Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve hükümetinin, 2 milyar 400 milyon değerinden gizli bir fonu Avrupalı siyasetçi ve gazetecilere para dağıtmak, lobicilik faaliyetleri yapmak ve kara para aklamak için kullandığı öne sürüldü.
İngiliz The Guardian ve Alman Süddeutsche Zeitung adlı gazetelerin, sızdırılan verilere dayandırarak ortaya attığı iddiaya göre Azeri liderler, 2012 ve 2014 yılları arasında bu amaçla 16 binden fazla gizli ödeme gerçekleştirdi.
"Azerbaycan Çamaşırhanesi" ismi verilen ve ilk olarak Danimarka gazetesi Berlingske'ye sızdırılan veriler, daha sonra araştırmacı gazetecilik platformu Organize Suç ve Rüşvet Kaydı Projesi (OCCRP), The Guardian gazetesi, Alman Süddeutsche Zeitung ve diğer medya ortakları ile paylaşıldı. Avrupa gazeterlerinin yürtüttüğü araştırma 30 aylık bir veri setini içeriyor.
Araştırmada, fonların bir kısmının İlham Aliyev'e karşı yöneltilen uluslararası eleştirileri bertaraf etmek için kullanıldığı iddia edilirken, Azerbaycan hakkında olumlu haberlerin yapılması için de çaba sarf edildiği yer aldı.
Bu doğrultuda siyasetçiler ve gazetecilerin de aralarında bulunduğu birçok kişiye, şeffaf olmayan şirketler aracılığıyla ödemeler yapıldığı belirtildi. Raporda, bu kişilerin hepsinin paranın kaynağından haberdar olmayabileceği kaydedilirken, ödemelerin vergi görevlileri ve yetkililer tarafından fark edilmediği öne sürüldü.
Alman siyasetçi de listede
Raporda, Türkiye'nin de üyesi olduğu Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nden (AKPM) eski vekillerin yanı sıra, Almanya Başbakanı Angela Merkel'in partisi Hristiyan Demokratların (CDU) iktidar ortağı Hristiyan Sosyal Birlik'in (CSU) eski milletvekili Eduard Lintner'in de adı geçiyor.
Süddeutsche Zeitung'un haberine göre Azerbaycan seçimlerinden kısa bir süre sonra 2013 yılında eski vekil Lintner, Azerbaycan'da ilginç bir raporun tanıtımını yaptı. Lintner kendi kurduğu Alman seçim gözlemci grubunun hazırladığı seçim raporunu açıkladı. Gözlemci heyet "Seçimlerin uluslararası standartlara uygun" olduğunu bildirmişti. Bu basın toplantısından yaklaşık iki hafta sonra ise Lintner'in banka hesabına İskoç bir paravan şirketin Danimarka bankasının Estonya'daki şubesinden 61 bin euro havale yapıldı. Bununla birlikte o dönem birçok bağımsız gözlemci bunun tersi yönünde görüş bildirmişti. AGİT seçim gözlemcileri Azerbaycan'daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin "toplanma ve ifade özgürlüğü gibi haklara getirilen kısıtlamaların gölgesinde geçtiğini" bildirmişti.
Lintner'in iki yıl boyunca Aliyev ailesi ile bağlantılı olduğundan şüphelenilen üç şirketten toplam 800 bin euro tahsil ettiği öne sürüldü. Lintner, bu ödemeyi kendisi adına değil, kurumu adına aldığı söylerken, ödemelerin gerçekleştirildiği dönemde AKPM üyesi ve Almanya'da milletvekili olmadığını hatırlattı.
Azeri yetkililer, Azerbaycan'da seçimlere hile karıştırdığı iddia edilen ve insan halkları aktivistleri ile gazetecilerin gözaltına aldındığı dönemde, eleştirileri susturmak için "havyar diplomasisi" adı verilen bir girişimle rüşvet dağıtmakla suçlanmıştı.
© Deutsche Welle Türkçe
DW,The Guardian/ÇÖ,DB
