Korkusuz yazarı Barış Yarkadaş, “Temelde odaklanmamız gereken konulardan biri; ABD, Afganistan’dan başarısız oldu da mı çekildi yoksa başka bir oyun planını mı sahneye koyuyor?” dedi.
“Size şaşırtıcı gelebilir ama bana göre her şey ABD’nin istediği gibi gidiyor. İçeride dışarıda Taliban’a güzelleme yapanlar, ‘Taliban değişti’ safsatasına inananlar, örgütün 1996-2001 yıllarında Afganistan’ı nasıl yönettiğine baksın. Taliban’ı ABD’nin kurduğunu da kimse unutmasın, unutturmaya da kalkmasın. Bu bir ABD planı” görüşünü ifade eden Yarkadaş, emekli Deniz Kurmay Albay Cahit Armağan Dilek’in konuya ilişkin şu görüşlerine yer verdi:
“Bence, Çinlilerin savaş hileleri olarak bilinen Strategem’lerden biri sanki ABD’nin yeni oyun planını oldukça iyi açıklıyor: Doğuda gürültü etmek, Batıda saldırmak.”
Yarkadaş, “Peki, ABD, küresel rakipleri ve düşmanları olan Çin, Rusya gibi ülkelerin hoşuna gidecek bir süreci niye başlatsın?” sorusu yönelttiği Dilek’in şu yanıtını da aktardı:
İşte, Çinlilerin Strategem’lerinden onun için bahsettim. Askeri strateji veya savaşın başarısının temelinde hile vardır. Günümüzde bu yöntemler yönetim ve politikada, iş hayatında da uygulanır. Bir yerde bir şey yapacakmış gibi algı oluşturup aksi tarafta bir şeyler yaparsın.
Herkes Afganistan ve çevresinde olacaklara odaklandı. Evet, orada mutlaka bir şeyler olacak. Çin, Rusya, Orta Asya ülkelerini zora sokacak gelişmeler yaşanacak. Çünkü, geçici de olsa Asya’nın merkezinde büyük bir jeopolitik boşluk oluşuyor.
Boşluk-doluluk çok önemli askeri strateji kavramlarıdır. Şimdi, tüm aktörler yeni pozisyon alıp boşluğu doldurmak için mücadele edecek. Gelecek için planlama yapanlar için bir not: Gelişmeleri, açıklamaları iyi takip edenler hemen anlayacaktır ki, Taliban ve devrik Afgan hükümeti adeta ABD’nin istediği şekilde rollerini oynuyor.
Ama sanırım ABD esas oyunu Afrika’da kuruyor. Çin’in Yol-Kuşak projesi gündemde. ABD bunu engellemek için bir çok hamle yapıyor ama asıl ABD (Batı)-Çin mücadelesi Afrika’da. Çin, Afrika’yı otobanlar, demiryolları, limanlar, havaalanlarıyla adeta işgal ediyor. Çin, Yol-Kuşak’tan ziyade Afrika üzerinden Avrupa’ya sıçramaya çalışıyor. Dolayısıyla, Afrika’da, Çin’i durdurmak veya bertaraf etmek ABD-Batı için öncelikli hedef.
Bunu da muhtemelen diğer aktörler ve projeler yanında Taliban ile yapacak. Taliban’ın El Kaide yüzünü Afrika’da Çin’in etkin olduğu Afrika ülkelerindeki IŞİD ile mücadelede kullanacak. Buralarda Rusya’nın da olduğu unutulmasın. Yani, Afrika terörle mücadele adı altında iş yapılamaz ekonomik projeler gerçekleştirilemez güvensiz alana dönüştürülecek.
IŞİD, Suriye ve Irak’ta nispeten zayıflamış olabilir. Ama IŞİD için yeni güvenli alanlar Afrika’da… Libya, Mısır, Cezayir, Tunus, Somali, Nijerya vs…
Herkes niye memnun diye sorarsanız, bunun arkasında, Çin, Pakistan, Orta Asya ülkeleri gibi ülkelerin güvenlik arayışları ön plana çıkabilir. Genelde Kabil’de kontrol kimde olursa olsun Afganistan’ın yeniden inşası ve 1 trilyon doları geçen yer altı kaynaklarının madenlerinin işletilmesi en cazip konu.
Yazının tamamını okumak için tıklayın.
