Uluslararası Af Örgütü (Asnesty International) yaptığı açıklamada Musul'un IŞİD'den alınması için yürütülen operasyonlarda hem Iraklı güvenlik güçleri, hem de ABD'nin öncülük ettiği askeri koalisyonun, sivilleri yeterince korumayarak uluslararası hukuku ihlal ettiğini belirtti. Açıklamada, "Hem ABD'nin öncülük ettiği koalisyonun düzenlediği hava saldırıları, hem de Irak Ordusu ile IŞİD üyeleri arasında karada yaşanan çatışmalar son aylarda sivil kurbanların sayısının sarsıcı biçimde artmasına neden oldu" denildi.
Sivil ölümlerinin sayısının bu kadar yüksek olmasının koalisyon güçlerinin sivillerin ölümünün engellenmesi için yeterince önlem almadığını akla getirdiğini belirten Af Örgütü, "Bu durum apaçık uluslararası insan haklarının ihlali" ifadesine yer verdi.
Af Örgütü'nün raporunda Musul'un alınması için yürütülen operasyonlarda yüzlerce sivilin havadan düzenlenen saldırılarda ev ya da güvenli sayılabilecek diğer yerlerin yıkılması sonucu öldüğünü kaydetti. Raporda görgü tanıkları ve saldırılardan kurtulanların anlatımlarına da yer verilerek, Irak hükümetinin operasyonlar öncesinde sivillerden kaçmamalarını, bulundukları yerlerde kalmalarını istediği vurgulandı.
Görgü tanıkları ayrıca birçok kez IŞİD militanlarının operasyonlarda yıkılan evlerde saklandıklarını ya da hedef alınmayan binalarda kaldıklarını aktardı.
"Savaş suçu sayılabilir"
Af Örgütü'nün Musul raporunun hazırlanmasını sağlayan ve görgü tanıklarının anlatımlarını kayıtlara geçiren yetkilisi Donatilla Rovera, "Iraklı yetkililerin defalarca sivillerden bölgeden kaçmak yerine evlerinde kalmalarını talep etmesini göz önünde bulundurursak, koalisyon güçlerinin bu saldırıların büyük olasılıkla çok sayıda sivilin ölümüne neden olabileceğini biliyor olduklarını söyleyebiliriz. Orantısız ve hedef gözetmeyen saldırılar uluslararası insan haklarına aykırı ve savaş suçu sayılabilir" dedi.
Iraklı yetkililerin verdiği bilgiye göre Musul'un batısında düzenlenen hava operasyonlarında çok sayıda kent sakini hayatını kaybetti. Bazı yetkililer ve görgü tanıkları yüzlerce sivil ölümü olduğunu belirtirken Af Örgütü'nün Musul'la ilgili raporunda 17 Mart'ta Cedide semtine düzenlenen saldırılarda 150 kişinin öldüğü vurgulandı.
Irak Savunma Bakanlığı olayla ilgili soruşturma başlattı. Kurbanlardan bazılarının ABD'nin öncülük ettiği koalisyon güçlerinin hava saldırılarında öldüğü belirtiliyor. Koalisyon güçleri geçen hafta sonunda Musul'un batısındaki saldırıyı doğrulamış ve soruşturulacağını açıklamıştı.
Irak'ın en büyük ikinci kenti olan Musul'un IŞİD'den geri alınması için geçen yıl Ekim ayında ABD'nin öncülüğündeki koalisyon güçlerinin desteği ile operasyon başlatılmıştı.
Musul'un doğusunun Ocak ayında alınmasının ardından Şubat ayında kentin batısına yönelik operasyon başlatılmıştı. Bu hafta başında Irak birlikleri eski şehrin alınması için harekete geçmişti.
IŞİD'in çatışmalar sırasında sivilleri canlı kalkan olarak kullandığı ileri sürülüyor. BM'nin verilerine göre sadece eski şehirde 400 binden fazla sivilin bulunduğu ve çatışmalar nedeniyle kenti terkemedikleri belirtiliyor.
© Deutsche Welle Türkçe
kna/afp, HT/GA
