derse girdiğinde sınıfta sadece 8 öğrenci vardı. İlerleyen dönemde verdiği derse ilişkin bir müfredat olmadığını gören Yıldız, üniversite yönetiminin de isteğiyle Türkçe-Rusça ders programını hazırlamaya başlayarak, bu arada da Rusça öğrendi. Üniversitedeki iki yıllık çalışmasının ardından 5 yıllık bir müfredat hazırlayan Ümit Yıldız'ın bu çalışmasının ardından o güne kadar seçmeli olan Türkçe zorunlu ders haline getirildi. Ümit Yıldız'ın hazırladığı müfredata göre verilen zorunlu Türkçe eğitimi, beraberinde Yıldız'a başka sorumluluklar da yükledi. Çünkü bu programda kullanılabilecek herhangi bir Rusça-Türkçe dil kitabı bulunmuyordu. Yıldız, 11 kitaptan oluşan dünyanın ilk Rusça-Türkçe dil setini hazırlama sürecini, AA muhabirine şöyle anlattı: ''O dönemde TÖMER'in kullandığı ders kitapları vardı. Ancak 2-3 çeşidi geçmiyordu ve tamamı Türkçe yazılmıştı. Yani öğrenciler Türkçe kitabı anlayabilmek için öğretmene bağımlı kalıyorlardı, evlerine gittiklerinde konuları kendi başına çalışma şansı bulamıyorlardı. Dönemin rektörü, 'Siz kitabı yazın, biz basımına yardımcı oluruz' dedi. Bunun üzerine Belarus Eğitim Bakanlığı'na proje sunuldu. İlk etapta bir kitap yazılacaktı. Yazım çalışmalarına 2003'te başladım. Kitaba dinleme, okuma, yazma, gramer gibi dilin bütün boyutlarını sıkıştırdım. Bu kitap çok beğenildi ancak Rektör bana, 'Bu kitap sadece birinci sınıflara yarar, halbuki bizim eğitimimiz beş yıl. Sonraki dört yıl ne olacak?' diye sordu. Ben de bekleneni yapıp, tüm yıllar için kitap hazırlamak için çalışmalara başladım. Beş yıllık çalışmayla 11 kitaptan oluşan dünyanın ilk Rusça-Türkçe dil setini hazırladım.'' -TÜRKÇE-RUSÇA BİLEN ELEMANLARA BÜYÜK İLGİ- Bakanlıklar Arası Ortak Kültür Komisyonu'ndaki görev süresi dolduktan sonra Belarus hükümeti Yıldız'dan ülkede kalmasını ve Türkçe derslerine devam etmesini istedi. Bunun üzerine Yıldız, Başbakanlık Türkiye İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA) görevlendirmesiyle Belarus'ta kalmaya devam etti. Dört yıl TİKA adına çalışan Yıldız, görev süresi dolduktan sonra da başladığı projeleri tamamlamak için kendi imkanlarıyla Belarus'taki görevinde kaldı. ''Ayda 200-300 dolar maaşla profesör kadrosunda çalıştım'' diyen Yıldız, bu sırada yürüttüğü çalışmaların Belarus'taki diğer üniversitelerden de ilgi görmeye başladığını anlattı. Türkçe öğretimi çalışmalarını ülke geneline yayma görevinin kendisine düştüğünü belirten Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü: ''Belarus'taki birçok üniversitenin rektörüyle bizzat görüştüm. O dönemde hem rektörler, hem de Türk yetkililer, bu eğitimin gereğini anlayamamıştı. Ben de Belarus ile Türkiye arasındaki ticaret hacminin zamanla gelişeceğini, bu dönemde de ara elemana ihtiyaçlarının olacağını anlattım. Nitekim son beş yılda bu alanda bir patlama oldu, Türkiye ile Belarus arasındaki ticaret hacmi 10 yıl öncesine oranla 20-30 katına çıktı. Büyük inşaat şirketleri gelip orada ihaleler kazandılar. Büyük bir pazar oluştu. Bu büyük ihaleler kazanılıp işler yapılınca, Türkçe-Rusça bilen eleman ihtiyacında da patlama yaşandı. O zaman bizim bölümlere akın başladı. Turkcell'in Belarus'un en büyük GSM operatörünü satın almasıyla bu doruk