Suriyeli muhalifler başkent Şam yakınlarındaki Huta bölgesinde, rejime bağlı birliklerin kimyasal silahla muhaliflerin kontrolündeki bölgelere tıklayın saldırdıklarını söylüyor.
İnternette video paylaşım sitesi YouTube’da kanıt olarak sunulan tıklayın görüntülerde de, aralarında çocukların da bulunduğu çok sayıda Suriyeli'nin hastane veya sağlık merkezi olduğu tahmin edilen bir yerde nefes almakta zorlandığı ve havale geçirdiği görülüyor.
Suriye yönetimi bu suçlamaların “asılsız” olduğunu söylüyor. Saldırı iddiaları, Birleşmiş Milletler (BM) kimyasal silah denetçilerinin Suriye’de incelemelerde bulunduğu bir zamana denk geldi.
BM uzmanları, Mart ayında en az 26 kişinin kimyasal silah saldırısında öldüğü iddia edilen kuzeydeki Han el Assal ve henüz açıklanmayan iki farklı kentte incelemelerde bulunmak üzere Pazar gününden bu yana Suriye’de.
'Niçin BM denetçileri Suriye'deyken?'
BBC Ortadoğu editörü Jeremy Bowen, son iddiaların BM denetçileri ülkedeyken gündeme gelmesine dikkat çekip " 'Birçokları, denetçiler ülkedeyken hükümet neden bu tür silahlar kullansın' sorusunu soracaktır, üstelik ordunun Şam yakınlarında gücü elinde tuttuğu bir dönemde" yorumunu yapıyor.
Görüntülerin sahte olmasından şüphelenenler olmasının kaçınılmaz olduğunu belirten Jeremy Bowen, buna karşılık bu ihtimalin küçük olduğunu düşünüyor.
BBC’ye konuşan İngiltere ordusunun askeri Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer Silahlar Birliği'nin eski komutanlarından Hamish de Bretton-Gordon, görüntüleri "korkunç" olarak tanımladı ve böyle bir videonun sahtesinin üretilmesinin çok zor olduğunu söyledi.
İngiliz komutan, Suriye’den gelen görüntülerin eskilerine kıyasla "farklı olduğunu, ölü sayısının yüksek olmasının kimyasal silah kullanıldığına işaret ettiğini" söyledi.
Ama İngiliz komutanın da zamanlamaya dair soruları var:
"Neden [iddialar] Suriye’de bulunan denetçilerin doğrulayabileceği bir dönemde ortaya atılıyor? Muhalifler kışkırtmaya mı çalışıyor? Görüntüler bana sahteymiş gibi gelmiyor. Ama muhaliflerin böyle büyük bir miktarda kimyasal silaha sahip olacağını da sanmıyorum. Eğer sinir gazı olduğu tespit edilirse, ne kadar kalın olursa olsun kırmızı çizgiler aşılmış olabilir."
BM denetçilerinin kimyasal saldırı düzenlendiği iddia edilen bölgeye gitmeleri durumunda yanlarında ne tür kimyasal kullanıldığını belirleyecek donanıma da sahip olmaları gerektiğini belirten De Bretton, kullanılan malzemenin kalıntılarının, saldırıdan sonraki iki ya da üç gün, hatta bir haftalık bir süre boyunca bölgeden toplanabileceğini dile getirdi.
'Halepçe'yi andırıyor'
Güvenlik muhabirimiz Frank Gardner da, Suriye’deki saldırı iddialarına ilişkin iki noktaya dikkat çekiyor.
Zamanlamanın ‘tuhaf olduğunu’ belirten Gardner da diğer uzmanlar gibi “Neden birçok bölgeyi muhaliflerin elinden alan Esad hükümeti BM silah denetçileri ülkedeyken kimyasal saldırı düzenlesin?” sorusunu yöneltiyor.
Gardner’ın vurguladığı ikinci nokta ise görüntülerdeki yaralılar ile cesetlerin durumu.
Güvenlik muhabiri Gardner, "Uzmanlar çocuk ve bebekler dâhil bu kadar çok sayıda ölü ve yaralı gösteren sahte videolar üretmenin neredeyse imkânsız olduğuna, cesetlerde kurşun izi görülmediğine, pek çok cesetteki şaşkın, donmuş ifadenin klasik sinir gazı saldırısı belirtisi olduğuna dikkat çekiyor, bu görüntülerin Saddam Hüseyin'in 1988'de Halepçe'deki Kürtlere yaptığı saldırıyı anımsattığını söylüyor." diyor.
Suriye'de rejim birlikleri ve muhalifler birbirilerini sık sık kimyasal silah kullanmakla suçluyor.
Fakat bu iddiaları bağımsız kaynaklar tarafından doğrultmak mümkün değil.
Şam yönetimi Suriye’de bulunan BM denetçilerine yalnızca önceden belirlenen üç farklı bölgede incelemelerde bulunma izni vermişti.
Denetçilerin Şam yakınlarındaki Huta’da da incelemelerde bulunup bulunmayacakları henüz belirsiz.
Ancak BM heyetinin başkanı İsveçli uzman Ake Sellström, iddiayı incelemeleri gerektiğini söyledi.
