Gündem

Aşıda etiket krizine "şırıngalı buz küpü" formülü: Raf ömrü 3 ay uzayan ancak etiketi güncellenmeyen aşılar, sağlıkçıları zor durumda bıraktı

15 Aralık 2021 00:00

Çince etiketli BioNTech aşılarında şimdi de son kullanma tarihi krizi yaşanıyor. BioNTech'in raf ömrünü üç ay uzatma kararı aldığı aşılar, etiket güncellemesi yapılmadan aşı uygulama merkezlerine gönderilince vatandaşla sağlık personeli karşı karşıya geldi. Flakon üzerindeki son kullanma tarihini gören vatandaşlar aşıyı vurdurmak istemeyince sağlık personeli, açıklama yapmakta zorlandı. Bazı merkezlerde vatandaşın flakonu görmemesi için aşılar şırıngalara çekilip, buz küpleri üzerinde bekletildi.

Halk Sağlığından "Raf ömrü 9 aya çıkarıldı" yazısı

Üzerindeki Çince etiket nedeniyle ismi bilinmeyen aşı kullanıldığı iddiası üzerine Sağlık Bakanlığının, BioNTech firmasının bir Uzakdoğu ülkesi için ürettiği aşılara ait olduğunu açıkladığı flakonlarla ilgili şimdi de son kullanma tarihi krizi yaşanıyor. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünün 10 Aralık'ta İl Sağlık Müdürlüklerine yazdığı yazıda BioNTech aşıların raf ömrünün dokuz aya çıkarıldığı belirtildi. İlgili yazıda, BioNTech aşısının raf ömrüne ilişkin güncelleme çalışmalarının sürdüğü belirtilerek, "Üreticinin yaptığı stabilite çalışma sonuçları FDA, EMA ve DSÖ onaylı Paul Ehrlich Enstitüsü tarafından onaylanmış ve 10 Eylül 2021 tarihinden önce üretilip etiketlenen BioNTech mRNA aşıları da dahil olacak şekilde söz konusu tüm aşıların raf ömrü, üretim tarihinden itibaren dokuz aya çıkarılmıştır" denildi. Yazıda, raf ömrüne ilişkin yapılacak güncellemelerin Aşı Takip Sistemi'ne yansıtılmaya devam edeceği ifade edildi.

Aşılar şırıngada buz küpü üzerinde bekletildi

İl sağlık müdürlükleri de, önceki uygulamaya göre son kullanma tarihi dolan ancak miadı firma kararıyla üç ay uzatılan aşıları yeniden kullanıma soktu. Aşılar, flakonların üzerindeki etiket değiştirilmeden aşı uygulama merkezlerine gönderilince bu kez vatandaşla sağlık personeli karşı karşıya geldi. Flakon üzerindeki etikete göre aşının son kullanma tarihinin dolduğunu düşünen vatandaşlar, aşıyı vurdurmak istemeyip sağlık personeline tepki gösterdi. Yeni düzenlemeye ilişkin açıklama yapmakta zorlanan sağlık personeli zor durumda kaldı. Bazı aşı uygulama merkezlerinde sağlık personelinin son kullanma tarihi geçmiş etiketli flakonları göstermemek için 6 dozu birden şırıngaya çekerek, buz küpleri üzerinde beklettiği görüldü.

"Soğuk zincir için etiket değişimi yapılmadı"

Bu arada Çince etiket tartışmalarına ilişkin Bakanlıktan bugün yapılan açıklamada, şöyle denilmişti: "Bakanlığımız ülkemizde Covid-19 aşılarının henüz yeterli bir miktarda olmadığı dönemde BioNTech firmasından tedariği hızlandırmasını talep etmiştir. Bunun üzerine BioNTech firması bir Uzakdoğu ülkesi için ürettiği aşıları ülkemize yönlendirmiştir. Yönlendirilen aşıların üzerinde yer alan etiketlerin Türkiye’de değiştirilmesi soğuk zincirin bozulmasına neden olacağı için etiket değişimi yapılmamıştır."

Vatandaşlar, sosyal medyadan tepki gösterdi

Öte yandan bazı vatandaşlar, son kullanma tarihinin geçtiğini düşündüğü aşılara ilişkin tepkisini sosyal medyadan dile getirdi. Bir yurttaş, etiketi üzerinde son kullanma tarihi 12 Eylül 2021 yazan bir flakonu paylaşarak, "Bu tarihin üretim mi son tüketim mi olduğunu ve nerede basıldığını bilmiyorlar. Ama ellerinde etiketin yanlış olduğuna dair bir yazı var" dedi. Çince yazılı BioNTech aşısı ilk kez T24'ün Konya'da bir hastaya yanlışlıkla 6 doz mRNA aşısı uyguladığı haberiyle gündeme gelmişti. Konya’da yaşayan 23 yaşındaki Semiha Işık, Sinovac aşısı olmak üzere Sağlık Bakanlığına bağlı bir aşı uygulama merkezine başvurmuş, hemşire üzerinde Çince yazılı BioNTech aşısını Sinovac zannederek tüm flakonu hastaya uygulamıştı.