Yaşam

Atatürk'ün temelini attığı İpekiş'teki yıkıma durdurma kararı

Atatürk 1933’teki ziyaretinde fabrikanın anı defterine "İpekiş Fabrikası’nda gördüklerimden çok sevinç duydum" diye yazdı

03 Ekim 2016 11:26

Cumhuriyet döneminin simge yapılarından Mustafa Kemal Atatürk'ün temelini attığı İpekiş fabrikası, Bursa 3'üncü İdare Mahkemesi tarafından yürütmenin durdurulmasıyla birlikte yıkımı da durdu.

DHA'nın haberine göre, Bursa ve Türkiye sanayisi açısından önemli yatırımlarından İpekiş Fabrikası’nın temeli 1 Ekim 1925’te atıldı. İş Bankası’nın katkılarıyla kurulan Bursa Dokumacılık Fabrikası (İpekiş) 1927 yılında hizmete açıldı. Atatürk de 19 Ocak 1933’te Kültürpark bitişiğinde 32 dönüm arazi içinde, kurulan fabrikayı ziyaret ederek, anı defterine "İpekiş Fabrikası’nda gördüklerimden çok sevinç duydum" diye yazdı.

Bursa yöresinde koza üretimi ve ipek böcekçiliğinin teşviki amacıyla kurulan tesis, 1940’larda Yün-İş ile birleşti. 1991’de özelleştirilen İpekiş, Tarman Grup tarafından işletilmeye başlandı. Bu firma da DOSAB’ta yeni tesisler yapınca eski fabrikanın yıkılarak termal tesis yapılması kararlaştırdı. Hazırlanan proje Osmangazi ardından Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nden geçti. 

İpekiş’in, bu yatırıma 95 milyon lira harcama ile 250 odalı planlanan otele dönüştürülecek ayrıca kür merkezi-fizik tedavi ve rehabilitasyon üniteleri de bulunacak. Proje kapsamında; 150 kişilik oturma salonu, restoranlar, kafeterya, 700 kişilik çok amaçlı salon, toplantı salonları, 2 kapalı yüzme havuzu, açık yüzme havuzu, 250 araçlık kapalı garaj ve 100 araçlık açık otopark planlanıyor. Mimar HasanSözüneri’nin çizdiği ve koza şeklinde hazırlanan termal kür merkezinde Atatürk’ün 1925 yılında tesisin yapımı için ilk adımı attığı idari bina sergi amaçlı kullanılacak. Binada ayrıca Atatürk Özel Anı Köşesi oluşturulacak.


Termal proje için geçen Kurban Bayramı tatilinde tesislerin yıkımına başlanmasına Bursa Barosu Çevre Komisyonu Üyesi Eralp Atabek, Mimarlar Odası Bursa Şubesi Başkanı Can Şimşek, Bursa Atatürk Stadyumunu Korutma ve Yaşatma Derneği (BASKOD) Başkanı Ali Küçüksarı tepki gösterdi. Bayram tatili ardından Şimşek, Küçüksarı ve Bursa eski Milletvekili Avukat Ali Arabacı, Bursa 3’üncü İdare Mahkemesi’ne yıkımın durdurulması için dava açtı. Mahkeme oy çokluğu ile yıkımın durdurulmasına karar verdi.

Mimarlar Odası Bursa Şubesi Başkanı Can Şimşek, Tarihi İpekiş Fabrikası’nın, Cumhuriyet devriminin Bursa’ya en büyük hediyelerinden ve en büyük kazanımlarından biri olduğuna dikkat çekti. Fabrikanın büyük bölümünün 9 günlük tatilin fırsat bilinerek yıkıldığını belirten Şimşek, şöyle dedi:

"Kurban Bayramı tatilin hemen öncesinde müdahale edilmesine olanak vermeyecek bir yıkım başlatılmıştı burada. Bu yıkım İpekiş Fabrikası’nın büyük bir bölümünü yok etti. Kanunsuz bir şekilde inşaat ruhsatı, bu yıkıma karar verenler Bursa için yüz karası olacaklardır. Kent belleği onları utançla hatırlayacaktır. Umarız geç de olsa bu yanlıştan dönülür, bu kente karşı bu suçu işleyenler bir an önce bu yanlıştan döner ve Bursa kentinden özür diler, İpekiş’e hak ettiği itibarı geri verir" diye konuştu. 

Mimarlar Odası Bursa Şubesi’nin avukatı ve Bursa Barosu Çevre Komisyonu üyesi Eralp Atabek de, davayı geçen hafta açtıklarını hatırlatarak, "Bilgi alamamıza rağmen, bu konuda kimin yetkili, kimin bu arkadaki binaların yıkılmasına izin verdiğinin belli olmamasına rağmen bir dava açmak durumunda kaldık" dedi. Bu yıkımın hukuksuz olduğunu savunan Atabek, şöyle devam etti:

"Bu bölgenin imar plan değişikliği 3 ayrı mahkeme kararı ile iptal edilmiş durumda. Bu imar planı dayanarak verilen yapı ruhsatı da şu an davalık. Yapı ruhsatına dayalı olarak verilen bir yıkım ruhsatı da tamamen kanunsuzlaşıyor. 3 aşamada da zaten kanunsuzluk ortadadır. Bir an önce bu yıkımın durdurulması gerekiyor. Osmangazi Belediyesi’ni de bilgilendirdik, işlem yapması için ısrarlı olduk." 

Bursa Atatürk Stadyumunu ve Çevresini Koruma ve Yaşatma Derneği (BASKOD) Başkanı Ali Küçüksarı ise, İpekiş ardından sıranın Kültürpark ve başka yerlere geleceğini iddia etti. Küçüksarı, "Mücadelemiz devam edecek. Bursalılar’ı duyarlı olmaya davet ediyorum. Sıranın Kültürpark’a gelmemesi için Bursalı olduğunu iddia edenlerin Bursa’ya sahip çıkmaya davet ediyorum."