Avrupa ve Amerika'da yapılan bazı araştırmalar sonucunda, balıkyağı ve Omega 3 takviyelerinin kalbe ve hafızaya bir fayda sağlamadığı öne sürüldü. Türkiye'deki uzmanlar ise, bu işin 'ticarî' kısmı konusunda uyarılarda bulundu.
Omega 3 bakımından zengin olarak kabul edilen balığın, kalbi koruyucu etkisi olduğu söyleniyor. Ancak, son dönemde bu Omega 3 içeren gıda takviyerlerinin de bu etkiyi yaratıp, yaratmadığı tartışma konusu. Bu yönde yapılan deneylerin birinde kalp hastalarına ameliyat öncesinden başlayarak, düzenli olarak Omega 3 kapsülleri verildi. Bu deneyden araştırmacıların beklentisi, bu hapı alan hastaların ameliyat esnasında çarpıntı ve düzensiz kalp atşının azalacağı yönündeydi.
Radikal.com.tr'de yayınlanan habere göre, 1516 hasta üzerinde yapılan deney sonucunda, bu takviyeleri kullanan hastalarda herhangi bir değişim olmadığı gözlemlendi.
Harvard Üniversitesi’nden Dr. Dariush Mozaffarian “Omega 3 içeren gıda takviyeleri klinik olarak kısa sürede kalp ritmini düzenlemeye yardımcı olmamıştır” açıklamasında bulundu.
Aynı şekilde dünyanın çeşitli bölgelerinden uzmanların görüşleri de yine insanların bu türden takviyelerden ziyade doğal besinleri tercih etmesi yönünde. Ottawalı kardiyolog Andreas Wielgosz, balığın sağlıklı olduğunu vurgulasa da takviyeler için aynı şeyi söyleyemiyor.
Yapılan bir diğer araştırma da Omega 3 içeren gıda takviyelerinin sanılanın aksine yüksek kalp krizi riskini düşürmediği gibi hafızayı da güçlendirmediği yönünde. Bu noktada çarpıcı olan mesele şu: 90’ların sonuna doğru yapılan araştırmalarda balıkyağı kapsüllerinin ani kalp krizi sonucu ölümleri yüzde 45 oranında düşürdüğü söyleniyordu. Aynı şekilde bu hapların hafızayı güçlendirici etkisinden de sıkça bahsediliyordu. Söz konusu çalışmalar bu ürünlerin satışını da yüksek oranda arttırmıştı. Bu da sanılandan çok daha büyük bir sektör yaratmaya yetti.
Bu gıda takviyesi endüstrisinin sadece ABD’de 25 milyar dolarlık bir pazarı var. Haliyle bu denli büyüyen sektör gerçekten faydalı olan hapların yanında ucuza mal edilmiş ve gerekli özellikleri barındırmayan çokça ürünün de piyasaya sürülmesine yol açtı.
Waterloo Üniversitesi’nden Ken Stark bunun Omega 3’ün faydalı olmadığı anlamına gelmediğine özellikle vurgu yapıyor. “Fakat bu ilaçları kullanmak Omega 3’ün faydalarını gölgeliyor” diye de ekliyor.
Sağlık ürünleri dağıtıcısı Gerry Harrigton ise “Bir sene vitamin alındığında ondan mucize beklenmesi yanlış bir şey. İnsanlar genelde bir işe yaramadığını düşünüp bu hapları bırakıyorlar” diye yorum yapıyor.
Dolayısıyla bu hapları ne düzende aldığınızın önemli olduğu gibi, her üzerinde ‘balıkyağı hapı’ yazan ürüne de güvenilmemeli. Bu noktada uzmanların tavsiyesi eğer böyle bir takviyeye ihtiyaç duyuluyorsa bunun doktor kontrolünde olması yönünde. Fakat yine de en sağlıklısı Omega 3’ü mümkün mertebe doğal yollarla temin etmeye gayret göstermek.
Azı karar, çoğu zarar!
Prof.Dr. Ahmet Rasİm Küçükusta:
(göğüs hastalıkları uzmanı)
Elbette Omega 3 de sağlıklı bir hayat için mutlaka vücudumuza girmesi gereken besin öğesidir ama güvenli gıdalarla doğru besleniyorsak, bunların tümünü yiyeceklerimizle yeteri kadar alırız. Omega 3 çeşitli sebeplerle yeterli beslenemeyen insanlara hap olarak verilebilir ama bunların herkese verilmesinin bir yararı yoktur. Vitamin, antioksidan, Omega 3, mineral, bağışıklığı kuvvetlendiren tüm ‘besin destekleri’ tıbbi değil, ticari ürünlerdir. Omega 3 hapı içeceğinize taze balık yiyin; bu sayede balıkta bulunan vitamin, mineral, proteinden de faydalanırsınız.
Op. Dr. Aybars Akkor:
(beyin ve sinir cerrahisi uzmanı)
Yeterince balık yiyemeyen kişilerin bu yağları hap olarak almaları faydalı. Fakat saf Omega 3 yağlarının pahalı olması nedeniyle genellikle ‘bir miktar Omega 3’ içeren haplar pazarlanıyor. Bunların içinde insana yararlı olan Omega 3 az miktardadır. Bu haplar çok fazla kullanıldığında insana zararlı Omega 6 yağları devreye girer, kalp sorunu olanlarda risk artar. Özellikle yaşa bağlı olarak riski artan küçük
damar tıkanmaları ile daha da belirgin olan prostat kanserine yakalanma riski yükselir. Bu nedenle ya saf Omega 3 içeren hapları tercih etmeli ya da sadece düzenli balık yenilmeli.
Dr. Ender Saraç:
(Sağlıklı yaşam uzmanı)
Omega 3 yağının destek olarak alınmasında yarar var. Özellikle margarinler vs. sebebiyle Omega 3,6,9 dengesi 3 aleyhine bozuldu. Bu haliyle Omega 3 hapları için 21. yüzyılın Aspirin’i de diyebiliriz. Bu hapların kanı sulandırıcı etkisi, karın yağlarının depolanmasını önlemesi, yorgunluğa, unutkanlığa karşı yararlı etkisi, kalp krizi riskini düşürücü olması gibi pek çok yararı var. Fakat bu durum aynı zamanda müthiş bir sektör de doğurdu. Ağır metal içeren kirli denizlerden (Singapur, Filipinler gibi) ucuza elde edilen balıkyağları, yarardan çok zarar verici sonuçlar doğurabiliyor. Bu haplardan ben de kullanıyorum, fakat iyi bir markanın ürününü... Faydasını da görüyorum ama temmuz ve ağustos aylarında ara veriyorum. Balık yenilen aylarda haptan ziyade balığı tercih etmek gerek.
Dilara Koçak:
(beslenme uzmanı)
Omega 3 vücudumuz için önemlidir ve bunların besin yoluyla alımı da mümkündür. Özellikle ceviz, balık ve semizotu iyi kaynaklardır. Kontrolsüz hap kullanımı ve aşırı destek olarak tüketimin anlamlı faydasından bahsedemeyiz. Ancak beslenme alışkanlıkları iyi olmayan yetersiz ve dengesiz beslenen bireyler için kontrollü olarak destek alınması düşünülebilir.
