Elma tipi şişmanlıkta yağ göbekte, armut tipinde ise kalçada toplanır. Yağ hücrelerinin yerini değiştirmek mümkün olmadığı için egzersizle iki tipin de ancak boyutları küçültülebilir.
Uzman Diyetisyen Dilara Koçak, Milliyet gazetesinde yayımlanan yazısında (23.03.09), şişmanlık tiplerini anlatıyor. Koçak’ın yazısı şöyle:
“Elma tipi şişmanlıkta yağ göbekte, armut tipinde ise kalçada toplanır. Yağ hücrelerinin yerini değiştirmek mümkün olmadığı için egzersizle iki tipin de ancak boyutları küçültülebilir.
Armut tipi şişmanlık ve Elma tipi şişmanlık günlük kullanımda dilimize oldukça yer etmiş durumda, çünkü şişmanlığın tipi ve vücut şeklini anlatmak için kolay bir ifade şekli. Armut tip aslında Jinoid tip, Elma tip ise Android tip olarak isimlendirilir.
Armut tipi şişmanlık genelde kadınlar için tanımlanır. İnce bir bel ve kalça bölgesinin geniş olması durumunu anlatmak için kullanılır. Estetik olarak hiç kimsenin memnun olmadığı bu durum aslında sağlık yönünden avantajdır. Çünkü yağ hücrelerinin kalça ve üst bacakta birikmesi göbekte birikmesinde daha iyidir.
Elma tip şişmanlıkta göbekte biriken yağlar daha tehlikelidir. Armut tipi şişmanların en büyük şikâyeti satın aldıkları kıyafeti genelde kalçalarına göre alıp bel kısmını daraltmak zorunda olmalarıdır.
Anne ve baba şişmansa dikkat!
Her bireyin yağ hücrelerinin yeri ve sayısı farklıdır. Bunda, genetik yapıdan etkilenmesi kadar ergenlik dönemi de önemli bir belirleyicidir. Birçok genç kız genelde annesinin bel ve kalça tipine sahiptir. Yetişkin bireylerin vücudundaki hücre sayısı değişmez. Yağ ve kas hücrelerinin ancak hacmi büyür veya daralır. Oysa ergenlik döneminde çocuk çok kilo alır ve bu dönemi kilolu bitirirse yağ hücre sayısı çok fazla olarak yetişkinliğe geçer. Bu durumda da yetişkinlik döneminde kilo ile ilgili problemler peşini bırakmaz. Ergenlik döneminde çocukların spora özendirilmesi bu riski azaltmak için en doğru yoldur. Eğer anne ve baba şişman ise ergenlik dönemine geçişte daha dikkatli olunmalıdır. Çünkü anne ve babadan gelen şişmanlık genlerine karşı mücadelenin ilk ve en önemli basamağı bu dönem olacaktır. Ergenlik döneminde düzenli egzersiz ve dengeli diyet alışkanlığı gelişen gençler yetişkinlik dönemine daha şanslı girmiş olurlar.
-Yağ hücre sayısının fazla olması “hiperplazik şişmanlık”,
-Yağ hücrelerinin sayıca normal ama hacim olarak geniş olması ise “hipertropil şişmanlık” olarak kabul edilir.
Ergenlik döneminde başlayan şişmanlık hiperplastik olarak başlar. Bu yüzden bireyin depo yağ hücreleri genetik olarak kalça bölgesinde ise kilo alınca armut tipi, depo yağ hücreleri göbek kısmında ise kilo alınca elma tipi şişmanlık görülür.
Metabolik sendrom
Elma tipi şişmanlıkta yağ hücreleri karın bölgesinde toplanmıştır. Bel çevresinin kalın olması bu riski daha da artırır. Çünkü “metabolik sendrom” gelişimi bu bölgedeki yağlanmayla yakından ilgilidir. Metabolik sendrom için hareketsiz yaşam ve dengesiz beslenme sonucu başlayan çağımızın salgın bir hastalığı demek abartılı olmaz. Metabolik sendrom dünyada olduğu gibi ülkemizde de çok sık karşılaştığımız bir sağlık problemidir.
Metabolik sendrom kalp ve damar hastalıkları, yüksek tansiyon, karaciğer yağlanması ve diyabet yani şeker hastalığını da artıran bir hastalıktır. Bu nedenle bu hastalığa yakalanmadan önce koruyucu önlem almak büyük önem taşır.
Türkiye Metabolik Sendrom Araştırma Grubu’nun (METSAR) yaptığı çalışmaya göre ülkemizde kentsel yerleşimlerde metabolik sendrom sıklığı ortalama yüzde 33,8 olarak bulunmuştur.
Aşağıda belirtilen risk faktörlerinden en az üçünün varlığı, metabolik sendrom olarak tanımlanabilir. Kendiniz ve yakınlarınız için inceleyip söz konusu belirtilerin varlığında hemen bir hekime danışın.
Bel çevresinde genişleme: Kadın için > 80 cm, erkek içinse > 94 cm
- Yüksek tansiyon: İstenilen değer 130/85 mmHg
- Yüksek kolesterol
< 200 mg/dL normal ve/veya olması istenen
200- 239 mg/dL sınırda ve yüksek
> 240 mg/dL yüksek
- İyi kolesterolün düşük olması (HDL kolesterol)
> 40 mg/dL ERKEK için istenen HDL kolesterol (iyi kolesterol) değeri
> 50 mg/dL KADIN için istenen HDL kolesterol (iyi kolesterol) değeri
- Kötü kolesterolün yüksek olması (LDL kolesterol)
< 100 mg/dL LDL kolesterol (kötü kolesterol) için istenen değer
- Trigliserid - Açlık kan şekeri
> / = 150 mg/dL > 110 mg/dL
Metabolik sendromın yol açtığı hastalıkların en önemlileri şunlardır:
* Kronik kalp rahatsızlıkları
* Diyabet (şeker hastalığı)
* Obezite
Armut tip elmaya dönüşmez. Çünkü yağ hücrelerinin yerini değiştirmek mümkün değildir. Egzersiz ve dengeli bir diyet uygulamasıyla ancak büyük armut, küçük bir armuda; geniş bir elma da ufak bir elmaya dönüşebilir. Bu yüzden bölgesel zayıflama tuzaklarına düşmeyin. Sadece kalça eriten diyet veya sadece göbeği yakan egzersiz olmaz. Kalori kısıtlaması depo yağların yakılmasını sağlar, egzersiz ise kas kuvvetini artırarak kasın yağ yakma kapasitesini artırır ve enerji harcamasıyla kalori yakımına destek olur. Vücudu bandajlamak, bacağa naylon sarmak, terleten şortlar giymek su kaybından başka işe yaramaz.”
