7 Haziran seçimlerinde AKP'nin tek başına iktidar olmasına yetecek milletvekili sayısına ulaşamaması sonrasında başlayan koalisyon tartışmaları devam ediyor. 30 Haziran'da başlayacak olan Meclis Başkanlığı seçiminin tamamlanmasının ardından hükümet kurma görevini Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan alacak olan Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun partisi AKP'de de koalisyon ihtimalleri değerlendirilmeye devam ediyor.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin kırmızı çizgiler barındıran sert söylemi sonrasında genel olarak rotasını AKP-CHP koalisyonuna çeviren AKP'lilerin bu konuda iki temel çelişki taşıdığı söyleniyor. Bu çekincelerden biri, CHP'nin parçalı yapısı ve önseçimle CHP listelerinde kendilerine yer bulan adayların Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu'ndan bağımsız olarak, "tabandan güçlü" olması. AKP'lilerin ikinci çekincesi ise taban.
Koalisyon tartışmalarında ağırlık AKP-CHP'de
El Cezire'den Didem Özel Tümer'in haberine göre, AKP’de yaklaşık 3 haftadır devam eden istişarelerde iki formül ağırlıklı olarak artı ve eksileri ile tartışılıyor: AKP–CHP ve AKP–MHP.
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin 7 Haziran akşamından bu yana hem AK Partisiz hem de HDP’nin içinde olacağı ya da dışarıdan destek vereceği bir koalisyona yanaşmayacağı yönündeki sert söylemi, AK Parti–CHP seçeneğini daha olası bir hale getirdi. Ancak CHP ile koalisyon konusunda AK Parti’de iki temel çekince var.
AKP'liler CHP'nin parçalı yapısından tedirgin
Bunlardan birincisi karşılığını “Koalisyonu hangi CHP ile kuracağız?” sorusunda bulan çekince. Al Jazeera’nin görüştüğü AK Partili üst düzey isimler CHP’nin parçalı bir yapısı olduğu ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun bu yapıyı kontrol etmekte zorluk çektiği görüşünde.
Bu parçalı yapıya verilen örnek ise Yeni Anayasa yapma sürecinde Meclis’te kurulan Uzlaşma Komisyonunda CHP’li üyelerin sergilediği tavır. AK Partili bir isim Al Jazeera’ye şunları söyledi:
“Biz orada gördük ki; CHP’nin üç üyesi yok sadece. Bir maddede bazen karşımızda 7–8 CHP bulduk. Bazı maddelerde ise 4–5 CHP. Kendi aralarında uzlaşılmış, fikir birliği edilmiş bir şekilde karşımıza çıkmadılar. Bilakis zaman zaman kendi içlerinde tartıştılar. Buradan yola çıkarak koalisyon ortaklığında bizim karşımızda hangi CHP olacak?”
CHP'li vekillerin kendi içlerinde fikir birliği yok!
Anayasa Uzlaşma Komisyonu’nda CHP’yi üç isim temsil etti. Atilla Kart, Süheyl Batum ve Ali Rıza Türmen. Zaman zaman bu üç isim komisyonda kendi aralarında sert bir şekilde tartıştılar ve araya diğer partilerden isimler girmek zorunda kaldı.
Örneğin Hâkimler Kurulu’na ilişkin tartışmada Adalet Bakanı’nın oy hakkı olmadan toplantılara katılması konusunda Kart ve Türmen diğer muhalefet partileri ile birlikte hareket ederken, Batum karşı çıkmış ve “Ben bu maddeye karşıyım. Bu CHP’nin görüşü olamaz. CHP adına buna onay verebileceğimizi söylüyorsanız Genel Başkan’ın bu konuda yazılı görüşünü isterim” demişti. Araya giren başka partiden bir milletvekili ise “Daha fazla gerginlik yaratıp birbirinizi kırmayın” demek zorunda kalmıştı.
CHP'nin içindeki 'tabandan güçlü' isimler
AK Parti’deki bu çekincenin bir diğer unsurunu ise CHP’nin listelerini önseçim ile belirlemiş olması oluşturuyor. Tabanın belirlediği isimlerin CHP’nin yeni grubunu oluşturduğunu belirten AK Parti yetkilileri, dolayısıyla bu isimlerin “tabandan güçlü” ve genel başkan tarafından kontrol edilmesi güç olacağına dikkat çekiyor.
Bu nedenlerle AK Parti, CHP ile olası bir koalisyon halinde liderler düzeyinde bazı konularda mutabakat sağlansa bile, CHP içindeki “farklı eğilimlerin” “aykırı sesler” olarak koalisyon ahengini bozmasının yüksek olduğu görüşünde.
AK Partili bir isim Al Jazeera’ye şunları söyledi:
“Buradan bakıldığında MHP ile koalisyon kurmak daha kolay. Çünkü Bahçeli partinin tümüne bütünüyle hâkim."
'Tabana nasıl anlatırız?'
AK Parti’nin CHP ile koalisyon konusundaki ikinci çekincesi ise bunun tabana anlatılması. AK Parti seçmeni açısından CHP geçmişte yaşanan birçok sıkıntının kaynağını temsil ediyor. CHP “lâiklik ve rejim konusunda aşırı hassas” bulunuyor.
Geçmişte, CHP’de milletvekilliği yapmış bazı isimler başörtüsü sorununda kız öğrencileri “ikna odalarına” almakla suçlandı. Yakın dönemde ise Gezi Parkı olayları, 17–25 Aralık soruşturmaları, MİT TIR'ları, Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na ilişkin tartışmalarda iki parti tabanı karşı karşıya geldi.
Dolayısıyla CHP yerine MHP’nin milliyetçi–muhafazakâr yapısıyla “tabanda uyumun” daha kolay sağlanabileceği düşünülüyor.
