ABD’nin eski Maden Güvenliği Şefi Davitt McAteer, Soma’daki maden faciasında 4 büyük hata yapıldığını söyledi.
McAteer, “Türkiye’deki olayda benim gördüğüm en büyük hata, tutuşma kaynağı baskılanmamış. Bu birincisi. İkincisi, metan madenden çıkarılmamış. Üçüncüsü, kömür tozu temizlenmemiş. Bunlar tutuşmanın patlamaya dönüşmesinde etkili unsurlar. Dördüncüsü de içerideki madenci sayısı olması gerektiğinden daha fazla tutulmuş. Bunlar dünyanın her yerindeki madenler için geçerli sorunlardır. Çin’de de böyledir, yakın döneme kadar ABD’de böyleydi.
Hürriyet Gazetesi Washington Temsilcisi Tolga Tanış’a konuşan McAteer, şunları söyledi:
Bilimsel olarak biliyoruz
Başta Çin dünyanın her yerinde maalesef maden kazaları nedeniyle ölümler yüksek. Burada vurgulanması gereken, dünyanın her yerindeki ülkelerin bu rakamı azaltmak için gerekli düzenlemeleri uygulamaları. Ben bunu Türk Başbakanı’nın işine karışmak için söylemiyorum. Ancakl bugün istatistiksel ve bilimsel olarak madenlerdeki güvenliği oluşturup ölümleri azaltabileceğimizi biliyoruz. Dünya genelinde bu önlemleri uygulayan ülkelere bakarsanız, ABD’den Güney Afrika’ya, Avustralya’ya, ölümlerin sistematik olarak azaldığını görürsünüz.
Ana sorunları biliyoruz
Hem düzenleyici perspektifinden hem de bilimsel açıdan ana sorunları biliyoruz. Metan gazı problemleri, tutuşma problemleri, üçüncüsü su püskürtüsü problemleri, patlayıcıya dayanaklı maddeler kullanılmaması. Hem ABD’de hem de dünyanın her yerindeki madenlerde tutuşmaya neden olan bir kaynak vardır. Çünkü madende bir güç kullanıyorsunuz. Bu tutuşmaya neden olan unsurları kontrol ederseniz, sorunu çözersiniz. Metan gazını kontrol edersiniz. İkincisi tutuşmanın tehlikesini azaltmak için su püskürtmeden yararlanırsınız.
1968’de düzenleme yaptık
ABD’de de 1968’de benzer bir patlama oldu. Farmington Madeni faciası. Ve 78 madenci öldü. Biz olaydan sonra maden yasasını yeniden yazdık. Bizim de korkunç bir sicilimiz vardı. Her yıl 300’den fazla kişi ölüyordu. Avrupa ve dünyanın diğer yerlerinden bu konudaki iyi fikirleri çaldık. Su püskürtmelerinden tutuşma korumasına her şeyi iyileştirdik. Standartlar getirdik. Vardiya değişimlerinde madende aynı anda bulunabilecek işçi sayısını sınırladık. Ve maden yöneticilerine bu kuralları ihlal etmeleri halinde ağır cezalar getirdik.
Maden sahipleri direndi
Çok büyük bir eğitim kampanyası başlattık. Dürüst olmak gerekirse maden sahipleri o dönem buna direndiler. Ama biz “Hayır” dedik, “Bu konuda bir şey yapılması gerekiyor.” Sonuçta kapsamlı bir yeniden yazımın ardından kazalar azaldı, kazalara maruz kalan madenci sayısı da dramatik biçimde düştü.
Soma’da dört sebep var
Türkiye’deki olayda ise benim gördüğüm en büyük hata, tutuşma kaynağı baskılanmamış. Bu birincisi. İkincisi, metan madenden çıkarılmamış. Üçüncüsü, kömür tozu temizlenmemiş. Bunlar tutuşmanın patlamaya dönüşmesinde etkili unsurlar. Dördüncüsü de içerideki madenci sayısı olması gerektiğinden daha fazla tutulmuş. Bunlar dünyanın her yerindeki madenler için geçerli sorunlardır. Çin’de de böyledir, yakın döneme kadar ABD’de böyleydi.
Gaz maskeleri uygun değil
ABD Maden Güvenliği Komitesi’nin danışmanlarından Randall Harris de, Cihan Haber Ajansı’na yaptığı değerlendirmede Somalı madencilerin kullandığı gaz maskelerinin, kömür madenleri için kesinlikle uygun olmadığını söyledi.
ABD’de bu tür ürünlerin kullanımına izin vermediklerini söyleyen Harris, “Bu maskeler, kömür madeni dışındaki madenlerde kullanılıyor. Sanılanın aksine 45 dakika değil, sadece 15-16 dakika kadar idare edebiliyor. Ayrıca söz konusu cihazlar, havadaki pis dumanı filtrelediği için oksijen oranının yüzde 20’den düşük olduğu ortamlarda hiçbir işe yaramıyor” dedi. ABD’de kullanılanlar 700 dolarlık maskenin dışarıdaki hava ile hiçbir şekilde temas etmediğini vurgulayan Harris, şöyle konuştu: “Madenlerde her 30 dakika mesafede, bunlardan kasalarca var. Eğer bu maskelerden bir tanesini yanınızda taşıyorsanız ve maden içinde yürüyorsanız yenisine sadece 30 dakika içinde ulaşırsınız. Yeni maskeyi yedek olarak yanınıza alabilirsiniz. Bu sayede madenden dışarı çıkmak için her zaman yeterli oksijen edinebilirsiniz.”
