Adalet Ağaoğlu kimdir?

Adalet Ağaoğlu, 91 yaşında hayatını kaybetti. Yazar Ağaoğlu bir süredir yoğun bakımda tedavi görüyordu.

Ağaoğlu'nun ölümüyle ilgili hastaneden yapılan açıklamada, "Sayın Adalet Ağaoğlu, 3 gündür yoğun bakımda gördüğü tedavi sonrasında çoklu organ yetmezliği nedeniyle bu sabaha karşı hayatını kaybetti." denildi.

Türk edebiyatının önemli isimlerinden Ağaoğlu, geçen yıl Sabah gazetesi röportajında eşinin ölümünden sonra kendisini yarım hissettiğini söylemiş, "Bu kadar uzun yaşamayı hiç istemezdim, kendimden sıkıldım" demişti.

Tiyatro eleştirileri ile başladı

20. yüzyıl Türkiye edebiyatının en önemli yazarlarından biri olan Adalet Ağaoğlu, 1929 yılında Nallıhan'da dünyaya geldi.

İlköğrenimini Nallıhan'da tamamladıktan sonra, 1938 yılında ailesi ile birlikte Ankara'ya yerleşti.

Ankara Kız Lisesi'ni bitiren Ağaoğlu, 1950 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin Fransız Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu.

Oyun, öykü, deneme, anı ve roman olmak üzere pek çok türde eser veren Ağaoğlu'nun edebiyat merakı lise yıllarına dayanır.

Ağaoğlu, 1946 yılında Ulus gazetesinde tiyatro eleştirileri yayımlayarak yazarlığa başladı ve 1948-1950 yılları arasında Kaynak Dergisi'nde şiirlerini yayımladı.

TRT Ankara Radyosu'nda çalıştı

1951 yılında TRT Ankara Radyosu'ndaki görevini, istifa ettiği 1970 yılına kadar bu kurumda dramaturg, radyo tiyatrosu müdürü, program uzmanı ve daire başkanı olarak sürdürdü.

Ankara Radyosu'nda göreve başladığı yıl ilk radyo oyunu olan "Aşk Şarkısı"nı yazdı.

Meydan Sahnesi'ni kurdu

Radyo'da çalışırken tiyatro oyuncusu ve yönetmen dört arkadaşı, Kartal Tibet, Üner İlsever, Çetin Köroğlu ve Nur Sabuncu ile birlikte Ankara'nın ilk özel tiyatrosu olan "Meydan Sahnesi"ni kurdu.

1953 yılında Sevim Uzungören ile birlikte kaleme aldığı Bir Piyes Yazalım adlı tiyatro oyunu aynı yıl Ankara'da sahnelendi.

Sevim Uzungören ile beraber yazdığı Evcilik Oyunu adlı oyun da Ankara'da sahnelendi.

İlk romanı 1973 yılında

1970'li yıllardan itibaren öykü ve roman yazarlığına odaklanan Ağaoğlu'nun ilk romanı Ölmeye Yatmak 1973'te yayımlandı.

Çok ses getiren bu roman, Bir Düğün Gecesi (1979) ve Hayır (1989) romanlarıyla bir üçleme oluşturur.

Fazlasıyla ses getiren ilk romanı ve sonraki eserleri yoğun tartışmalara konu oldu, üçleme ile de pek çok ödül kazandı.

İlk hikâye kitabı olan "Yüksek Gerilim "ise 1974 yılında yayımlandı.

İkinci romanı toplatıldı

İkinci romanı Fikrimin İnce Gülü (1976) dördüncü basımında toplatıldı.

1981 yılında Fikrimin İnce Gülü romanı hakkında "askeri kuvvetleri tahkir ve tezyif" suçlamasıyla hakkında açılan dava iki yıl sürdü ve yazar bu sürecin sonunda aklandı.

Öykü kitapları, deneme, anı ve roman türünde eserler de yayımlayan Ağaoğlu, 1991 yılında Çok Uzak Fazla Yakın ile oyun yazarlığına geri döndü.

İç monologlar eserlerinde önemli

Ağaoğlu, eserlerinde toplumsal sorunlara ve bunların bireyler üzerindeki etkisine iç monologlar ve ince alay ile dikkat çeker.

Ağaoğlu, tiyatro, öykü ve roman türlerinde birçok ödüle layık görüldü.

Öykü kitapları, denemeler, anı-roman başlıkları altında, aydın kimliği, kadın erkek ilişkileri ve kadın kimliği, sosyal ve siyasal alanda yaşanan süreçleri, toplumsal baskı ve cinsel konular hakkında konuları işleyen yazarın eserleri arasında; "Yaz Sonu", "Üç Beş Kişi", "Göç Temizliği", "Ruh Üşümesi ", "Romantik Bir Viyana Yazı", "Yüksek Gerilim, "Sessizliğin İlk Sesi" yer alıyor.

Ağaoğlu 1993'te BBC Türkçe'nin radyo programına katılmış, yaşamını, eserlerini ve o yılların Türkiye'sini anlatmıştı. Söyleşi, 2015 yılında BBC Türkçe'nin Arşiv Odası programında da yayınlandı.

https://www.youtube.com/watch?v=gsPEpbOEPCA&feature=emb_title

Boğaziçi Üniversitesi'nden fahri doktora unvanı aldı

Adalet Ağaoğlu, 2018 yılında düzenlenen törenle Boğaziçi Üniversitesi'nden fahri doktora unvanı almıştı.

Rektör Prof. Dr. Mehmed Özkan açılış konuşmasında Ağaoğlu'na bu unvanı vermekten gurur duyduklarını belirterek, "Adalet Ağaoğlu'nun 70 yılı aşan edebiyat serüveni ülkemiz kültür ve edebiyatının gelişiminde doldurulamaz katkıları ve eserleri var. Bu eserleri değerli kılan kendisinin sağduyulu, vicdanlı ve entelektüel kimliğiyle Türkiye'nin toplumsal sorunları için ortaya koyduğu çabaları ve çalışmalarıdır." dedi.

Adalet Ağaoğlu, kişisel kütüphanesini Boğaziçi Üniversitesi'ne bağışlamıştı.