* Avrupa Parlamentosu’nun Türkiye raporu taslağında, "Ergenekon" sanıklarının yargılanmaya başlanmasından memnuniyet duyulduğu belirtilerek, , "örgütün devlet kurumlarına sızan uzantılarının bütünüyle ortaya çıkarılması için soruşturmanın sürdürülmesi" çağrısı yapıldı.
* Taslakta, DTP ve tüm seçilmiş parti üyelerinden, "PKK ve terör eylemleriyle aralarına açıkça mesafe koymaları" da istendi.
Avrupa Parlamentosu (AP) Türkiye Raportörü Ria Oomen-Ruijten tarafından kaleme alınan Türkiye raporu taslağında, "Ergenekon" sanıklarının yargılanmaya başlanmasından memnuniyet duyulduğu belirtilerek, "örgütün devlet kurumlarına sızan uzantılarının bütünüyle ortaya çıkarılması için soruşturmanın sürdürülmesi" çağrısı yapılıyor.
AP Dış İlişkiler Komitesi üyelerine sunulan taslak belgede, Türkiye'nin AB reformlarında son 3 yıldır devam eden yavaşlamadan endişe duyulduğu belirtilerek, Türk hükümetinden "2005 yılında taahhüt ettiği reform sürecine devam konusunda siyasi iradesini ispatlaması" isteniyor.
Türk toplumunda ve önde gelen siyasi partiler arasında süren kutuplaşmanın 2008 yılında daha da derinleştiği savunulan raporda, bunun siyasi kurumların işleyişini ve reform sürecinde ilerlemeyi olumsuz etkilediği kaydediliyor.
‘Siyasi partiler diyalog arasın’
Siyasi parti liderlerine "ciddi şekilde diyalog aramaları ve uzlaşma ruhu içinde Türkiye'nin modernleşmesi gündemi üzerinde uzlaşmaları" çağrısı yapılan taslak raporda, reformların "hukukun üstünlüğüne dayalı, insan haklarına ve temel özgürlüklere bağlı, istikrarlı, demokratik, çoğulcu ve müreffeh bir toplum" hedefine yönelik olması gereği vurgulanıyor.
Taslak raporda, "Daha önceki kapsamlı Anayasa reformu çabalarının başörtüsü tartışmasıyla sonuçlanmasından ve toplumu daha fazla kutuplaşmasına yol açmasından üzüntü duyuyoruz. Temel özgürlükler ve insan haklarının korunmasını merkeze alacak yeni ve sivil anayasa çalışmalarına yeniden başlaması için hükümete çağrı yapıyoruz" deniliyor.
‘Kapatma davalarından endişe duyuyoruz’
Yeni anayasa çalışmalarına "etnik ve dini azınlıklar dahil sivil toplumun ve siyasi partilerin de katkı yapması" talep edilen taslak belgede, AKP ve DTP hakkında açılmış olan kapatma davalarıyla ilgili şu ifadelere yer veriliyor:
"2008 yılında TBMM'deki iki partinin kapatılması istemiyle açılan davalardan endişe ediyoruz. Siyasi partiler kanununun öncelikli olarak değiştirilerek İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM) kararları ve Avrupa Konseyi’nin Venedik Komisyonu önerilerine bütünüyle uyumlu hale getirilmesi gerektiğini vurguluyoruz."
Belgede, "Ordu üzerinde tam sistematik sivil gözetim sağlanması konusunda ilerleme kaydedilememesinden" ve "TBMM'nin ordu ve savunma politikasını denetlemesinin güçlendirilememesinden" kaygı duyulduğu ifade ediliyor.
"Yargı mensuplarının siyasi tartışmalara müdahil olmamasını güvence altına alarak yargının tarafsızlığını ve mesleki yetkinliğini güçlendirecek sistematik çabalara acil ihtiyaç duyulduğu" vurgulanan belgede, hükümetin yargıda reform çabalarını sürdürmesinin önemine işaret ediliyor.
