New York Times gazetesine göre ABD’nin Suriye’de içsavaşın nasıl sonlandırılacağına dair politikası değişme sinyali veriyor. ABD, BM ile Rusya’nın diplomatik girişimlerini desteklerken Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın acilen gitmesi görüşünden uzaklaşıyor. ABD, Esad’ın gitmesi halinde kaosu kontrol edecek hiçbir unsur kalmamasından endişe duyuyor.
Hürriyet gazetesi Washington Temsilcisi Tolga Tanış'ın haberine göre, mart ayında dördüncü yılını dolduracak olan, şimdiye kadar 220 bin kişinin öldüğü, 23 milyonluk nüfusun yaklaşık yarısının evini terk etmek zorunda kaldığı Suriye krizinde uluslararası dengeler ilk kez bu kadar açık biçimde Esad rejiminin lehine bir hale geldi. Ve Haziran 2012’de Cenevre’de düzenlenen konferansta Esad’sız bir çözüm üzerinde uzlaşan Washington ve Moskova, 2.5 yıl sonra bu fikri rafa kaldırdı. BM liderliğindeki uluslararası toplum “Esad gitsin”den, “Suriye’de çatışmalar dondurulsun” çizgisine geldi.
Halep meselesi: Suriye konusunda önümüzdeki 10 günlük süre içinde gerçekleşecek iki kritik dönemeçten ilki, bu hafta BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’nın ekibinin Şam’da Esad rejimiyle yürütüceği görüşmeler olacak. Ve BM, rejim yetkilileriyle Halep’teki çatışmaların dondurulması konusunu ele alacak. Moskova’da 26-29 Ocak tarihlerinde rejim ve muhaliflerin temsilcileri arasında bir toplantı yapılacak ve ateşkes sağlanması konuşulacak.
Politika değişikliği: ABD Dışişleri Bakanı John Kerry’nin geçen hafta Mistura ile yaptığı görüşmenin ardından Moskova’da düzenlecek olan ve başta Suriye Ulusal Koalisyonu, ılımlı muhalif grupların boykot etmeye hazırlandıkları toplantı için “Umarım Rus çabaları işe yarar” demesi tartışma yaratmıştı. Kerry’nin Esad’sız bir çözüme vurgu yapmaması başta New York Times gazetesi (NYT), Amerikan medyası tarafından Washington’ın Suriye’deki politika değişikliğinin işareti sayıldı. Nitekim Mistura’nın da bir konuşmada Esad’sız çözüm isteyen 2012 Cenevre Bildirisi için “IŞİD gibi yeni faktörler ortaya çıktı. Bu yeni faktörler, ön şart olmadan kararları ayarlamayı gerektiriyor” demesi, uluslararası toplumun Esad’lı bir çözümü ele almaya hazırlandığının başka bir kanıtı olarak yorumlandı.
Esad’a güvence: Ayrıca New York Times’a göre artık Washington’ın, Esad’ın gitmesi halinde bölgede kaos ve aşırılığı kontrol altına alacak hiçbir unsurun kalmayacağına inandığı düşünülüyor. Bu nedenle bölgedeki IŞİD hedeflerine yönelik hava saldırılarında Amerikan ve Suriye uçakları zaman zaman aynı anda uçuyorlar. Ve Amerikalı yetkililer, Iraklı arabulucular üzerinden Suriye askerinin hedef alınmayacağına dair Esad’a garanti veriyor. ABD tarafından eğitilip donatılan Suriyeli muhalifler de Esad’la değil IŞİD’le savaşıyor.
Türkiye ile ABD anlaşamıyor
Washington Post Gazetesi’ne konuşan bir ABD Yönetimi yetkilisi , Türkiye ve ABD arasında bu yaklaşım farklılığı nedeniyle bir anlaşmazlık yaşandığını belirtti. Yetkili, BM’nin Halep’teki çatışmaları dondurmaya çalıştığı, ABD’nin de Kobani’deki IŞİD hedeflerine daha yoğun biçimde saldırmayı planladığı bir sırada Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın öncelikle Halep ve Esad’a odaklandığını belirtti.