noktaya çıktı. Çok sayıda iş adamı Türkçe-Rusça bilen eleman bulabilmek için Türk Büyükelçiliğine başvurdu.'' -TÜRKÇE DİĞER ÜNİVERSİTELERDE- Yıldız, yaşanan bu gelişmelerin Minsk Devlet Yabancı Diller Üniversitesi'nde Mütercim Tercümanlık Fakültesi açılmasını zorunlu kıldığını, bu fakültede birinci yabancı dilin Türkçe, ikinci yabancı dilin İngilizce olarak belirlendiğini anlattı. Üniversitede açılan İngilizce Öğretmenliği Fakültesi'nde de birinci yabancı dilin İngilizce, ikinci yabancı dilin Türkçe olduğunu belirten Yıldız, ayrıca Turizm Bölümü'nde Türkçe eğitimi verilmesinin kararlaştırıldığını kaydetti. Ümit Yıldız, Turizm Bölümü'nü bitiren Türkçe-Rusça dillerine hakim öğrencilerin turizm acentelerinde yöneticilik görevlerine kadar yükseldiğine dikkati çekti. Öğrencileri arasında kendi şirketlerini kuranların da olduğuna değinen Yıldız, sözlerini şöyle sürdürdü: ''Türkiye'deki 5 yıldızlı otellerde, Rusya veya Belarus'taki turizm acentelerinde üst düzey yöneticilik yapıyorlar. Bu öğrencilerin iş bulma sıkıntısı da yok. Belarus'ta İngilizce öğretmeni olarak mezun olanların alacağı maaş 200-300 dolar. Türkçe öğrenerek bitirenler aylık bin dolardan aşağı maaşa çalışmıyorlar. Bu da Türkçe'ye ayrı bir ilgi oluşturuyor. Bizim bu çalışmalarımız turist sayılarına da yansıdı. 2001 yılında Türkiye'ye gelen Belarus'lu turist sayısı parmakla sayılacak kadar azken, 2-3 yıl önce 120 bin Belaruslu Türkiye'ye dinlenmeye geldi.'' Yıldız, girişimleri sayesinde Minsk Devlet Yabancı Diller Üniversitesi'ndeki çalışmaların ülkedeki diğer üniversitelere de yayıldığını anlattı. Ümit Yıldız, ''Belarus'taki Baranovichi Üniversitesi'nde Türkçe zorunlu ikinci yabancı dil haline geldi. Bu üniversite, Belarus'un başkenti Minsk dışında Türkçe öğretim verilen ilk ve tek öğretim kurumu. Çalışmalarımız neticesinde ayrıca Belarus Devlet Üniversitesi'nde Türkçe zorunlu birinci yabancı, Belarus Devlet Ekonomi Üniversitesi'nde seçmeli ikinci yabancı dil, Belarus Cumhurbaşkanlığı Akademisi'nde de seçmeli ikinci yabancı dil haline geldi'' diye konuştu. -KİTABIN FOTOĞRAFLARINI DA KENDİSİ ÇEKTİ- Ümit Yıldız, hazırladığı kitapların bugün Belarus'un resmi Türkçe kitapları olarak okutulduğunu, bu çalışmalarının ülkede hükümet ve üniversiteler düzeyinde de takdir edildiğini ve çok sayıda ödül aldığını anlattı. Kitaplarını yazarken kimseden maddi destek almadığını da kaydeden Yıldız, Türkiye'de basılan bazı ders kitaplarının 40'tan fazla kişi tarafından hazırlandığını görünce şaşırdığını, çünkü 11 kitaplık seti tek başına yazdığını ifade etti. Yıldız, Türkçe öğretmek konusundaki çalışmalarını ''Gönül işiydi, karşılıksızdı'' diye tanımladı. Kitapları hazırlarken o dönemde kullandığı otomobilini satmak zorunda kaldığına değinen Yıldız, kitaplar için herhangi bir telif istemediğini hatta setin üniversite tarafından Belarus'taki diğer üniversitelere ders kitabı olarak satıldığını söyledi. Kitaplarındaki süslemelerin bazılarını kendisinin çizdiğini, bazı fotoğrafları ise Türkiye'ye gelerek çekmek zorunda kaldığını dile getiren Yıldız, ''İstediğim Türkiye fotoğraflarını yayınlayamadım, çünkü benden telif istediler. Halbuki ben bu çalışmayı yaparken kimseden telif istememiştim'' dedi.
