İki yıl önce 8 Şubat günü hayata veda eden Cumhuriyet'in Divası Müzeyyen Senar'la 35 yıl bir arada olan yazar Radi Dikici, 'O Bir Devdi Bir Devirdi' adlı kitabını 8 Şubat günü sanatçının anısına Remzi Kitabevi'nden çıkardı.
Kitabın en önemli özelliği Müzeyyen Senar'ın Atatürk'le ilgili bugüne kadar bilinmeyen anılarının, Senar'ın ağzından anlatılması. Dikici, Senar'ın ağzından Atatürk'le ilk karşılaştıları anı şöyle aktarıyor:
"Masanın kurulduğu salona girdiğim anda Atatürk'ü gördüm ve dizlerimin bağı çözüldü. ‘Gel kızım, buraya, yanıma otur' dediği anda bayılabilirdim. Saz arkadaşlarımı görünce sevindim."
"Bir bakıma Atatürk'ün huzurundaki konserlerinin perde arkası"
Sözcü'den Yüksel Şengül haberine göre, Radi Dikici bu konuda şu açıklamayı yaptı:
“Kitabın önemli bir kısmında Atatürk'ün huzurunda verdiği konserleri yazdım. Aynı konu biyografi kitabında özel halinde vardı. Çünkü biyografide kitabın sayfa adedini de düşünerek biraz kısa yazmak mecburiyetindeydim. Ayrıca Müzeyyen Senar'ın bana anlattığı bazı özel şeyleri biyografiye koyamazdım. Bu sefer tüm anlattıklarını yazdım. Bir bakıma Atatürk'ün huzurundaki konserlerinin perde arkası bile diyebiliriz.”
İşte Müzeyyen Senar'ın; Atatürk'e Dolmabahçe Sarayı'nda, Bursa'da, Ege Vapuru'nda ve Savarona'da verdiği konserlerin yer aldığı kitaptaki o bölümler...
İlk karşılaşmaları
Tarih, 19 Aralık 1936. Eşi Ali Senar yeni işten gelmiştir. Ailenin geçimi Ali Bey'in maaşı, Müzeyyen'in radyodan aldığı parayla sınırlıdır. Kazancı Yokuşu'ndaki evin kapısı çalınır. Gelen saz üstadı Nubar Tekyay'dır. Sonrasını Müzeyyen Senar şöyle anlatır: “Nubar Tekyay ‘Hadi kızım hazırlan, Mustafa Kemal Paşa seni dinlemek istiyormuş, Dolmabahçe Sarayı'na gidiyoruz. Yüzüm kül olmuş, olduğum yere çökmüşüm. O büyük adam beni çağırıyor, ona şarkı söyleyeceğim. Onu gördüğüm andan itibaren sesim çıkmaz, rezil olurum diye düşündüm.‘Bak kızım' dedi Nubar hocam, ‘Hemen hazırlan, kocan da seninle gelecek. Aşağıda Paşa'nın gönderdiği araba bekliyor.'
(…) Sanki bana bir asır gibi gelen hazırlık ve yolculuktan sonra saraya vardık. Yaveri takip ederek içeri girdik. Masanın kurulduğu salona girdiğim anda Atatürk'ü gördüm ve dizlerimin bağı çözüldü. ‘Gel kızım, buraya, yanıma otur' dediği anda bayılabilirdim. Saz arkadaşlarımı görünce sevindim.”
Müzeyyen Senar öyle mutlu ve heyecanlıdır ki, adeta bir rüya alemindedir. Senar, anlatmaya devam ediyor: “Atatürk yaverini çağırdı, bir şeyler söyledi. Yaver bana döndü ‘Hanımefendi eşinizle beni takip eder misiniz' deyince, peşine düştük. Bizi oda kadar büyük bir banyoya götürdü. İçerde üç kişi vardı. Berber olduklarını anlamıştım. Yaver, ‘Paşam bazı şeyler buyurdu. Berbere ben ne yapacağını söyledim' dedi. Berber topuzumu açtı ve saçlarımı kesmeye başladı. Bitince gerçekten saçlarım kısalmış ama bana dergilerde gördüğüm gibi modern bir hava vermişti (Müzeyyen Senar daha sonraki yıllarda saçlarını hiç uzatmadı, Atatürk'ün istediği kısalıkta bıraktı.)
