Ege Bölgesinin tarihi dokusu içinde önemli bir yere sahip olan Allianoi Antik Kenti'nin korunmasına yönelik resmi ve hukuki çalışmaların devam ettiği bildirildi.
İzmir'in Bergama ilçesinde kurulu bulunan antik kentin geleceğine ilişkin tartışmalar, uzun süredir devam ediyor. Çeşitli sivil toplum kuruluşları, dünyanın en eski termal sağlık merkezleri arasında bulunan Allianoi'nin, Yortanlı Barajı sularının altında kalmaması için hukuki çalışmalar yürütüyor. Koruma Yüksek Kurulunun Ekim 2007 tarihli kararına göre, antik kent, üzeri mille örtülerek korunacak.
Termal suyu kente taşıyan borularda hasar
Allianoi Girişim Grubu Dönem Sözcüsü Alime Mitap, Allianoi Antik Kenti'nin, Yortanlı Barajı alanında tahrip olmaması amacıyla başlattıkları hukuki çalışmaların sürdüğünü söyledi.
Antik kente, sağlık merkezi olma özelliğini kazandıran termal suyu taşıyan boruların sürdürülen çalışmalar sırasında kepçe tarafından kırılması nedeniyle suyun İlya Çayı'na bırakıldığını öne süren Mitap, "Antik kente giriş yapamadığımız için neler olduğunu inceleme imkanımız bulunmuyor. İddia doğruysa İzmir 2 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararlarına aykırı hareket ediliyor demektir" dedi.
İddiaya ilişkin gerekli kurumlara tespit başvurusu yaptıklarını ifade eden Mitap, şöyle konuştu:
"Yargı, Bergama Kaymakamlığı, DSİ, İzmir 2 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu ile Kültür ve Turizm Bakanlığına başvuru yaparak, uygulamanın yasalara ve kurul kararlarına aykırı olduğu yönünde bilgi verdik. Koruma Kurulu kararına göre, antik kentte yürütülecek her türlü işlemin, uzman gözetiminde yapılması gerekiyor. Yaşanan bu süreçten kaygılıyız. DSİ'nin Allianoi'yi mille kaplayarak, antik kenti terk etmesine de karşı çıkıyoruz. Bu konuda da yasal başvurumuzu yaptık. Sürecin uzun olması nedeniyle AİHM'e başvuruda bulunduk."
Yasal sürecin devam ettiği bir ortamda kentte tasarrufa gidilmesini, "hukuk tanımazlık" olarak değerlendirdiklerini vurgulayan Mitap, şöyle devam etti:
"Yortanlı Barajının bilimsel geçerliliği kalmadı. Dünyada yer altı barajlarına yönelim var. Barajlarda su yokken, Allianoi gibi bir dünya mirasının, baraj uğruna yok sayılmasını iyi niyetli bir tutum olarak görmüyoruz. Bu topraklarda yaşayan sorumlu insanlar olarak, çalışmalarımızı sürdüreceğiz."
Kenti gelecek nesillere taşımak
Bergama Müze Müdürü Adnan Sarıoğlu ise iddialara ilişkin yaptığı açıklamada, İzmir 2 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu kararına göre, Allianoi'ye yönelik çalışmaların sürdürülmesi için röleve ve koruma projelerinin tamamlanmasının beklendiğini bildirdi.
Allianoi'de bulunan mozaiklerin, kentin dere yatağında bulunması nedeniyle termal sular altında kaldığını belirten Sarıoğlu, şunları kaydetti:
"Röleve projesinin tamamlanabilmesi, gerekli olan çizimlerin yapılmasından geçiyor. Bunun için de zeminin kuru olması gerekiyor. Bu konudaki çalışmalar kapsamında, mozaikleri kaplayan suyun, su motoru ile tahliyesini gerçekleştiremedik. Allianoi, termal suyun kaynadığı bir dere yatağına kurulu. Son çare olarak, buradaki su seviyesini düşürerek, su sızmasının önlenmesi kararlaştırıldı. Bilgi ve denetim dahilinde yürütülen çalışmalarda, dere yatağının kodu, kısmi olarak düşürüldü. Bölgede hangi çalışma yapılırsa yapılsın, tarihi eserlere zarar vermemiz gibi bir durum söz konusu olamaz. Çalışmalar tahribata değil, projelerin sağlıklı tamamlanabilmesine yönelik. Bu projeler, barajın su tutması halinde kalıntıların mümkün olduğunca hasar görmeden gelecek yüzyıllara taşınması amacıyla yapılıyor."
Kanal 1992'de zarar görmüş
DSİ tarafından 1992 yılında yapılan dere yatağı ıslahı çalışmaları sırasında, kepçenin kanala zarar verdiğini ifade eden Adnan Sarıoğlu, o dönemde onarımı gerçekleştirilen kanalın, röleve projesi kapsamındaki çizimlerin tamamlanmasının ardından yeniden bağlanacağını söyledi.
Allianoi'de bulunan tarihi eserlerin belgelenmesi çalışmalarının titizlikle sürdürüldüğünün altını çizen Sarıoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Kalıntıların belgelenmesine yönelik çalışmalar 8 aydır devam ediyor. Yüzde 80'i tamamlandı. Eksik kısımlar tamamlandıktan sonra projeler kurulun onayına sunulacak. Koruma projesi, İstanbul Restorasyon ve Konservasyon Merkez Laboratuvar Müdürlüğünce yürütülüyor. Röleve projesi ise DSİ tarafından ihale edildi. Yüksek Kurulun baraj alanlarında kalacak antik kentlere ilişkin ilke kararı bulunuyor. Bu kapsamda, Allianoi nakliye edilemediğinden dolayı üzeri mille kapatılarak korunacak. Röleve ve koruma projelerinin onaylanmasının ardından 200 metrelik koruma duvarı yapılacak. Tüm çalışmalar, müze müdürlüğümüz kontrol ve denetiminde sürdürülüyor."
