Anadolu Kültür’ün podcast serisi Adalet Atlası’nın bugün yayınlanan yeni bölümünde yetişkinlerin, çocukların özerkliğini nasıl yok sayabildiği konuşuldu. Konuklar hukukçu Efruz Kaya, psikiyatrist Koray Başar ve tarihçi Nazan Maksudyan, konuyu görmezden gelinen tarihsellikleriyle trans ve interseks çocukların deneyimlerinden yola çıkarak ele aldı.
Çocukların irade ve edimlerinin, aile, tıp ve hukuk tarafından hangi gerekçelerle baskılandığı LİSTAG’ın “Kendimi Bildim Bileli” kitabından Can’ın ve Belgin Günay’ın KaosGL’de çıkan yazıları üzerinden konuşuldu. Oyuncular Hakan Emre Ünal ve Nergis Öztürk’ün seslendirmeler yaptığı bölümde yanıtı aranan bazı sorular şöyle:
Çocuklar neden ya masum ya da manipüle edilebilen yarı-özneler olarak görülüyor? Trans çocuklar bu ikilik içinde nasıl bir çatlak yaratıyor? Çocuğun ayırt ediciliği hukuk ve tıpta nasıl bir rol oynuyor? Bedensel gelişimlerin tibbileştirilmesi tarihte nelere yol açtı? İnterseks ve trans çocuklara yaşatılanlar yetişkinlere dair ne söylüyor? Çocuğun üstün yararı ilkesi, patriyarkal korumacılıkla nasıl şekilleniyor? Devlet ve ailenin iş birliğine karşı LGBTİ çocukların direniş alanları neler?
Hazal Özvarış’ın moderatörlüğünü yaptığı “Silinmeye çalışılan tarihleriyle: Trans ve interseks çocuklar nasıl sayılıyor?” başlıklı kaydı dinlemek için:
Adalet Atlası nedir?
Adalet Atlası, farklı alanlarda yaşanan güncel hak ihlallerinden yola çıkan ama adaleti hukukla sınırlamayan bir podcast serisi.
Serinin 2020-2021’de yayınlanan 15 bölümlük ilk sezonunda müzikten adli tıbba, yapay zekadan sinemaya pek çok alanın adaletle kesişim noktaları konuşuldu. Her bir bölümde akademiden sanata farklı disiplinden iki veya üç konuk, Hazal Özvarış moderatörlüğünde soruları yanıtlarken adil olanın ne olduğuna nasıl karar verdiğimize, Orta Çağ’da yargılanan hayvanlara, Ahmet Hamdi Tanpınar gibi gözde yazarların yazmadıklarıyla adalet anlayışımızı nasıl şekillendirdiğine, iktisadi eşitsizliklerin video oyunlarındaki temsiline ve daha pek çok konuya değindi.
Serinin, yeni sezonunda adalete ilişkin henüz konuşmadığımız temalar yeni konuklarla birlikte ele alınıyor. Yine 15 bölümden oluşacak yeni sezonda, büyürken yaşanan ahlak gelişiminden yetişkinlerin çocukların özerkliğini nasıl yok sayabildiğine, devlet suçlarını ispat etmekten mülkiyet hakkı ihlallerine kadar pek çok konuya değiniliyor. Oyuncuların, konulara dair okuma parçaları seslendirdiği bölümlerde, bugüne, geçmiş ve gelecek ile birlikte bakılıyor ve adaletsizliklerle biçimlenen bugünden yarına nasıl bir adalet anlayışı devrettiğimiz sorgulanıyor.
Neden podcast, neden bu bölümler?
Anadolu Kültür, üniversitelerin kapatıldığı, ifade özgürlüğünün çeşitli yollarla sınırlandırıldığı günümüzde adaleti en baştan düşünmeye ihtiyaç duyanlara ulaşabilmek için araç olarak podcasti seçti.
Pandemi dönemine denk gelişiyle, çoğu çevrimiçi yapılan sohbetlerde hangi konuların ele alınacağını Danışma Kurulu belirledi. Kurulda, psikososyal çalışmalar ve film sosyolojisi alanlarında çalışan akademisyen Umut Tümay Arslan, hukuk sosyolojisi, insan hakları ve devlet kuramı çalışan hukukçu Kasım Akbaş, Altyazı Fasikül: Özgür Sinema projesinin yürütücüsü sinema yazarı Senem Aytaç, geçmişle yüzleşmenin yanı sıra nörobilim ile adalet ilişkisini araştıran hukukçu Ozan Erözden, feminist hukuk teorisi ve Nazi dönemi hukuk uygulamalarını çalışan hukukçu Ceren Akçabay ve Osmanlı edebiyatları ve karşılaştırmalı edebiyat alanında çalışan akademisyen Mehmet Fatih Uslu yer aldı.
Yeni bölümlere ne zaman, nasıl ulaşabilirsiniz?
17 Şubat 2022 itibariyle, her perşembe yeni bir bölüm tüm podcast mecralarında yayında. Spotify ve Apple gibi platformların yanı sıra dinleyiciler, YouTube ve Anadolu Kültür’ün internet sitesinden içeriğe ulaşabilir. Bölümlere dair daha fazlasına erişmek isteyen dinleyiciler, konukların konuya dair önerdiği filmler ve okumaları sosyal medya hesaplarından (Facebook, Twitter, Instagram) takip edebilir.
