Yaşam

Alzheimer’da yeni umut; ilaç denemelerinde sona yaklaşıldı

1906’da keşfedilen Alzheimer’ın tedavi edilmesi için son 15 yılda 200’den fazla ilaç test edildi

23 Şubat 2016 11:00

ABD merkezli Time dergisi, Alzheimer hastalığının tedavisi için araştırmalar yürüten Dr. Frank Longo’nun çalışmalarını kapağına taşıdı. Longo, son 15 yılda yapılan araştırmalardan çok daha farklı bir yol izliyor.

ABD merkezli haftalık haber dergisi Time, bugüne kadar Alzheimer hastalığını tedavi etmeye en çok yaklaşan kişi olan Dr. Frank Longo’nun son çalışmasını kapağına taşıdı. Alice Park imzalı makaleye göre, Standford Üniversitesi’ndeki Sinirbilimi ve Nöroloji Bölümü Yönetim Kurulu Başkanı olan Dr. Frank Longo’nun araştırması, Alzheimer ile ilgili bugüne kadar yapılan tüm çalışmalardan farklı bir yol izliyor.

1906’da keşfedilen Alzheimer’ın tedavi edilmesi için sadece son 15 yılda 200’den fazla ilaç test edilirken, bir tanesi bile başarılı bir sonuca ulaşamadı. 200 ilaç arasında hayvanlar üzerinde yapılan testlerde başarılı sonuçlar verenler bulunsa dahi, sıra insanda yapılan testlere gelince hepsi hayal kırıklığı ile sonuçlandı.

 

Beyne saldıran protein

 

Başarısız olan tüm bu tedavi yöntemlerinin ortak özelliği, Alzheimere neden olan ‘amyloid protein levhalarını’ yok etmeye odaklanmalarıydı. Beyin hücrelerindeki nöronlara saldıran bu proteinler, hücreler arasındaki iletişimden sorumlu olan nöronların çalışmasını engelliyor. Sürekli birbirlerine durum güncellemesi yapan beyin hücreleri ise, amyloid etkisine uğradıkları zaman, zaten doğaları gereği ölmeye meyilli oldukları için yok oluyorlar. Engellenen iletişim sonucu da unutkanlık ve bunama meydana geliyor.

70 yaşını geçen ve beyinlerinde amyloid bulunan insanların yüzde 30’u bunama belirtisi göstermezken, ‘amyloid’in hücrelerin iletişimi kesmesinin ardından devreye giren ‘tau’ isimli protein Alzheimer’ın asıl nedeni olarak gösteriliyor. Sinir bilimi ve kamu sağlığı üzerine çalışan California Üniversitesi’nden Dr. William Jagust, Alzheimer’ın tetikleyici olan proteini “Tau’ların sinirlerdeki bozulmaların asıl nedeni olduğunu düşünüyoruz” şeklinde açıklıyor.

 

Savunmaya odaklanıyor

 

Longo’nun araştırmasını diğerlerinden farklı kılan nokta da, ‘LM11A-31’ veya ‘C31’ adı verilen ilacının ‘amyloid’ veya ‘tau’ya saldırmak yerine nöronları korumaya odaklanıyor olması. C31 ilacı, yapılan testlerde farelerdeki Alzheimer’ı iyileştirirken, yan etkilerle ilgili testi de geçti. İlaç için sırada insanlar üzerinde yapılacak deney bulunurken, deneyde hastalık belirtisi bulunmayan 72 kişinin hafızalarında ve düşüncelerinde bir gelişme olup olmadığı gözlemlenecek.

Birçok bilim insanı da büyük bir hevesle Longo’nun yeni çalışmasının Alzheimer’ı tedavi edecek ilk ilaç olmasını bekliyor. Longo ise, yapılan testlerde C31 ilacının amyloid’le bağlantı olan 14 beyin siniri hastalığının şu ana kadar da 10’unu tedavi etmesini, “Talih bize güldü” diye açıklıyor.

 

Deniztarağı ilhamı

 

Dünya üzerinde en uzun süre yaşayan canlılardan biri olan okyanus deniztarağı, Azheimer hastalığı tedavisine ilham veriyor. 500 yıldan uzun süre yaşadığı tespit edilen ilk canlı olan okyanus deniztarağını araştıran bilim isanları, deniz tarağının yaşam sırrının proteinlerini koruma kabiliyetinden kaynaklandığını fark etti. Bu mekaniğin daha iyi anlaşılmasının, Aizheimer gibi hastalıkların tedavileri için yol gösterici olabileceği belirtiliyor.