Ankara'da hizmet veren özel halk otobüsçülerinin, Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin (ABB) kendilerine sağlanan abonman, indirimli ve ücretsiz tarifeler için gelir desteğinin kesilmesini gerekçe göstererek 1 Şubat'tan itibaren bu tarifelerden yararlanan yolcuları taşımayacaklarını açıklaması üzerine gözler yarına çevrildi. Tüm Özel Halk Otobüsleri Birliği Derneği (TÖHOB) Başkanı Ercan Soydaş, "Taleplerimiz Mansur Başkan'ın önünde. Yarın esnaflarımızla bir araya geleceğiz. Yarın durumlar netleşecek. Büyükşehir Belediye Başkanımızın buna bir çözüm bulacağını, vatandaşla özel halk otobüsü esnafının karşı karşıya getirilmeyeceğini düşünüyoruz. Bu konunun çözüleceğine inanıyorum" dedi.
Tüm Özel Halk Otobüsleri Birliği (TÖHOB) ve Ankara Özel Halk Otobüsçüler Esnaf Odası (ÖHO) imzasıyla özel halk otobüslerine asılan duyuruda, ABB tarafından kendilerine sağlanan abonman, indirimli ve ücretsiz tarifeler için gelir desteğinin 31 Aralık 2024'te kesildiği belirtilmişti. Gelir desteğinin yeniden verilip verilmeyeceğine ilişkin ABB'den bir karar çıkmadığı ve bu konuda destek ödemesi yapılmadığı aktarılan açıklamada, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın ücretsiz yolcular için verdiği desteğin de yeterli olmadığı ifade edilerek, 1 Şubat'tan itibaren ücretsiz, abonman ve indirimli tarifelerinden faydalanan yolcuların taşınmayacağı bildirilmişti.
Ercan Soydaş: "Taşımamak ile taşıyamamak farklı durumlar"
1 Şubat öncesi ANKA Haber Ajansı'na açıklama yapan TÖHOB Başkanı Ercan Soydaş, ABB Başkanı Mansur Yavaş ile görüştüklerini ve 1 Şubat'ta yolcu taşınmaması durumunun yarın netleşeceğini söyledi. Soydaş, şöyle konuştu:
"Büyükşehir Belediye Başkanımızla görüştük. Bir çalışma yapılıyor. Biliyorsunuz yıllardır Büyükşehir kendi sorumluluğunda olan kısımları sübvanse ediyordu. Belediye Başkanımız son dönemde Bakanlık gelirlerde kesinti yapınca zora girdik dedi. Biz de tekliflerimizi ilettik. Yarın netleşir. Zaten taşımama kararı almak gibi bir durumumuz yok. Esnaf arkadaşlarımız gelir gider dengesini sağlayamadıkları için zaten araçları çalıştırmaları zorlaşacak. Taşımamak ile taşıyamamak farklı durumlar. Zor bir sektör. Bir de bu ücret tarifeleri çok düşük kalıyor toplu taşımada. Olması gereken rakamlar hiçbir zaman uygulanmıyor. Yolcu biniş maliyetiyle gelir birbirini dengelemediği için belediyeler sübvanse ediyor Özel Halk Otobüsleri'ni (ÖHO) ki Türkiye genelinde ÖHO'lar belediye otobüslerinden fazla.
"Sistem adaletsiz"
Aile Bakanlığı'na ücretsiz taşımayla ilgili sürekli tekliflerimizi iletiyoruz. Ücretsiz taşımada Aile Bakanlığı'nın bünyesinde olan engelli ve yaşlılarımız var. Gerçek engelli vatandaşlarımızı taşıyalım problem yok dedik. Bir de hastalar da parça parça engel oranlarını birleştirerek yüzde 40 engelli kategorisine giriyorlar. Yaşlılarımızda da dedik ki; gelir durumuna göre verin bu kartı. Yani gerçekten ihtiyaç sahipleri insanlar binsin. Çünkü Ankara'ın en lüks semtinde konutun sahibini ücretsiz taşıyoruz oraya temizliğe, tamire giden işçiden para alıyoruz. Sistem adaletsiz. Aile Bakanlığı'na ısrarla bu talepleri iletiyoruz. Bakanlık aylık araç başı Türkiye genelinde gelir desteği ödüyor bize. Aralık ayında zamlandı 6 bin 200 lira oldu. O da hesapladığınız zaman Ankara'daki ücret tarifesi sadece 295 biniş karşılıyor. O da bir günlük taşımayı karşılıyor. Ben yine Büyükşehir Belediye Başkanımızın bu konuyu çözeceğine inanıyorum. Abonman, aktarma, ücretsiz taşıma gibi uygulamalara sübvanse devam ederse esnaflarımız da sorun yaşamaz.
