Hülya Karabağlı/ Ankara
BDP, ‘Köye Dönüş Projesi’nin uygulanmalarından kaynaklı sorunların giderilmesi, etkin bir köye dönüş için yol haritasının belirlenmesi, barış ve çözüm sürecine katkı sağlanması amacıyla Meclis araştırması istedi. BDP Grup Başkanvekili İdris Baluken’in TBMM Başkanlığı’na verdiği araştırma önergesinde, “1980’ler ve 90’lar süresince resmi olmayan bilgilere göre, devlet güçleri tarafından 4 bin köy boşaltılmış, 6 milyon insan yerinden edilmiştir” dendi. Önerge şöyle.
Kürt Sorununun hak ve eşitlik temelli çözülmesi yerine güvenlik eksenine terk edilmesi, son otuz yıllık sürecin başlamasında temel nedenlerden biridir. Çatışmalı sürecin devlet politikaları sonucunda derinleşmesi ile beraber sosyal yıkım akabinde gelmiştir. 1990’lı yıllarla beraber OHAL uygulamasının derinleşmesi, çatışmalı sürecin geniş bir kırsal alana yayılması beraberinde yerinden edilmelerin Cumhuriyet tarihine yeniden başlatılmasını açığa çıkarmıştır.
1980’ler ve 90’lar süresince resmi olmayan bilgilere göre devlet güçleri tarafından 4 bin köy boşaltılmış, 6 milyon insan yerinden edilmiştir. Yerlerinden edilen bu yurttaşlarımız, bölgenin kent merkezlerine ve Türkiye’nin batısına göç ederek Türkiye ekonomi politiğinde ciddi etki yaratmıştır.
Kürt Sorununun da esas olarak çözümsüzlük olan güvenlik konsepti, 2012 yılının son günlerinde başlayan görüşmelerle demokratik siyasi çözüm umudunu açığa çıkarmıştır. Demokratik siyasi çözüm ile beraber güvenlik konseptinin ve yarattığı tahribatların aşılması umudu belirmiştir. Bunlardan biri de yerinden edilen yurttaşlarımızın geri dönüşlerinin sağlanmasıdır. Bu konuda birkaç çalışma yapılmasına rağmen etkin bir kapsam ve uygulama gerçekleştirilememiştir. Bugüne kadar yapılan çalışmalar, halkın terk etmek zorunda bırakıldığı yerleşim yerlerine geri dönüşlerini sağlayacak düzenlemelerden çok, Türkiye’nin bu konu ile ilgili AİHM’de ödediği tazminatları azaltmaya yönelik düzenlemeler şeklinde olmuştur. Köylerini terk etmek zorunda kalan yurttaşlara yapılan ödemeler ise yapıcı bir onarımı sağlayamamıştır.
Türkiye’de toplumsal barışın sağlanması ve demokratik çözümün geliştirilmesi amacıyla köye geri dönüşler konusunda etkin bir çalışmanın yürütülerek, geri dönüşlerde yaşanması ihtimal sorunların aşılması ve normalleşmenin gerçekleştirilmesi amacıyla bir Meclis Araştırması talep ediyoruz.
