Petrolün satış miktarı neyle ölçülür?
Ham petrol eskiden varillere (İngilizce: barrel) doldurulduğu
için bu birim günümüze kadar değişmedi. Bir varil, 159 litreye
eşittir.
Fiyat neden düştü?
Petrolün ucuzlamaya başladığı 2014 ortalarından bu yana varil
fiyatı cinsine göre üçte iki oranında düşerek, 100 dolardan 30
dolar seviyelerine indi. Ham petrol bu fiyatı son kez 2003
yılında görmüştü. Ucuzluk, Suudi Arabistan ve diğer klasik
petrol ihracatçısı ülkelerle, öncelikle pahalı hidrolik kırma
yöntemiyle üretimi arttıran ABD arasındaki kıran kırana
rekabetten kaynaklanıyor. Körfez ülkelerinin arzı arttırıp,
dampingli fiyatlarla yeni rakiplerini piyasadan kovmaya
çalıştığı tahmin ediliyor.
Petrolün hangi çeşitleri var?
Petrolün de çeşitleri var. Türleri çıkarıldığı bölgeye göre
farklılık gösteriyor. Yüzden fazla çeşidi var. Ama bunlardan
sadece birkaçı işe yarıyor. Finans piyasası, Amerikan West Texas
Intermediate (WTI) türünü esas alıyor. Bir diğer önemli türü de
Brent tipi Kuzey Denizi petrolüdür.
Kalite farkları fiyatı etkiliyor mu?
Petrol çeşitleri arasında önemli kalite farkı olur. Kalite
fiyatın belirlenmesinde önemli rol oynar. Amerikan rafineri
şirketi Flint, North Dakota Sour türü petrole son olarak 1,50
dolarlık fiyat biçti. Kükürt miktarı yüksek olduğu için bu
petrol türü oldukça zor işlenebiliyor.
Vadeli kontrat nedir?
Amerikan ve Brent tipi petrolün fiyatı serbest piyasadaki arz
talep dengesine göre belirlenir. Örneğin Brent tipinin aynı gün
farklı fiyatlardan işlem görmesinin nedeni, vadeli kontratla
satılmasıdır. Müşteri petrolü kotalar halinde ve farklı
tarihlerde almayı taahhüt eder. En çok kullanılan ve yatırımcı
açısından önemli olan kontratların vadesi bir ayı aşmaz.
OPEC petrolünün fiyatı nasıl
belirleniyor?
Petrol İhraç Eden Devletler (OPEC) karteli dünya ekonomisi
açısından önemli rol oynar. Viyana'daki OPEC merkezi her gün
kartelin ‘sepet fiyatını' belirler. Aralarında
Suudi Arabistan,
Kuveyt ve Nijerya'nın da bulunduğu kartel üyeleri kendi
fiyatlarını merkeze bildirir ve merkez de 13 üyenin
fiyatlarından ortalama bir fiyat çıkarır. Bir gün gecikmeli
açıklandığından, OPEC ortalaması piyasadaki
güncel fiyat
hareketlerini yansıtmaz.
