Güney Kıbrıs Parlamentosu'nun bugün zor durumdaki Kıbrıs bankalarının kurtarılması için Avrupa Birliği'nin önerdiği yardım paketini oylayacak.
Avrupa Birliği ve IMF'nin, 10 milyar Euro'luk kredi karşılığında öne sürdüğü koşullar arasında banka mevduatlarından miktara bağlı olarak yüzde 6,75 ya da yüzde 10 oranında bir defalık vergi alınması da var.
Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nikos Anastasiades, AB ile vardıkları uzlaşmaya rağmen, halkın tepkisi üzerine koşulların değiştirilmesi için mücadele edeceğini söyledi.
'1974'ten sonraki en büyük kriz'
'Halkın öfkesini anladığını belirten Anastasiades, Kıbrıs harekâtına gönderme yaparak 1974'ten sonraki en ciddi krizle karşıya karşıya olduklarını belirtti.
Kıbrıs Cumhurbaşkanı "Bu zorlu kararın yarattığı mutsuzluğu tamamen anlıyorum. Bu yüzden kararlarında değişiklik yapmaları için önümüzdeki saatlerde Euro grubuyla savaşmaya devam edip, küçük tasarruf sahiplerinin daha az etkilenmesini sağlamaya çalışacağım" dedi.
Anastasiades Cuma günü Brüksel'de varılan anlaşmadan sonra mali sistemlerine istikrar getirmekle, iflas ve Euro'dan çıkma arasında tercih yapmak zorunda kaldıklarını söylemişti.
Kurtarma paketi uyarınca 100 bin Euro'dan az mevduatlardan bir defaya mahsus olmak üzere yüzde 6,75 vergi alınacak. Bu miktarın üzerindeki mevduatlarda oran yüzde 9,9'a çıkacak.
Mevduat sahiplerine bunun karşılığında bankalarından hisse verilecek. Anastasiades, önümüzdeki iki yıl içinde paralarını Kıbrıs bankalarında tutanlara doğal gaz gelirlerine bağlı tahvil verecekleri taahhüdünde bulundu.
2011'de Kıbrıs açıklarında 140 ile 230 milyar metreküp arasında doğal gaz barındırdığı tahmin edilen hidrokarbon yatakları bulunduğu açıklanmıştı.
Euro bölgesi liderlerinin özellikle de Alman yetkililerinin Rusların Kıbrıs bankalarında çok büyük miktarlarda parası olması nedeniyle bu vergide ısrar ettiği düşünülüyor. Bazı Avrupalı yetkililer, Rusların Kıbrıs'ta para akladığını öne sürüyor.
Bankalara akını durdurma önlemi
Avrupa Birliği'yle varılan anlaşmanın Kıbrıs Parlamentosu'nca onaylanması gerekiyor.
Parlamentonun dün yapacağı olağanüstü toplantı bugüne ertelendi.
Rum medyasına göre, parlamentodan kurtarma paketine onay çıkmazsa, halkın paralarını çekmek üzere şubelere akın etmesini önlemek için bankalar Salı günü kapalı kalacak.
İktidardaki Demokratik Seferberlik Partisi'nin 56 sandalyeli parlamentoda 20 üyesi bulunuyor.
Koalisyon ortaklarından Demokratik Parti'nin bir yetkilisi BBC'ye, kurtarma paketine destek vermek için, bunun Kıbrıs'ın karşı karşıya bulunduğu tüm ekonomik sorunları çözeceği konusunda güvence isteyeceklerini söyledi.
'Anastasiades halkın oylarına ihanet etti'
Muhalefet lideri Yorgos Lillikas da geçen ay bu göreve seçilen Anastasiades'in halkın oylarına "ihanet" ettiğini savundu.
Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, Almanya'da yayımlanan Welt am Sontag gazetesine mülakatında belli bir limite kadar; örneğin bankalarda 250 bin Euro'dan daha az parası olanların bu vergiden muaf tutulması gerektiğini söyledi.
Almanya'da muhalefetteki Sosyal Demokratların üyesi olan Schulz, "Çözüm sosyal açıdan kabul edilebilir olmalı" dedi.
Alman Başbakanı Angela Merkel de stopaj vergisini savundu ve "Bu kuşkusuz Kıbrıs'a yardımı onaylamamızı kolaylaştıracak iyi bir adım" dedi.
Daha önceki Euro bölgesi kurtarma paketlerinde olduğu gibi bu anlaşmanın da Avrupa'nın en büyük ekonomisi olan Almanya'da parlamentonun alt kanadında onaylanması gerekiyor.
Pakette neler var?
-
10 milyar Euro'luk kurtarma paketi karşılığında Kıbrıs'tan 2020'ye kadar borçlarını gayri safi yurt içi hâsılasının yüzde 100'üne çekmesi isteniyor.
-
19 Mart'tan itibaren Kıbrıs bankalarında 100 bin Euro'nun üzerindeki mevduatlardan bir defaya mahsus olmak üzere yüzde 9,9 oranında stopaj vergisi alınacak. 100 bin Euro'nun altındaki mevduatlarda bu oran yüzde 6,75 olacak. Bu vergiyle 5,8 milyar Euro toplanması öngörülüyor.
-
Alınan vergi karşılığında mevduat sahiplerine banka hissesi verilecek.
-
Mevduat faiz gelirleri de vergilendirilecek.
-
Kurumlar vergisi yüzde 10'dan yüzde 12,5'a çıkarılacak. Böylece yılda 200 milyon Euro ek gelir elde edileceği hesaplanıyor.
-
Uluslararası Para Fonu IMF de kurtarma paketinde katkıda bulunacak. Ama IMF'nin sağlayacağı kredinin miktarı sonra belirlenecek.
-
Rusya'nın daha önce Kıbrıs'a sağladığı 2,5 milyar Euro'luk kredinin vadesini beş yıldan 10 yıla çıkaracağı ve yüzde 4,5'luk faizi de aşağı çekeceği öne sürülüyor.
-
Yardım paketi karşılığında Kıbrıs'ın telekom ve elektrik kurumlarıyla ve limanlarını özelleştirmek zorunda kalabileceği belirtiliyor.
-
Kıbrıs bankacılık sektörünü küçültecek. Sektörün büyüklüğü 2018'e kadar Avrupa Birliği ortalamasına inecek.
BBCTürkçe
