Dünya

Hitler'in 'Kavgam' kitabı 70 yıl sonra ilk kez basılacak

Kitabın telif hakları Bavyera hükümetindeydi

01 Ocak 2016 14:18

Yahudi karşıtı ve ırkçı politikalarıyla bilinen nasyonel sosyalizmin kurucusu Adolf Hitler'in kitabı "Mein Kampf- Kavgam" 70 yıl sonra ilk kez önümüzdeki hafta Almanya'da basılmaya başlanacak. Hitler'in Nazi ideolojisinin çerçevesini çizdiği kitabın satışı, telif haklarını elinde bulunduran Bavyera eyaleti hükümeti tarafından yasaklanmıştı. Yahudi Soykırımının simge isimlerinden olan Anne Frank’ın günlükleri de bu günlerde Almanya'da aynı tartışmanın konusu.

Almanya’da telif yasalarına göre, eser sahibinin ölümünden 70 yıl sonra telif hakkı süresi doluyor. BBC Türkçe’de yer alan habere göre; Münih'teki Çağdaş Tarih Enstitüsü, 1945’te ölen Hitler’in ‘Kavgam’ kitabının, gelecek hafta yeni bir baskı yapacağı duyurdu. Kitabın açıklamalı versiyonunun Almanya dışında birçok ülkede basılması bekleniyor.

Yeni baskıdaki binlerce akademik dipnot kitabın ne kadar tutarsız olduğu ve kötü yazıldığını göstermeyi amaçlayacak. Tarihçiler Kavgam'ın bilim insanlarının Nazi dönemindeki Yahudi Soykırımı'nın nasıl yaşandığının anlamasına yardımcı olacağını söylüyor.

Birçok Yahudu örgütü de kitabın bu versiyonunun basılmasını memnuniyetle karşılıyor.

 

İlk baskı 1925'te

 

Kavgam ilk olarak 1925'te, Hitler iktidara gelmeden sekiz yıl önce basılmıştı. Nazi Almanya’sı 1945'te yenildiğinde müttefik güçler kitabın telif haklarını Bavyera hükümetine vermişti.

Kitap savaş sırasında milyonlarca kopya basılmış ve kolayca bulunabilir olsa da Bavyera hükümeti yeniden basılmasını yasaklamıştı. Alman yasalarında telif haklarının süresi 70 yıl ve artık yayıncılar kitabı ücret ödemeden basabilecek.

 

Anna Frank'ın günlükleri

 

Telif hakkının tartışmalı olduğu bir diğer eser ise Almanya'daki Yahudi Soykırımının simge isimlerinden olan Anne Frank’ın günlükleri. Bir Fransız milletvekilinin, Frank'in ölümünün 70. yılında dünya çapında ünlü hatıra defterinin kamuya mal olacağını söyleyerek internet üzerinden yayınlama planına, Anne Frank Vakfı tarafından karşı çıkılıyor.

Radikal’in Guardian’a dayandırdığı habere göre, söz konusu telifin Anne Frank'in babası Otto Frank'a ait olduğunu ve en erken 2037 yılında kalkacağını söylemesi yüzünden yasal yaptırımlarla karşılaşacağa benziyor.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Bergen-Belsen toplama kampında hayatını kaybeden Anne Frank ’in yazmış olduğu ve tüm zamanların en çok satan kitapları arasında olan günlüğü bugünlerde 'telifte 70 yıl' tartışmasıyla gündemde. Zira Otto Frank'in kurmuş olduğu Anne Frank Vakfı yetkilileri günlüğün telif haklarının Otto Frank'te olduğunu, bu sebeple de 2037 yılından önce eserin kamuya mal olamayacağını söylüyor.

 

Telif tartışması

 

Fransa Nantes’daki bir üniversitede öğretim görevlisi olan Olivier Ertzscheid, Anne Frank’ın yazmış olduğu günlüğün 1 Ocak 2016 yılından itibaren telif haklarından özgür olacağını, bu yüzden internet ortamında ücretsiz olarak yayınlanabileceği görüşünde. Bu konudaki çalışmalarını hayata geçirmek için uzun süredir hazırlık içinde olan Ertzscheid ve Fransız bir milletvekili, Anne Frank’in babasının kurmuş olduğu Anne Frank Vakfı’nın, günlüğün telif hakkının Otto Frank'ta olması nedeniyle yaptıkları itirazlara rağmen kitabı yayınlayacaklarını söyledi.

Kendisini bir telif hakkı aktivisti olarak tanıtan Ertzscheid, vakfın karşı çıkmasını oldukça şaşırtıcı bulduğunu söyleyerek, Adolf Hitler’in Kavgam’ının önümüzdeki Cuma günü kamu malı listesine gireceğini hatırlattı. Ertzscheid aynı zamanda geçtiğimiz aylarda kitabın Fransızca versiyonun internet ortamında yayınlandığını ve yayınevinin yalnızca çevirmenin haklarının hala telif çerçevesinde bulunduğunu hatırlatan bir ihtar yazısı gönderdiğini söyledi.

Öte yandan, Anne Frank Vakfı AFP’ye yaptığı açıklamada günlüğün bu şekilde yayınlanmasının yasalara aykırı olduğunu ekim ayında Fransız yayıncılara bildirdiğini söyledi. Günlüğün şu anki versiyonun telif haklarının Anne’in 1980 yılında ölen babası Otto Frank’a ait olduğunu söyleyen vakıf, bu durumda günlüğün en erken 2037 senesinde kamu malı olarak değerlendirilebileceğinin de altını çizdi.

Fransız parlamentosu üyesi Isabelle Attard da günlüğün 1 Ocak’ta yayınlanmasını desteklediğini açıkladı. ‘Kitabın bu versiyonun telif haklarının Otto Frank’in olduğunu belirtmek Anne’in bu kitabı tek başına yazmamış olduğunu ima edebileceğinden, günlüğün kıymetini azaltıyor’ diyen Attard, vakfın ekonomik çıkarlarını göz ettiğini söylüyor.