Anayasa Mahkemesi, kanun hükmünde kararnameyle kamu görevinden çıkarmada kişilerin pasaportlarının iptal edilmesinin Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdi.
Anayasa Mahkemesi, CHP’nin, 6 Şubat 2018 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaşan 7086 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun’un bazı maddelerinin iptali talebiyle açtığı davaya ilişkin yeni bir karar verdi. Mahkeme, kamudan çıkarmaya gerekçe gösterilen kanunun bazı maddelerini iptal etti.
"Masumiyet karinesine aykırılık oluşturmaktadır"
Kamudan çıkarma kararlarının yargılama süreci bitmeden verilmesinin masumiyet karinesine aykırı olduğunu belirten AYM, ihraç kararlarıyla ilgili, “Dava konusu kural kapsamında haklarında kesin bir mahkûmiyet kararı verilmediği hâlde kişilerin suçlu sayılmasına neden olabilecek ifadelerin kullanılması, olağanüstü hâl şartlarında dahi dokunulması yasaklanan masumiyet karinesine aykırılık oluşturmaktadır” değerlendirmesini yaptı.
AYM, “Haklarında kesin bir mahkûmiyet kararı verilmediği hâlde kişilerin suçlu sayılmasına neden olabilecek ifadelerin kullanılması, olağanüstü hâl şartlarında dahi dokunulması yasaklanan masumiyet karinesine aykırılık oluşturmaktadır” diyerek bu ifadenin Anayasa'ya aykırı olduğuna hükmetti.
"Ölçüyü aşan bir sınırlama getirmektedir"
AYM’nin Anayasa'ya aykırı olduğuna karar verdiği bir başka düzenleme de pasaport iptallerine dair yapıldı. Pasaport iptaline dair kuralların iptaline hükmeden AYM, kararında, “Kamu görevinden çıkarılan kişilerin pasaportlarının iptal edileceğini öngören kurallar, kişilerin seyahat hürriyetine olağanüstü dönemde durumun gerektirdiği ölçüyü aşan bir sınırlama getirmektedir” dedi.
Kararda yer alan değerlendirmeler şöyle:
“Hâkim kararına dayanmaksızın kişilerin pasaportunun iptal edilmesine imkân tanıyan kurallar, olağan dönemde Anayasa’nın 23. maddesinin üçüncü fıkrasındaki seyahat özgürlüğü için öngörülen güvencelerle bağdaşmamaktadır. Bu nedenle kuralların olağanüstü dönemlerde temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması ve sınırlanmasını düzenleyen Anayasa’nın 15. maddesi kapsamında incelenmesi gerekir.”
“Seyahat özgürlüğünün olağanüstü dönemlerde kullanılmasının kısmen veya tamamen durdurulması veya bunlar için Anayasa’da öngörülen güvencelere aykırı tedbirler alınabilmesi Anayasa’nın 15. maddesi uyarınca mümkün olmakla birlikte bu husus, yapılacak düzenlemelerde sınırsız bir takdir yetkisi tanındığı anlamına gelmemektedir. Anılan maddede olağanüstü hâllerde durumun gerektirdiği ölçüde söz konusu düzenlemelerin yapılabileceği belirtilmiştir. Bu nedenle seyahat özgürlüğüne getirilen sınırlamanın Anayasa’nın 15. maddesi kapsamında durumun gerektirdiği ölçüde olduğunun kabul edilebilmesi bunu aşan keyfî müdahalelere izin verilmemesi gerekir.”
