Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı ve ve AKP Eskişehir milletvekili adayı Fatih Dönmez, "17 nadir element var dünyada. Bunun hemen hemen tamamı da aslında Eskişehir, Beylikova'da var. Ama ilk etapta 5-6 tanesi ekonomik gözüküyor. Onları burada üretmeye başlayacağız. Orada da bir ekosistem oluşturacağız" dedi.
Fatih Dönmez, Eskişehir'de kurulu TEI'de düzenlenen "BOTAŞ Bünyesindeki Gaz Türbinli Motorların Servis ve Bakım Anlaşması ile Yeni Gaz Türbini Geliştirmesi ve Temini Protokolü" töreninde konuştu. Bakan Dönmez, önceki haftalarda 1350 megavat gücündeki Avrupa'nın en büyük güneş santralini açtıklarını hatırlatarak, söz konusu santralde tamamı Türkiye'de üretilen 3 milyon 250 bin güneş paneli kullanıldığını vurguladı.
Mille rüzgar tribünü projesi
Milli rüzgar tribünü projesinin bulunduğunu aktaran Dönmez, şunları kaydetti:
"İnşallah onu da yine Savunma Sanayi Başkanlığımızın bir diğer kuruluşu, ASELSAN'la geliştireceğiz. Onlarla bir anlaşma yapıldı. Artık rüzgar tribünümüzde ASELSAN üretebilir hale gelecek. İnvertör konusunda ASELSAN'la ortak çalışmalarımız var. Savunma Sanayii Başkanlığı ile ortak yürüttüğümüz birçok proje var. Kesiştiğimiz alanlar var. Enerji güvenliği, milli güvenlik ama güvenlik konusu ortak noktamız. Buradan hareketle SCADA'larımız hem TEİAŞ'ın elektrik üretim sistemi hem BOTAŞ'ı boru hatlarının SCADA'sını birlikte yapıyoruz. 1,5 ay önce Sayın Cumhurbaşkanı'mızın teşrifleriyle açtığımız bor karbür tesisi, orada da yine Eti Maden'le bir başka milli kuruluşun Savunma Sanayii Başkanlığının bir kuruluşu birlikte hareket ediyorlar. Orada çıkaracağımız ürün bor karbürde, ağırlıklı olarak yine savunma sanayinde kullanılacak. Bu ortak çalışmaların sayısı hiç şüphesiz, önümüzdeki dönemde hızla artacak."
Fatih Dönmez, gaz türbinlerinin Türkiye'nin enerji arz güvenliği açısından da son derece kritik ve stratejik olduğunu dile getirdi.
Enerji krizi
Söz konusu türbinlerin belli bir süre çalıştırınca bakıma gönderilmek zorunda olduğunu belirten Dönmez, "Artık bu anlaşmayla bu bakımları burada yapmış olacağız. Bununla hem TEI kazançlı çıkacak hem BOTAŞ, üçüncü kazançlı çıkacak yer de Eskişehir. Şimdi biraz önce sordum; 15 yıllık anlaşma ne kadar tutar? Yaklaşık 350 milyon dolarlık bir işten bahsediyoruz. Bir kalemde 350 milyon dolarlık bakım anlaşması. Biz bunu yurt dışına yaptırmış olsaydık ne kadar öderdik? 700 milyon dolar... 700 milyon dolar yerine 350 milyon dolara burada çözmüş oluyoruz." diye konuştu.
Bakan Dönmez, Avrupa'da yaşanan enerji krizine değinerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Almanya ile Rusya arasında bir doğal gaz krizi yaşandı. Doğal gaz krizinin konusu şu; Rusya'dan Almanya'ya gaz basan kompresör istasyonu türbininin bakım işi. O türbinin bakımının Almanya hızla yapılmasını istiyor. Rusya Federasyonu dedi ki 'Kanada bunu yapıyor.' Kanada'da 'Rusya Federasyonu'na ben ambargo uyguluyorum. Bu hizmeti veremem' dedi. Gazsız kaldılar. Tabii böyle bir tehdit bizim için söz konusu değil ama dünyada zaman zaman dengeler değişebiliyor. Bazen parayla alamayacağınız ürünler ve hizmetler olabilir. Onun için bunları azami ölçüde yerlileştirme bize burada telaffuz ettiğimiz rakamlardan çok daha fazlasını sağlayacak. Bir ülkenin enerjisiz kalması, sanayinin durması, evlerimizde, iş yerlerimizde bu hizmetleri kullanan milyonlarca insanımız var, son derece sıkıntılı olurdu. Enerji hizmetlerimiz varlığında yokluğunda hatırlanan hizmetler. Anahtarı çevirdiğinizde lamba yanıyorsa sorun yok ama yanmadığı zaman sıkıntı büyük. Ocağınızda vanayı açtığınızda gaz varsa hiç sorun yok. Çünkü rutin bir şey ama olmadığında sıkıntı büyük. Aracınızla gidiyorsunuz. Bir akaryakıt istasyonuna yanaştınız. Biz pompacı dedik ki 'Efendim akaryakıt yok.' Düşünün o sıkıntıyı. Karanlıkta, soğukta ve yolda kalmamak için çalışan 76 bin kişilik bir ekibimiz var elhamdülillah."
Nadir toprak elementi
Dünyanın ikinci en büyük nadir toprak elementi rezervinin Beylikova'da bulunduğunu hatırlatan Dönmez, konuşmasına şöyle devam etti:
"17 nadir element var dünyada. Bunun hemen hemen tamamı da aslında Eskişehir, Beylikova'da var. Ama ilk etapta 5-6 tanesi ekonomik gözüküyor. Onları burada üretmeye başlayacağız. Orada da bir ekosistem oluşturacağız. Dolayısıyla burada makinelerinizde, parçalarınızda kullanacağınız bazı elementleri biz tedarik edebileceğiz. F35'te 40 kilo civarında nadir element kullanılıyormuş. Bir gün lazım olabilir. Yine bu kritik elementler, mineraller bu çağda adı konmamış mücadelenin öznesi haline gelecek. Şimdi o malzemeleri de inşallah ürettikçe Türkiye cevherden mücevhere giden süreçte tüm tedarik süreçlerinin tamamını burada yapabilir hale gelecek. A'dan Z'ye bir teknoloji üretir, geliştirir, ülke haline gelmiş olacağız."
(AA)
