İskoçya'da yapılan ve yaklaşık 100 bin kişinin deneyimlerinden yola çıkan yeni bir araştırmaya göre, Covid-19 geçiren her 20 kişiden birinde virüsün etkileri uzun süre boyunca devam ediyor.
Glasgow Üniversitesi öncülüğünde yapılan çalışmaya göre; uzun Covid-19 semptomları yaşayanların büyük bir kısmı virüse yakalandığında ya hastanede tedavi görmek zorunda kaldı ya da virüsü ağır geçirdi.
Mayıs 2021'de başlatılan araştırmada, virüse yakalanmadan önce aşı olmuş kişilerin bazı uzun süreli etkilerden korunduğu tespit edildi.
Araştırmacılara göre, uzun Covid-19'un etkileri yoksul bölgelerde yaşayan ve yaşı daha yüksek olan kadınlar ve önceden çeşitli psikolojik ve fiziksel hastalıkları olan kişilerde daha yaygın bir şekilde görülüyor.
Katılımcıların en çok dikkat çektiği semptomlar nefes darlığı, göğüs ağrısı, çarpıntı ve kafa karışıklığı veya 'beyin sisi'.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Başkanı Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, bugün Guardian'a yazdığı bir yazıda uzun Covid-19'un milyonlarca kişinin hayatını olumsuz etkilediğini söyledi. Ghebreyesus, uzun süredir virüsün etkileriyle mücadele eden kişiler için acil eylem planı yapılması gerektiğini paylaştı.
WHO ve Sağlık Metrikleri ve Değerlendirme Enstitüsü'nün (IHME) çalışmasına işaret eden Ghebreyesus, kadınların uzun Covid geçirme ihtimalinin erkeklerden iki kat fazla olduğunu belirtti.
Uzun Covid'i engellemenin en etkili yöntemlerinden bir tanesinin virüse yakalanmaktan kaçınmak olduğunu söyleyen Ghebreyesus, test, tedavi ve aşı imkânlarının dünyada eşit bir şekilde sunulması gerektiğini ekledi.
"Göğsümde fil oturuyormuş gibi"
55 yaşındaki Jayne Gemmell, Mart 2020'de Covid'e yakalandığını ve hâlâ virüsün etkileriyle yaşadığını anlattı.
İskoçya'da yaşayan 55 yaşındaki Jayne Gemmell, Mart 2020'de Covid'e yakalandığını ve hâlâ virüsün etkileriyle yaşadığını anlattı. Jayne, daha önce kronik yorgunluk ve fibromiyalji hastalıkları olmasına rağmen tam zamanlı çalışabildiğini belirtti.
Covid-19'a ilk yakalandığında yorgun hissettiğini ama bunu çok da önemsemediğini söyleyen Jayne hastalığını şu şekilde anlattı:
"İkinci gün göğsümde fil oturuyormuş gibi hissettim. İşten birkaç gün izin aldım. Belki bir iki hafta sonra işe dönerim derken hiç dönemedim."
Hastalığının bir noktasında hastaneye yatırılan Jayne, kronik yorgunluğunun daha da kötüleştiğini, bir yandan da astım hastalığının başladığını söyledi.
"Uzun Covid-19'u daha iyi anlamamız gerekiyor"
Glasgow Üniversitesi araştırmasında görüşü alınan kişilerin yüzde 6'sı Covid-19 geçirmelerinden 6-18 ay sonra hiç iyileşmediği; yüzde 42'sinin ise biraz iyilemiş hissettiği bildirildi.
Araştırmayı yöneten Halk Sağlığı Profesörü Jill Pell, "Çoğu kişi hızlı bir şekilde iyileşse de bazı kişiler çeşitli uzun süreli sağlık sorunları yaşamaya devam ediyor. Sağlık ve sosyal yardım kurumlarına doğru bilgiyi verebilmemiz için uzun Covid'i daha iyi anlamamız gerekiyor" dedi.
Covid-19 testi pozitif çıkan 33 bin 281 kişi ve virüse yakalanıp yakalanmadığı bilinmeyen 62 bin 957 kişinin katıldığı çalışmada, virüsü semptomsuz geçiren kişilerin uzun süreli etkiler yaşamadığı belirtildi.
Uzmanlar, uzun Covid-19'a karşı aşı olmanın önemini vurguladı. İskoçya'da Halk Sağlığı Kurumu'nda Danışman Dr. Andrew McAuley, "Tam aşılı olmanın uzun Covid'e yakalanma riskini azalttığını biliyoruz, o yüzden aşı olabilen herkesin aşılanmasını öneriyoruz" diye konuştu.
