T24 - İran'la uzun süredir devam eden "uranyumun takası" görüşnmelerinde Türkiye'nin anlaşma metninde "takas ülke" olduğunu ifade eden Başbakan Erdoğan akşam saatlerinde İran'a hareket etti. Erdoğan'ın görüşmesi İran'a hareketi öncesi Brezilya Devlet Başkanı Lula Da Silva ila İran Cumhurbaşkanı Ahmedinejad uranyum için Tahran'da bir araya geldi. Uranyumun takası görüşmeleri çerçevesinde Türkiye'yi temsilen de Dışişleri Bakanı Ahmed Davutoğlu'nun İran'da olduğu bildirildi. Başbakan Erdoğan'ın gündemde olan Azerbeycan ziyaretini yarın (17 Mayıs 2010) gerçekleştireceği açıklanmadı. Erdoğan'ın Azerbaycan ziyaretinin kapsamın da fiyatlandırmada anlaşmaya varılan doğalgaz sözleşmesinin imzalanması ve resmi temaslar yer alıyor. Azerbaycan temaslarının ardından Erdoğan Gürcistan ve İspanya'ya geçecek. Erdoğan İzmir'deki mitingin ardından kendisine telefon geldiğini ve gelişmelere göre Bakü veya Tahran'a gideceğini belirtmişti.
Başbakan Erdoğan'da İran'a hareketi öncesi yaptığı açıklamada uranyumun takası ile ilgili anlaşma metninde Türkiye'nin "takas ülke" konumunda bulunduğunu ifade etti. Bu açıklamanın ardından Başbakan Erdoğan temaslarda bulunmak üzere İran'a hareket etti.
Brezilya Devlet Başkanı da Tahran'da
Erdoğan'ın İran ziyareti öncesi Tahran'da bulunan Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva, Ahmedinejad ile nükleer programından kaynaklanan soruna diplomatik çözüm bulunması yollarını ele aldı.
Görüşmenin ardından İran Cumhurbaşkanlığı makamından herhangi bir açıklama yapılmadı.
Büyük güçlerin BM Güvenlik Konseyinden İran'a karşı yeni yaptırım kararı çıkarma girişiminden önce sorunun diyalog yoluyla çözümü yönünde çabalar yoğunlaştı.
Dışişleri Bakanı Ahmed Davutoğlu da Tahran'da bulunuyor. Davutoğlu ile İran Dışişleri Bakanı Menuçehr Mutteki ve Brezilya Dışişleri Bakanı Celso Amorim arasında görüşmelerin sürdüğü bildirildi.
Öte yandan Lula'nın İran'ın nükleer programıyla ilgili bir uzlaşmaya varılabileceği konusunda iyimser olduğu belirtildi.
İran'ı ziyaret eden Brezilya heyetinden adının açıklanmasını istemeyen bir yetkili, ''Müzakereler sürüyor. Brezilya tarafından İran ile büyük güçler arasındaki arabuluculuğun bilançosunu anlamak için Pazartesi gününe kadar beklemek lazım'' dedi.
İran Dışişleri Bakanı: Türkiye ve Brezilya ile uzlaşabiliriz
İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri bakanı Menuçehr Mutteki, 13 Mayıs 2010 tarihinde İran haber ajansı İRNA'nın haberine göre uranyum takasına ilişkin Türkiye ve Brezilya ile bir uzlaşıya varılabileceğini bildirmişti.
Tahran'daki tıbbi araştırma reaktöründe kullanılmak üzere ihtiyaç duyulan yakıtın temininde anlaşma sağlanıp sağlanamayacağına ilişkin açıklamalarda bulunan Mutteki, ''İran, Türkiye ve Brezilya arasında öngörülen üçlü görüşmelerde, uranyum takasına ilişkin anlaşmaya varmayı umut ediyoruz'' demişti.
''Takasa ilişkin formül, tüm taraflar için güven verici olabilir'' diyen Mutteki, ''Üçlü görüşmelerde, uranyum takasına ilişkin ayrıntılarda uzlaşmaya varacağımıza inanıyorum'' ifadesini kullanmıştı.
'5 artı 1 de görüşmelerde yer alabilir'
Görüşmelerin tarafların bu konudaki iradesini yansıtması açısından bir fırsat olabileceğini kaydeden Mutteki, Çin, Japonya, "5 artı 1" ülkeleri ve BM Güvenlik Konseyi'nin de uranyum değiş tokuşunda rol alabileceklerini söylemişti.
Mutteki, "Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva'nın beklenen Tahran ziyaretlerinde üçlü görüşmenin yapılabileceğini" de ifade etmişti.
İran, Tahran'daki tıbbi araştırma reaktöründe kullanılmak üzere yakıt talebini Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu'na (UAEK) iletmişti.
İran zenginleştirme olanağına sahip olmasına rağmen güven arttırıcı önlemler çerçevesinde, yüzde 3.5 ila 5 oranında zenginleştirilen uranyumu verip yakıta dönüştürülmek üzere yüzde 20 zenginleştirilmiş uranyumu almak istediğini açıklamıştı.
Yakıtın, ülke genelindeki 850 bin kadar kanser hastasının tedavisi ve ilaç üretiminde kullanılacağı belirtilmişti.
Uranyum takasına ilişkin önerilerinin hala masada olduğunu belirten İran, batılı ülkelerin güven sorununu gidermesi ve ön şart koşmaması halinde müzakerelere başlanılabileceğini ilan etmişti.