ABD: Türkiye Suriye'nin kuzeyi için harekete geçecek, dahil olmayacağız

T24

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Başkanı Donald Trump,  bir telefon görüşmesi gerçekleştirerek 'ikili meseleleri' ve Suriye'nin kuzeyinde kurulması planlanan güvenli bölgeyi konuştu. Görüşmeyle ilgili açıklama yapan Cumhurbaşkanlığı, Fırat'ın doğusuna yapılacak harekâtla ilgili fikir alışverişi yapıldığını ve Erdoğan'ın Trump'ın daveti üzerine gelecek ay Washington'da bir görüşme yapmayı kararlaştırdığını kaydetti. 

Erdoğan ve Trump'ın telefon görüşmesinin ardından ABD, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyine bir harekât düzenleyeceğini ve ABD güçlerinin bahsi geçen bölgede bulunmayacağını yazdı.

"ABD Silahlı Kuvvetleri bu operasyona dahil olmayacak" ifadelerinin yer aldığı yazılı açıklamada ayrıca Türkiye'nin bölgede son iki yılda yakalanan IŞİD savaşçılarından sorumlu olacağı belirtildi.

Washington'dan yapılan açıklama şöyle:

"Bugün Başkan Donald Trump, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile telefonda görüştü. Türkiye, Suriye'nin kuzeyine uzun zamandır planladığı operasyonu yakın zamanda başlatacak. ABD Silahlı Kuvvetleri bu operasyona dahil olmayacak ve ABD güçleri bölgedeki IŞİD "halifeliğini" yendiği için bahsi geçen bölgede yer almayacak.

ABD, tutuklanan IŞİD'lilerin savaşçılarının çoğunluğunun geldiği Fransa, Almanya ve diğer Avrupa ülkelerine vatandaşlarını geri almaları için baskı yaptı, ancak onlar bunu istemedi ve reddetti. ABD onları uzun yıllar sürebilecek bu süreçte tutmayacak, bu ABD'li vergi mükelleflerine büyük bir yük olabilir. Şimdi, IŞİD'in yenilmesinin ardından son iki yılda bölgede yakalanan IŞİD savaşçılarından Türkiye sorumlu olacak."

Reuters'a konuşan bir Türk yetkili de Türkiye'nin "büyük ihtimalle" hiçbir operasyon yapmadan önce ABD'nin tam anlamıyla bölgeden çekilmesini bekleyeceğini ve bu sürecin bir hafta kadar sürebileceğini bildirdi.

Reuters'a konuşan ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan üst düzey bir yetkili, Suriye'ye tek taraflı bir Türk askeri harekâtının "kötü bir fikir" olduğunu, ABD'nin "Türkiye'ye hiçbir şekilde yardım etmeyeceğini, ancak buna karşı koymayacağını" söyledi.

ABD'den SDG'ye: Sizi koruyamayız

Reuters'a konuşan bir ABD'li yetkili, SDG'li komutana "yakın zamanda yapılması beklenen Türkiye saldırısından onları koruyamayacaklarını bildirdiklerini" söyledi. ABD'li yetkili aynı zamanda Türkiye sınırında bulunan Tel Abyad ve Resulayn'daki gözlem noktalarını boşalttıklarını da açıkladı.

SDG: ABD sunduğu şartları yerine getirmedi

ABD'nin açıklamasının ardından SDG'den de çekilmeyi doğrulayan bir açıklama geldi. SDG'nin yaptığı açıklamada, "ABD sunduğu şartları yerine getirmedi ve Türkiye ile sınır bölgesindeki askerlerini geri çekti. Türkiye şimdi kuzey ve doğu Suriye'yi işgal etmeye hazırlanıyor" ifadeleri yer aldı.

Ankara'dan peş peşe açıklamalar

ABD'nin çekilme kararını duyurmasının ardından Ankara'dan peş peşe açıklamalar geldi. İlk olarak konuşan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, Twitter üzerinden ""Türkiye'nin kimsenin toprağında gözü yoktur. Suriye'nin toprak bütünlüğü çerçevesinde güvenli bölgenin iki amacı vardır: Terör unsurlarını temizleyerek sınırlarımızı güvence altına almak ve mültecilerin güvenli bir şekilde dönüşünü sağlamak.
Türkiye güçlüdür ve kararlıdır." yazdı.

