Afganistan'daki genel seçimler, organizasyondaki kaos ve çok sayıda ölüme yol açan saldırıların gölgesinde geçti. Resmi açıklamalara göre radikal dinci grupların seçim merkezlerine yaptıkları saldırılar sonucunda en az 28 kişi hayatını kaybetti, 102 kişi de yaralandı.
Seçim sonuçlarının kendilerine yönelik mücadeleyi güçlendireceğini bilen radikal İslamcı Taliban örgütü, seçimin boykot edilmesini istemiş ve aksi takdirde saldırılar düzenleyeceğini duyurmuştu.
Taliban tehdidini yerine getirerek en az 10 vilayetteki seçim merkezine saldırdı. Sandığa gidenlere roket ve havan mermileriyle saldıran radikal örgüt birçok yere bomba yerleştirdi ve canlı bombalar kullandı.
Ancak saldırılara rağmen Afganlar oy vermek için saatlerce beklemeyi göze aldı. Seçim kurulu Pazar gününe kadar uzatılan seçimde 3 milyon Afgan'ın oy kullandığını duyurdu. 250 milletvekilliği için 2 bin 500 aday çekişti.
Taliban rejiminin yıkıldığı 2001 yılından sonra yapılan Afganistan'daki üçüncü genel seçim tamamen Afganlar tarafından organize edilen ilk seçim oldu. Oylama aynı zamanda 2019 yılındaki devlet başkanlığı seçiminin provası yerine de geçiyor.
Hata, arızalar, siyasi huzursuzluk
Ağır saldırılar ve seçimin organizasyonunda yapılan hatalar oylamanın ülkeyi huzur ve istikrara kavuşturacağı umudunu zayıflattı. Halkın hükümete olan güveni gün geçtikçe azalıyor. Kesin resmi sonuçların açıklanacağı 10 Kasım'a kadar oy ayrımında sorun çıkması ya da oylamaya hile karıştırıldığı iddialarının ortaya atılması halinde ülkedeki siyasi huzursuzluğun daha da artmasından endişe ediliyor.
Seçmen kimliğinin belirlenmesinde kullanılan biyo metrik sistemin hileyi önlemeye yetmeyeceği belirtiliyor. Seçim kurulu sadece biyo metrik kayda geçmiş olan seçmen oylarının geçerli kabul edileceğini duyurmuştu.
Ancak elektronik aygıtlar zamanında sandıklara yetiştirilemedi. Yetiştirilenlerin önemli bölümü de arıza yaptı ya da sandık görevlileri aletleri kullanmakta zorluk çektiler. Seçim kurulu da sonunda biyo metrik kayda geçmemiş seçmenlerin kullandıkları oyların da tasnife dahil edilmesine karar verdi.
"Afghanistan Analysts Network" adlı düşünce kuruluşundan Thomas Ruttig seçim sistemindeki yetersizliklerin oylamadan önce de Afganları rahatsız ettiğini, çoğu bölgeye seçim malzemesi iletilemediğini ve birçok bölgede yanlış seçmen listelerinin kullanıldığını söyledi.
Organizasyonla ilgili yoğun problemler Pazar günü boyunca devam etti. Seçim kurulu sözcüsü güvenlikle ilgili sorunlar nedeniyle 148 sandıkta oy kullanılamadığını açıkladı. Oylamanın ikinci gününde 401 sandıkta oy kullanılması öngörülmekteydi.
DW, dpa/AG, GA
© Deutsche Welle Türkçe
