Işıl Öz
Bristol Üniversitesi bünyesindeki “Children of the 90’s” sağlık araştırma projesinin kamuoyuna açıklanan son bulguları hamilelik döneminde balık tüketimi konusunu tartışmaya açıyor.
14 binden fazla hamile kadının katılımıyla 1991 ve 1992’de başlatılan bu proje anne ve çocukların sağlık ve gelişimlerini detaylı bir şekilde mercek altına almaya devam ediyor.
Projenin son bulguları arasında insan vücudundaki balık kaynaklı cıva seviyesinin yüzde 7’yi geçmediği açıklandı. 4.484 kadının hamilelik döneminde tükettikleri 103 yiyecek ve içecek maddesinin analizini yapan proje ekibi, bunların vücuttaki toplam cıva seviyesinin yüzde 17’sinden bile azını oluşturduğu sonucuna vardı.
Cıvanın anne karnındaki bebeğin gelişimini olumsuz etkileyeceğine dair endişeler, resmi sağlık kurumlarının hamilelikte aşırı balık tüketilmemesi yönündeki uyarılarını beraberinde getirmişti. Environmental Health Perspectives’te yayımlanan yeni bulgular sonrası konunun kurumlarca yeniden ele alınması gerektiği vurgulanarak şu açıklama yapıldı:
“Yapılan araştırmalar, hamilelik sırasında balık yemenin çocuğun ileri yaşlarda IQ’sunda ve görme yetisi üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğunu göstermiştir. Buna neyin sebep olduğu kanıtlanmış olmasa da balığın iyot ve omega - 3 yağ asitleri de dahil olmak üzere çok faydalı bileşenleri içerdiği biliniyor.
Bitkisel çaylar ve alkolün, balıktan sonra (beyaz balık ve yağlı balık) cıva oranı en yüksek gıda maddeleri oldukları anlaşıldı. Şaraptaki oranın biradan daha yüksek seviyelerde olduğu görüldü.
Araştırmadaki şaşırtıcı bir bulgu, en yüksek cıva seviyesine sahip kadınların yaşça büyük, üniversite eğitimli, profesyonel veya idari işlerde çalışan, kendi evinin sahibi olan ve ilk çocuklarını bekleyen kadınlar olmalarıydı. Ancak, Amerikan Ulusal Araştırma konseyinin belirlediği azami cıva seviyesinin üstüne çıkan kadınların oranı ise yüzde 1’e bile ulaşmış değil. İngiltere’de ise belirlenmiş resmi bir seviye bulunmuyor.”
Raporun yazarları yaptıkları basın açıklamasında, hamilelikte deniz ürünleri tüketimini azaltmanın, vücuttaki cıva oranını kayda değer şekilde düşürmeyeceği sonucuna vardıklarını yineledi.
Bulgular hakkında konuşan raporun baş yazarı, Profesör Jean Golding şunları söyledi:
“Kandaki balık kaynaklı cıva miktarının çok az olduğunu (sadece yüzde 7) gördüğümüzde şaşırdık. Hamilelik sırasında balık yemenin hem anne, hem de çocuk için birçok yararı olduğunu daha önceki araştırmalarımızda belirlemiştik. Umarız birçok kadın, hamilelik sırasında daha fazla balık tüketecektir. Tabii ki, hamile kadınlara dengeli bir diyet öneriyoruz. Bunlar meyve ve sebze dahil olmak üzere yararlı diğer diyet bileşenleri ile balık içermelidir.”