Taslak raporda "Ergenekon suç örgütü sanıklarının yargılanmaya başlamasından memnuniyet duyuyoruz. Örgütün devlet kurumlarına sızan uzantılarının bütünüyle ortaya çıkarılması için yetkilileri soruşturmayı sürdürmeye teşvik ediyoruz. Sanıklara muameleyle ilgili (olumsuz) haberlerden endişe duyuyor, Türk makamlarından sanıklara adil yargılanma hakkı sunmalarını ve hukukun üstünlüğü ilkelerine sıkıca bağlı kalmalarını istiyoruz" deniliyor.
‘DTP, PKK’ya mesafe koysun’
Türkiye raporu taslağında DTP'ye ve tüm seçilmiş parti üyelerine, "PKK ve terör eylemleriyle aralarına açıkça mesafe koymaları" çağrısı yapılıyor.
AP Dış İlişkiler Komitesi üyelerine sunulan taslak belgede, PKK ve diğer terör örgütlerinin Türkiye topraklarındaki terör eylemleri kınanarak, "terörle mücadelesinde Türkiye ile dayanışma içinde olunduğu" tekrar ediliyor.
Terör örgütü PKK'nın "derhal ve ön koşulsuz" silah bırakması istenilen raporda, Irak'ın kuzeyindeki bölgesel yönetim dahil Türkiye ile Irak makamları arasında geliştirilen diyalog ve işbirliğinin memnuniyetle karşılandığı belirtiliyor.
Irak makamlarının Türkiye ile işbirliğini yoğunlaştırarak, topraklarından komşu ülkelere terör saldırısı yapılmamasını güvence altına almaları talep edilen belgede, Türkiye'nin de sınır ötesi askeri operasyonlarında "Irak'ın toprak bütünlüğüne, insan haklarına ve hukukun üstünlüğüne saygı göstererek sivillere zarar görmemesini garanti altına alması" isteniyor.
Taslak raporda, "Demokratik Toplum Partisi ve tüm seçilmiş üyeleri PKK ve terör eylemleriyle aralarına açıkça mesafe koymalıdır. Tüm siyasi partiler, Türk devletinin istikrarı, refahı ve bütünlüğünü güçlendirecek bir çözüme katkı yapmalıdır" deniliyor.
Belgede hükümete "Kürt meselesinin nihai çözümü için öncelikli olarak siyasi inisiyatif göstermesi" çağrısı yapılarak, bu yöndeki girişimin "Kürt kökenli vatandaşlar için ekonomik ve sosyal fırsatlar sunarak devlet ve özel okullarında Kürtçe öğrenmeyi gerçekten mümkün kılacak ve Kürtçe yayına izin verecek şekilde kültürel hakları somut şekilde iyileştirmesinin" beklendiği dile getiriliyor.
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün Ermenistan ziyaretinin memnuniyetle karşılandığı ifade edilen raporda, bu girişimin iki ülkenin ilişkilerini normalleştirmesine gerçek katkı sunacağı umudu dile getiriliyor.
‘Ermenistan sınırını açın’
1915 olaylarına ilişkin Ermeni tezlerine yer verilmeyen belgede Türkiye'nin "sınırı yeniden açarak Ermenistan ile ekonomik ve siyasi ilişkileri bütünüyle tesis etmesi" talep ediliyor.
Raporda, bu kapsamda Türk ve Ermeni hükümetlerine yapılan çağrıda, "bugüne ve geçmişe saygı göstererek, geçmiş olayların açıklıkla ve samimi olarak tartışılmasına izin vererek uzlaşma sürecinin başlatılması ve AB Komisyonunun bu sürece katkı yapması" isteniyor.
Türkiye'nin Kıbrıs'taki "müzakere atmosferini kolaylaştırmak için askerlerini çekmesi ve her iki lidere kendi ülkelerinin geleceklerini özgürce müzakere izni vermesi" gerektiği görüşü de raporda yer alıyor.
Hollandalı Hristiyan Demokrat Oomen-Ruijten'in Türkiye raporu, Salı günü AP Dış İlişkiler Komitesinde tartışılacak. (AA)