Kalın'ın ardından yine Twitter'dan açıklama yapan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da ""Suriye'deki krizin başından beri bu ülkenin toprak bütünlüğünü destekledik ,bundan sonra da desteklemeye devam edeceğiz. Bölgeyi teröristlerden temizleyerek ülkemizin bekasını ve güvenliğini sağlamaya kararlıyız. Suriye'ye de huzur, barış ve istikrarın gelmesine katkı sağlayacağız." ifadelerini kullandı. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Sırbistan ziyareti öncesi gazetecilerin sorularını yanıtlarken ABD'nin kararı ve Türkiye'nin yapmayı planladığı harekâtla ilgili olarak  Bir gece ansızın gelebiliriz" sözünü hatırlattı. Erdoğan, Trump'ın daha önceden çekilme talimatı verdiğini söyledi. 

ABD'nin bölgede bulunan IŞİD savaşçılarından Türkiye'nin sorumlu olacağına dair yaptığı açıklamayı da değerlendiren Erdoğan, bahsedilen savaşçı sayısının 'abartılı' olduğunu söyledi. 

Cumhurbaşkanlığı İletişim Danışmanı Fahrettin Altun da Twitter'da bir tweet dizisi hazırlayarak "Suriye'nin yerel yönetime ihtiyacı var, PKK'nın işgaline değil. Birçok uluslararası insan hakları organizasyonu PKK'nın kontrol ettiği bölgelerde etnik temizlik yaptığını dile getirdi. SDF/LPG/PKK'nın IŞİD ile mücadelede Türkiye'den daha güvenilir olduğuna inananlara, SDF/YPG/PKK'nın 3200 IŞİD'li mahkumu serbest bırakmak için müzakere ettiğini hatırlatmak istiyorum" ifadelerini kullandı. 

Altun'un açıklamaları şöyle devam etti: "Türkiye çok sabırlı ve Suriye'de terörizm ile mücadeleye müttefikleri ile katkıda bulunuyor."

"ABD Fırat'ın doğusunda hava sahasını Türkiye'ye kapattı"

CNN'in ABD Dışişleri Bakanlığı muhabiri Jennifer Hansler, ABD'nin Fırat'ın doğusunda hava sahasını Türkiye'ye kapattığını aktarırken, üst düzey bir yetkilinin şunları söylediğini belirtti: 

"Suriye'nin kuzeydoğusunda (Fırat'ın doğusu) hava sahasını kontrol ediyoruz, Türkiye'ye hava sahasını kapattık. Yakın bir tarihte bunu değiştirmeye niyetimiz yok."

"Trump, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyine düzenleyeceği harekâta karşı çıkıyor"

Bloomberg'in ABD Dışişleri Bakanlığı muhabiri Nicholas Wadhams, bakanlık tarafından muhabirlere verilen bilgilere göre, Suriye'den çekilen asker sayısının brifing odasındaki insan sayısından (26) daha az olduğunu söyledi.

Wadhams'ın aktardığına göre üst düzey bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, Suriye'den çekilmenin ABD'nin bölgedeki pozisyonunda olan değişikliği yansıtmadığını söyledi. Yetkiliye göre Trump, Türkiye'nin Suriye'nin kuzeyine düzenleyeceği harekâta karşı çıkıyor. Yetkili, bu açıklamaların Türkiye saldırırsa ABD askerlerinin zarar görmemesi ve ABD'nin asker varlığıyla Türkiye'nin olası bir harekâtına destek vermemesini sağlamak için yapıldığını belirtti.

Yetkili, ABD'nin önceliğinin Mike Pompeo'nun Ocak ayında söylediği "Türklerin Kürtleri katletmemesini sağlamanın önemi" sözlerinden farklı olmadığını söyledi. Ancak ABD'nin Pompeo'nun bu açıklamasını nasıl uygulayacağına ilişkin bilgi verilmedi.

