Taşkömürünün altın gibi parladığı yıllar geride kaldı. 1950'li yıllarda Almanya'da 153 taşkömürü madeni bulunuyordu. 600 bin kişinin çalıştığı madenlerde yılda 125 milyon ton kömür çıkarılıyordu. Kömür ülkenin hızlı ekonomik gelişmesinde önemli rol oynamıştı. 1960'lı yıllardan itibaren maden ocaklarının kapısına kilit vurmaya başlandı.
Madenlerin kapanmasına rağmen tek bir maden işçisinin dahi işsiz kalmaması Almanya'nın sosyal politikaları sayesinde mümkün olmuştu. Faaliyete son veren ‘Auguste Victoria'nın personeli kısmen yaşı geldiği için emekli oldu, kalanlar da Bottrop'taki ‘Prospher Haniel' maden ocağına aktarıldı.
Marl'daki madenin kapatılması bir yıl sürecek. Maden kuyularından suyun pompalanması ve değerli maden makinelerinin ocaktan çıkarılması uzun sürecek. Madencilik şirketinin müdürü Martin Junker ihtiyaç fazlası maden makinelerine yurtdışından yüksek talep geldiğini anlatırken şunları söylüyor:
“Türkiye'ye bol miktarda kullanılmış ekipman satıyoruz. Havalandırma tertibatı ve ocak vinçleri Polonya, Çek Cumhuriyeti, Rusya ve Ukrayna'da da alıcı buluyor. Avustralya'da pazarlama şirketi kuruyoruz.”
Marl'daki dev maden ocağının komple ekipmanı da satışa çıkarılmış
Alman madencilik teknolojisi bütün dünyada tutuluyor. RAG şirketine bağlı Mining Solutions şirketi sadece kullanılmış maden makineleri pazarlamakla kalmıyor. Junker madencilikteki bilgi ve tecrübelerinin dışarıda da para ettiğini belirtiyor ve ekliyor:
“Madencilik dalında A'dan Z'ye kadar danışmanlık hizmeti de veriyoruz. Kömür madeninin bulunması, yeraltındaki kömür miktarının saptanması ve maden ocağının planlanması gibi uzmanlık alanımıza giren uygulamaları dış ülkelere satabiliyoruz.”
Kendi gitti, teknolojisi kaldı
Almanya taşkömürüne veda ediyor ama teknolojik birikimine bütün dünyada önem veriliyor. Maden makineleri imal eden Alman şirketleri de dünya piyasasında son derece başarılılar. Maden makinecileri birliği başkanı Paul Rheinländer Almanya'da imal edilen makinelerin yüzde 90'ının ihraç edildiğini ve branşın yıllık cirosunun 4 milyar Euro'yu aştığını anlatıyor. Müşterinin özel isteklerine göre planlanıp üretilen maden makineleri en çok Avustralya, Çin, Rusya ve ABD'ye satılıyor.
Madencilik uzmanının az olduğu Avustralya'da verimliliği arttırmak amacıyla otomasyona büyük önem veriliyor. Rusya, dayanıklı ve az bakım isteyen ekipman istiyor. Çinliler makineden yüksek randıman almaya öncelik veriyorlar. Çin'de sadece makinenin ne kadar kömür çıkarabileceğine bakılıyor.
Bu branşta uzmanlaşan şirketler taşkömürü sonrasından endişe etmiyor. Taş ve çakıl ocaklarıyla değerli hammadde kazanımında da benzer makineler kullanıldığı için iç talebin azalması beklenmiyor.
Taşkömürü madenlerinin kapatılması 2011 yılında kararlaştırılmıştı. 1980 yılında 87 milyon ton kömür çıkarılan madenlerden 2014 yılında sadece 7,5 milyon ton elde edildi. Bu branşta çalışanların sayısı da 8 bine düştü.
2018 yılından sonra Almanya'da taşkömürü çıkarılmayacak. Elektrik üretiminde önemli yer tutan taşkömürünün tamamı ithal edilecek. Nükleer santraller 2022 yılında faaliyete son vereceği ve yenilenebilir enerjilerin zamana ihtiyacı olduğu için taşkömürünün yüzde 18 olan elektrik üretimindeki payı uzun süre değişmeyecek.