"Bana tebessümle baktı"
Sıra Ali'ye gelmişti. Bir süre sonra ‘Yapmayın, lütfen yapmayın' deyince baktım, çok sevdiği bıyıkları da gitmişti. Maalesef Ali'yi içeri almadılar. Ben yaverin peşinden salona girince Atatürk'ün yüzünde memnuniyetini gösteren bir tebessüm vardı
(…) Bir taraftan rakısını yudumlarken tabaktaki leblebileri meze yapıyordu. Öyle keyifli bir içmesi vardı ki, imrenirdiniz. Sonra bana döndü ‘Şimdi senden bir şarkı istesem söyleyebilecek misin?' dedi. Emredersiniz efendim dedim. Atatürk, Tatyos Efendi'nin hicazkar şarkısını seçmişti: ‘Mani oluyor halimi takrire hicabım / Üzme yetişir üzme firakınla harabım.'
Peşine Lavtacı Ovrik'in eserini okudum ‘Mestim bu gece sen de bana mest olarak gel.' Atatürk ‘Hadi bakalım, şimdi Rumeli türküsü' dedi. Rumeli türkülerini okurken bana refakat ediyordu. Sabahın ilk ışıkları görününce sofradan kalktı. Saz sustu, benim için endişeyle başlayan gece büyük bir keyifle sona ermişti.”
"Açılış dansını birlikte yaptılar"
Yıl, 1937, aylardan hazirandır. Perşembe akşamı Müzeyyen Senar radyo emisyonundan dönmüştür. Kapı çalınır. Gelen Selahattin Pınar'dır, ‘Hazırlan, yarın Bursa'ya gidiyoruz. Çelik Palas'ta bekliyorlar' der. Müzeyyen Senar o gece yine heyecan içindedir:
"Atatürk içeri girince herkes ayağa kalktı. Yaver, ‘Müzeyyen Hanım siz yine paşamızın yanında oturacaksınız' dedi. Oturdum. Sonra bana döndü ‘Nasılsın kızım' dedi. ‘Teşekkür ederim efendim' dedim. ‘Bu akşam hangi makamla başlamak istersiniz' diye sorunca, ‘Gelirken bir program hazırlamıştık, oradan başlamak isteriz' dedim. O da ‘Hadi bakalım' dedi. Sesim bütün salonda o derece güzel yayıldı ki bir ara Atatürk bana baktı. Bu geceyi ve Atatürk'ü asla unutmayacağım.” Senar, daha sonra Bursa'da belediye salonunda düzenlenen baloda şarkılar söyledi. Aynı gece dönemin ünlü tangosu Ayşe eşliğinde Atatürk'le açılış dansını yaptı. Mudanya'da demirli Ege Vapuru'nda Atatürk'ün coşup zeybek oynamasına da tanıklık etti.
"Bize Savarona'da veda etti, hepimiz üzüntü içindeydik"
Ve yıl 1938, aylardan da hazirandır. Bir sabah erken saatte, saz üstadı Nubar Tekyay gelir. ‘Savarona yatından çağrıldık' der. Sonrasını Müzeyyen Senar'dan dinliyoruz:
“Dikkatle baktığımda, yaklaşık 7-8 ay önce gördüğüm Atatürk'ten çok farklıydı. Süzülmüş ve yüzü incelmişti. Sanki saçları da seyrelmişti. Masaya oturmamızı işaret etti. Yine çok heyecanlanmıştım. Sofrada içki yoktu ve sigara da içmediğini fark ettim. Saat 15.00'te doktorunun tavsiyesiyle istirahata çekilmek mecburiyetindeydi. Ayağa kalkınca bekledik. ‘Teşekkür ederim çocuklar' dedi. Bu bir veda idi. Hepimiz üzüntü içindeydik. Bu benim Atatürk'ü son görüşüm oldu.”
"Müzeyyen Senar Rumeli Türküleri söylerken, Atatürk de eşlik ederdi"
Müzeyyen Senar, Atatürk'e ilk konserini Dolmabahçe'de verdi. Önce hicazkar makamında şarkılarla başladı. Sonra
ise Rumeli türküleriyle devam etti. Atatürk de türkülere eşlik etti.
"Saçlarını bir daha uzatmadı"
Müzeyyen Senar, Atatürk'ün isteğiyle kestirdiği saçlarını bir daha hiç uzatmadı.