AB: Askeri yollarla kalıcı çözüm olmaz

BBC Türkçe'nin aktaAvrupa Birliği (AB) ise bölgede kalıcı bir çözüme askeri yollarla ulaşılamayacağını vurguladı.

Konuyla ilgili konuşan bir AB sözcüsü, "Türkiye ve ABD'den gelen açıklamalar ışığında, Türkiye'nin meşru kaygılarını anlamakla birlikte, AB'nin en başından beri kalıcı bir çözüme askeri yollarla ulaşılamayacağını savunduğunu hatırlatmak isteriz" dedi.

Kremlin'den açıklama

Ankara'nın Fırat'ın doğusundaki harekât planıyla ilgili konuşan Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, “Türkiye'nin Suriye'nin siyasi ve toprak bütünlüğüne; toprak bütünlüğünün istikrar arayışları ve diğer konulardaki başlangıç noktası oluşuna bağlı kaldığını biliyoruz. Ve Türk meslektaşlarımızın her durumda en başta bu koşula bağlı kalmasını umuyoruz” ifadelerini kullandı.

The Independent'a konuşan kaynaklar, aralarında Britanya'nın da bulunduğu IŞİD'le mücadele koalisyonu müttefiklerinin ABD'nin çekilme kararı konusunda önceden uyarılmadıklarını açıkladı. 

Fransa'dan uyarı: Mültecilerin geri dönüşünü zorlaştırabilir

Türkiye'nin Fırat'ın doğusuna planladığı harekâta Fransa'dan da yanıt geldi. Türkiye'yi Suriye'de IŞİD karşıtı koalisyonun çıkarlarına karşı eylemlerden kaçınmaya çağıran Fransa, "Türkiye'nin atacağı tek taraflı herhangi bir adım, mültecilerin geri dönüşünü zorlaştırabilir, insani sonuçları olur" açıklaması yaptı.

İran: ABD'ye itimat etmek boşuna

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, ABD'nin açıklamasına ilişkin değerlendirmede bulunurken, "ABD Suriye'de alakasız bir işgalci; iznini almak ya da güvenlik için ona itimat etmek boşuna" dedi.

Zarif'in Twitter hesabından yaptığı açıklamalar şöyle:

"ABD Suriye'de alakasız bir işgalci; iznini almak ya da güvenlik için ona itimat etmek boşuna. Suriye'de barış ve terörle mücadele, yalnızca toprak bütünlüğüne ve insanlarına saygı göstererek olur."

ABD ile güvenli bölge süreci: Geçen haftalarda neler yaşandı?

Anlaşmaya vardılar fakat kesinleşmedi

ABD ile Türkiye Suriye'nin kuzeyinde bir güvenli bölge kurulması konusunda 7 Ağustos'ta anlaşmaya varmıştı ancak NATO müttefikleri aradan geçen sürede yaptıkları 10'a yakın ortak uçuşa rağmen güvenli bölgenin derinliği ile kontrolün kimde olacağı konularında henüz anlaşma sağlayamadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 18 Eylül'deki konuşmasında ABD'ye 2 hafta süre vererek, “Buradan bir sonuç çıkmazsa kendi hareket planlarımızı devreye sokacağız” demesinin ardından ABD'den tek yönlü adımların hiçbir ülkenin çıkarına olmayacağı uyarısı gelmişti. 

2 haftalık süre doldu: "Bir gece ansızın gelebiliriz" 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ABD'ye verdiği 2 haftalık sürenin dolmasına bir gün kala Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yaptığı konuşmada, Suriye'de yeni bir askeri harekâta dair en net ifadeleri kullandı ve “Artık bekleyecek tek bir günümüz dahi yok; Geldiğimiz noktada kendi yolumuzda devam etmekten başka çaremiz kalmamıştır” demişti. 

Cumhurbaşkanı, Suriye'ye yönelik yeni bir askeri harekâtın zamanlamasına dair "Bir gece ansızın gelebiliriz" ifadelerini kullanmıştı.