T24/ ANKARA - AKP’nin Dersim doğumlu İstanbul Milletvekili İbrahim Yiğit, “Dersim, Alevileri sünnileştirme, Kürtleri Türkleştirme projesidir” dedi. Dönemin bakanlarından Mahmut Esat Bozkurt’un, kamu kurumlarını Alevi ve Kürtlere kapatan talimat verdiğine dikkat çeken Yiğit, “1936 yılındaki talimatında, ‘Kürtleri ve Alevileri kesinlikle kamu kurumlarına almayın. Çok mecbur kalırsanız ‘kapıcılık’ yaptırın’ dedi.”
Dersim geniş bir coğrafya
Yiğit, Dersim’in geniş bir coğrafyasına dikkat çekiyor. Elazığ, Bingöl, Malatya, Erzincan’ın bir bölümü Dersim bölgesine giriyor. Dersim’in Osmanlı İmparatorluğu’nda bir eyalet sistemi içinde yer aldığını anlatan Yiğit, bölgenin yoksul yapısına dikkat çekiyor.
‘Kürt devleti’, ‘Alevi devleti’ hareketleri yok’
“Sanayisi yok, tarıma elverişli arazisi yok. Yoksul bir halk.” Halkın, bu yoksulluğu yaşarken devletin koyduğu ağır vergilere maruz kaldığını anlatan Yiğit, “Dersim’de bir isyan yok. ‘Kürt Devleti’, ‘Alevi Devleti’ kuralım gibi bir hareket yok Düşünceleri yok. Ama, ağır vergilere karşı büyük bir tepki var. Çünkü, Dersimlinin zaten bir geliri yok. Dersimli vergi vermeye alışık değil. Daha önce böyle bir şey hiç yaşamamış.”
“Cumhuriyet döneminde en büyük olay buradaki Kürtleri Türkleştirmek, Alevileri Sünnileştirmek” diyen Yiğit, Seyit Rıza için, “İsyancı değil. Dersimde tanınan bir aşiretin ileri gelenlerinden birisi. İnsanlar ona saygı gösteriyor. Kim olsa, o günün koşullarında, asker ve jandarma baskısı karşısında öyle davranırdı.” Seyit Rıza ve arkadaşlarının Atatürk’e yönelik bir suikasti durduklarını anlatan Yiğit, “Atatürk’ü güvenli biçimde Sivas sınırına ulaştırmışlardır.”
Yiğit’in ailesi isyanda nerede
‘Dersim geniş bir coğrafya’ diyen Yiğit ve ailesi o sınırlar içinde yer alan Erzincan’ın Kemah nahiyesinden. İsyan ve sonrasında Kemah’a sığınanlara ve Munzur dağına kaçanlara yardım ediyorlar. Kemah, operasyonlardan doğrudan etkilenmiyor.
‘Kürtçeyi yasakladılar öğrenemedik’
“Kemah tarafına dokunmamışlar. Bizim oradan sürgüne giden yok” diyen Yiğit, ailesinin Kürtçe konuştuğunu ancak olaylar sonrasında yasaklanınca kendisinin öğrenemediğini söyledi.
‘Kayıp kızlar bulunabilir’
Yiğit, Dersim arşivlerinin açıklanmasında yana. “Dersim’in kayıp kız çocukları kimin yanına verildi, arşivler açıklandığında ortaya çıkacak. Çıkmalı.”
