Övgü Pınar-Roma
İtalyanların “Yüce Şair” olarak andığı, İtalyan dilinin “babası” kabul edilen Dante Alighieri hakkında bir Alman gazetesinde yayımlanan eleştirel makale İtalya'da tepkilere yol açtı.
Bu yıl ölümünün 700. yılında anılan Dante, Almanya’da yayımlanan Frankfurter Rundschau gazetesinde bir yorum yazısına konu oldu. İtalya’da “Dante Günü” ilan edilen 25 Mart tarihinde yayımlanan yazıda İtalyan şairin İtalyan dili için önemi tartışmaya açıldı.
Arno Widmann imzalı yazıda, örneğin İngiliz şair ve yazar William Shakespeare'in Dante'ye kıyasla "ışık yılı farkıyla daha modern olduğu" görüşü savunuldu. Widmann ayrıca, Dante’nin İlahi Komedya’sındaki cehennem yolculuğunun, Muhammed Peygamber’e atfedilen cennet tasvirlerinden esinlenmiş olabileceği yönündeki bir iddiaya da yer verdi.
Dante'nin İlahi Komedya’sının "devasa bir ego eseri" olduğu, şairin ahlakçı ve yargılayıcı bir tutumla "Tanrı’nın işini" yapmaya çalıştığı gibi ifadelerin yer aldığı yazı, İtalya'da kültür-sanat ve siyaset çevrelerinden çok sayıda tepki aldı.
Yaklaşım 'çocukça' bulundu
İtalya Kültür Bakanı Dario Franceschini, bu tartışma ile ilgili bir haberi Twitter’da paylaştı ve paylaşımında Dante’den alıntıyla "Onlara kafa yormayalım, bakıp geçelim" mesajını yazdı.
İtalyan dili için başlıca referans kaynağı olan Crusca Akademisi Başkanı Claudio Marazzini de Adnkronos haber ajansına yaptığı açıklamada Frankfurter Rundschau gazetesindeki yazının "polemik amaçlı" yazıldığını öne sürdü.
Marazzini, "Dante’nin vizyonunun değeri ya da egosunun büyüklüğüyle ilgili tartışmaya girmeyeceğim. Modern eleştiri, yazarların felsefesinin eleştirmenlerde yarattığı ideolojik sempatiye dayalı sınıflandırmaları bıraktı" dedi.
Dante Alighieri Derneği Başkan Yardımcısı ve dilbilimci Luca Serianni de "Alman gazetesindeki makalenin yaklaşımı çocukça" diye eleştiride bulundu.
Dante'nin soyundan gelen Pieralvise Serego Alighieri de Adnkronos ajansına konuştu ve söz konusu makalenin "sahte, şüpheli yargılar ve anlamsız saldırılarla dolu" olduğunu söyledi. Pieralvise Serego Alighieri, "Kimbilir belki de Almanya, Dante gibi büyük bir sanatçıya sahip olmamanın üzüntüsünü yaşıyordur" diye ekledi.
Neden İtalyanca'nın 'babası' deniyor?
1265'te Floransa’da doğan ve 1321'de Ravenna'da ölen Dante Alighieri için, 25 Mart'taki Dante Günü'nde İtalya Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella ve Katolik Kilisesi lideri Papa Francesco gibi çok sayıda isimden anma mesajları gelmişti.
Cumhurbaşkanı Mattarella, Dante için “İtalya’nın birliğinin babası ve temel direği” demişti.
Dante’nin cehennem, araf ve cennete hayali bir yolculuğu anlattığı İlahi Komedya, Latince yerine şairin memleketi Toskana bölgesinin halk dilinde yazıldığı için edebiyat tarihi açısından özel bir öneme sahip. Dante sayesinde Toskana bölgesi lehçesinin ilerleyen yıllarda İtalyan dilinin temelini oluşturması nedeniyle şair "İtalyan dilinin babası" olarak da anılıyor.