"Yıllardır yapılan sübvansenin günümüz şartlarına göre arttırılarak devam etmesini talep ediyoruz"
Kamuoyu bu sektörün maliyetleri hiç artmıyormuş gibi yorumluyor. Bu da bizi çok üzüyor. 'Kaldırın. Kamulaştırın. İptal edin' gibi tepkiler oluyor. Her yılbaşında vergilere, harçlara, maliyetlerin hepsine zam geliyor. Biz zam talep ettiğimizde kıyamet kopuyor. Ulaşım vatandaşın zorunlu ihtiyaçlarından bir tanesi. Biz de o zaman ulaşıma zam yapılmayacaksa Büyükşehir sübvanse etsin öyle devam edelim diyoruz. Çünkü Büyükşehir Belediyesi Ankara'da EGO'ya aylık 1 milyar lira civarında sübvanse ediyor. Yanlış rakam söylemek istemem ama her binen yolcunun biniş başına 14 lira civarında sübvanse ediliyor. Biz de diyoruz ki; EGO sübvanse ediliyor ki edilmeli zaten kamunun asli görevlerinden birisi bu, arada bizim ÖHO'ları da sübvanse etsin. Büyükşehir Belediye Başkanımız da 4-5 yıldır biniş başına sübvanse ediyordu. Biz de dedik ki bu ücret tariflerindeki düzenleme yapılacaksa yapıldıktan sonra bir rakam belirleyelim. Her binişe Başkanımız bu rakamı versin. Örneğin 15-16 lira her binişe versin, geliri Büyükşehir'de veya EGO'da kalsın diye önerdik. Yada sübvansenin günümüz şartlarına göre arttırılarak devam etmesi. Biz sürekli gündeme gelmek bizi rahatsız ediyor. Kalıcı bir formülle bunu dizayn edelim, vatandaş, esnaf mutlu olsun, belediyeye şikayet gitmesin derdimiz bu.
"Büyükşehir Belediye Başkanımızın buna bir çözüm bulacağını düşünüyoruz"
Taleplerimiz Başkan Bey'in önünde. Geçtiğimiz hafta Mansur Bey ile görüştük. Geçtiğimiz günlerde de EGO Genel Müdürü, yetkililer, özel kalem müdürü bir toplantı yaptık. Bizim derdimiz vatandaşı mağdur etmek veya Büyükşehir'e karşı bir hamle yapmak değil, sorunu çözmek. Sonuçta esnaflarımızın da geçindirmek zorunda olduğu bir ailesi var. Bizim de mesleğimiz bu, yıllardır bu işi yapıyoruz. Kimse de işini kaybetmek istemez. Tamir bakım giderlerine de artık güç yetmiyor. Bu araçlar 15 günde bir bakıma gidiyor. Yarın esnaflarımızla bir araya geleceğiz. Yarın durumlar netleşecek. Büyükşehir Belediye Başkanımızın buna bir çözüm bulacağını, vatandaşla özel halk otobüsü esnafının karşı karşıya getirilmeyeceğini düşünüyoruz. Bu konunun çözüleceğine inanıyorum."
EGO Genel Müdürlüğü: "ABB olarak gerekli yaptırımların uygulanacağını hatırlatırız"
EGO Genel Müdürlüğü konuya ilişkin olarak bir süre önce resmi sosyal medya hesabından şu açıklamayı yapmıştı:
"Ankara Büyükşehir Belediyesi, toplu taşıma hizmetlerini ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde sürdürmektedir. Özel Halk Otobüsü işletmeleri de bu kapsamda vatandaşlarımıza hizmet vermekle yükümlüdür. Ücretsiz ya da indirimli seyahat hakkından yararlanan vatandaşlarımız için sağlanan destek ödemeleri, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından belirlenmekte ve ilgili mevzuat doğrultusunda uygulanmaktadır. Bu kapsamda, ücretsiz seyahat hakkından yararlanacak gruplar ve bu gruplara yönelik yapılacak ödeme tutarları yalnızca bakanlık tarafından düzenlenmektedir. Belediyelerin, Özel Halk Otobüsü işletmelerine bu ödemeleri yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak buna rağmen 2020 yılından bu yana, özel halk otobüslerine toplamda 480 milyon TL tutarında destek sağlanmıştır.
Ne yazık ki, son dönemde yaşanan gelişmeler özellikle de SGK borçları nedeniyle uygulanan haciz işlemleri gibi mali sıkıntılar, bu desteklerin devamını mümkün kılmamaktadır. Kalıcı çözümün adresi ise Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’dır. Bakanlığın, Özel Halk Otobüslerine sağlanan destek ödemelerini artırması ve bu hizmetlerin sürdürülebilirliğini teminat altına alması gerekmektedir. Ankara Büyükşehir Belediyesi olarak, yasal düzenlemeleri uygulamayan, ücretsiz, indirimli veya öğrenci abonman kartı sahiplerini toplu taşıma araçlarına kabul etmeyen Özel Toplu Ulaşım işletmelerine de gerekli yaptırımların uygulanacağını hatırlatırız."
2023 yılının Eylül ayında da benzer bir durum yaşanmış Özel Halk Otobüsü esnafı abonman, indirimli ve ücretsiz kartlı yolcuları taşımama kararı almıştı. ABB Başkanı Mansur Yavaş, ÖHO esnaflarına; "Ya kanuna uyun, ya otobüslerin hepsini bize satın ya da gidin başka iş yapın" demişti. Ardından ÖHO esnafı otobüsleri satmamış, abonman, indirimli ve ücretsiz kartlı yolcuları taşımaya devam etmişti. (ANKA)
