Geçen hafta Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı eleştirerek, “hükümet – Cumhurbaşkanı krizi” yorumlarının yapılmasına yol açan Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Bülent Arınç, “Sayın Cumhurbaşkanımız gibi doğrudan başkanlık sistemi, Türk tipi başkanlık sistemi, bunların hepsinin tartışılabileceğini ama gerçekleştirilmesi için seçimlerden sonraki gücümüzü görmek gerektiğini düşünüyoruz” diye konuştu.
Arınç, “Check-balansta başkan bütün yetkilerini kullanırken, bazen bunların kongreden geçmesi de gerekebilir. Oralarda da anayasa mahkemeleri bazı yetkiler konusunda anayasal denetim yapabilir. Yapacağımız işin alaturka olmaması lazım, alafranga olması lazım. Alafrangadan kastım, yani Batı’yı motamot taklit etmek vesaire değil, bu sistemler hangi ülkede başarıyla yürüyorsa sistemi birbirinden koparmamak lazım” dedi.
Arınç, “Şimdi şöyle bir çelişkiden bahsedilebilir; ‘Halkın yüzde 52 oyunu birinci turda almış bir cumhurbaşkanı var. Adeta ilan edilmemiş bir başkanlık gibidir.’ İyi ama, Anayasa’da yazılı olan 102, 103, 104. maddelerinde cumhurbaşkanına tanınan yetkiler Meclis’ten seçilen cumhurbaşkanının yetkilerinin aynısı… Seçilme modeli değişti ama yetkiler konusunda değişiklik olmadı” diye konuştu.
İstanbul’da önceki gece Gayrettepe Point Otel’de Babıali Toplantıları’na katıp, bir grup işadamı, bilim insanı ve gazeteci önünde açıklamalar yapan Arınç’ın açıklamalarının ilgili kısmı şöyle:
“Yeni anayasa yapabilecek güce gelirsek, bunun içerisine de bu hükümet modelini koymak mecburiyetindeyiz. Düşüncelerimiz, projelerimiz var ama Sayın Cumhurbaşkanımız gibi doğrudan başkanlık sistemi, Türk tipi başkanlık sistemi, bunların hepsinin tartışılabileceğini ama gerçekleştirilmesi için seçimlerden sonraki gücümüzü görmek gerektiğini düşünüyoruz.”
'Türk tipi olmaz'
“Check-balansta başkan bütün yetkilerini kullanırken, bazen bunların kongreden geçmesi de gerekebilir. Oralarda da anayasa mahkemeleri bazı yetkiler konusunda anayasal denetim yapabilir. Yapacağımız işin alaturka olmaması lazım, alafranga olması lazım. Alafrangadan kastım, yani Batı’yı motamot taklit etmek vesaire değil, bu sistemler hangi ülkede başarıyla yürüyorsa sistemi birbirinden koparmamak lazım.”
“Şimdi şöyle bir çelişkiden bahsedilebilir; ‘Halkın yüzde 52 oyunu birinci turda almış bir cumhurbaşkanı var. Adeta ilan edilmemiş bir başkanlık gibidir.’ İyi ama, Anayasa’da yazılı olan 102, 103, 104. maddelerinde cumhurbaşkanına tanınan yetkiler Meclis’ten seçilen cumhurbaşkanının yetkilerinin aynısı… Seçilme modeli değişti ama yetkiler konusunda değişiklik olmadı.”
'Yetkileri başkan gibi kullanıyor'
"Bugün cumhurbaşkanının geçmişten bu yana, yani 82 Anayasası var olduğu müddetçe yargıya ait yetkileri var, yürütmeye ait yetkileri var ve yasamaya ait yetkileri var. Pek çok atamalar yapabiliyor, pek çok kararlar da alabiliyor. ‘Bu yetkiler varken sen bu başkanlık sistemini düşünemezsin’ demek -eğer bu bir çelişkiyse- bu çelişkinin sorumlusu biz değiliz. Anayasa’ya göre seçilen, Anayasa’da var olan yetkileri de bir başkan gibi kullanmaya çalışan, ‘ben farklı bir cumhurbaşkanı olacağım’ diyen birisi Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nda oturuyor.”
