Hürriyet yazarı Abdulkadir Selvi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın, Arakan Müslümanlara yönelik "şiddet" ve "katliam" olaylarıyla ilgili olarak Myanmar lideri Aung San Suu Çii ile görüşmesini yazdı. Türkiye'nin Myanmar'a iki farklı yaklaşımda bulunduğunu belirten Selvi, "Cumhurbaşkanı Erdoğan bu süreçte orantısız güç kullanımından uzak durulması ve sivil halkın zarar görmemesi için azami özen gösterilmesini istiyor" dedi.
Abdulkadir Selvi'nin "Erdoğan, Myanmar lideri ile ne görüştü" başlığıyla yayımlanan (6 Eylül 2017) yazısı şöyle:
Myanmar'da büyük bir insanlık dramı yaşanıyor.
Arakan Müslümanlarına yönelik soykırım karşısında insanlık susarken, Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşuyor. Erdoğan, Arakan’daki insani dramın sona erdirilmesi için Kurban Bayramı süresince 20’ye yakın liderle görüştü. Erdoğan, İsrail’in Doğu Kudüs’e yönelik baskıları ve Katar’a ambargo konusunda da çaba gösteren tek liderdi. Doğu Kudüs ve Katar krizinde başarı sağladı. Erdoğan’ın çabaları sonucunda Myanmar’daki insani dram dünya gündemine taşındı. BM, Türkiye’nin önerisini cesaret verici bulduğunu açıkladı. Diğer ülkelere, Türkiye’nin Bangladeş’e yaptığı, “Sınırları aç, masraflarını karşılayalım” önerisine destek vermeleri yönünde çağrı yaptı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın krizin kritik bir aşamasında Myanmar Lideri Aung San Suu Çii ile görüşmesi ise süreçte önemli bir adım oldu. İki liderin görüşmesine ilişkin Cumhurbaşkanlığı kaynaklarından edindiğim izlenimleri paylaşmak istiyorum.
Görüşmenin başlıkları
- Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Myanmar Lideri Çii arasındaki görüşme bir görüş teatisi şeklinde gerçekleşmiş.
- İki lider, krizin nasıl çözüleceği ve Arakan Müslümanlarına ulaştırılacak yardım konusunun üzerinde durmuş.
- Cumhurbaşkanı Erdoğan, İnsan Hakları ihlallerine karşı yaptığı çalışmalar nedeniyle Nobel Ödülü’ne layık görülen Myanmar Lideri Çii’ye, Arakan Müslümanlarına yönelik insan hakları ihlallerindeki artışın başta İslam dünyası olmak üzere tüm dünyada endişeye yol açtığını belirtmiş.
- İki lider, Arakan Müslümanlarına insani yardımın nasıl ulaştırılacağını ele almış. Myanmar’daki TİKA üzerinden insani yardım köprüsü oluşturulmasının üzerinde durulmuş.
Zaten iki liderin görüşmesinden birkaç saat sonra ilk sonuç alındı. Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın, ilk yabancı yardım kuruluşu olarak TİKA’nın bölgeye gireceğini ve ilk etapta 1000 tonluk yardım yapılmasına izin verildiğini açıkladı. Kalın, yardımların saldırılar sonucunda yüzlerce ailenin evinden edildiği Rakhine’ın Kuzey bölgesi Maungtaw ve Buthi Taung’a ulaştırılacağını söyledi. Yardımların ilk aşamada açlık ve salgın hastalıkların pençesinde boğuşan 10 bin aileye ulaşması planlanıyor. 2012 yılındaki katliam sırasında da Myanmar’a giden tek yabancı heyet Türk heyeti olmuştu. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan, Banduba Kampı’nda zor koşullar altında yaşam savaşı veren Arakan Müslümanlarını ziyaret etmişlerdi.
Türkiye'nin yaklaşımı
Uluslararası Af Örgütünün dünyanın en ağır insanlık suçu olarak saydığı Myanmar’da Arakan Müslümanlarıyla ilgili sorunun çözümünde Türkiye’nin iki temel yaklaşımı söz konusu.
1- Türkiye sorunun çözümü için sadece insani yardımın ulaştırılmasını yeterli görmüyor. Çözümü Myanmar hükümeti ile diyaloğun sürmesinde ve soruna uluslararası bir zeminde çözüm bulunmasında görüyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Myanmar lideri Çii ile görüşmesinde, Türkiye’nin sorunun çözümü konusundaki çabaları desteklediğini ifade ederek bu noktaya dikkat çekiyor.
Eski BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın başkanlığında kurulan, “Arakan Danışma Komisyonu” nun hazırladığı rapor, çok önemli tespitleri içeriyor. Raporda Arakan Müslümanlarının vatandaşlık haklarının dahi olmadığı belirtiliyor, el konulan malları için tazminat ödenmesi isteniyor ve Bangladeş’e sığınanların gönüllü olarak geri dönüşü için işbirliği yapılmasını öneriyor. Raporda, Arakan Müslümanlarının diğer vatandaşlarla eşit haklara sahip olması isteniyor.
2- Cumhurbaşkanı Erdoğan bu süreçte orantısız güç kullanımından uzak durulması ve sivil halkın zarar görmemesi için azami özen gösterilmesini istiyor. Çünkü Myanmar hükümeti, operasyonların terör örgütü olarak ilan ettiği Arakan Rohingya Kurtuluş Örgütü’ne yönelik olduğunu savunuyor. Kısa adı ARSA olan örgüt, Arakan Müslümanlarına yönelik soykırımda bir paravan olarak kullanılıyor.
Myanmar Lideri Çii, insan hakları mücadelesi ile ön plana çıkan bir isim. Ancak tecavüze uğrayan Müslüman kadınları, “Sahte tecavüz haberleri” yaptırmakla suçlamasıyla bu kimliğini yaraladı. İnsan hakları örgütleri tarafından istifası isteniyor. Ancak çözüm yine de diyalogdan geçiyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, BM Genel Kurulu sırasında Myanmar lideri Çii ile görüşmesi bekleniyor.
