Fransa'nın başkenti Paris'te I. Dünya Savaşı'nı sona erdiren ateşkes anlaşmasının 100. yıl dönümü sırasında Avrupalı liderlerin milliyetçilik karşıtı mesajlar vermesi, ABD Başkanı Donald Trump'ın 'müttefikleri tarafından yalnız bırakıldığı' şeklinde yorumlandı.
İngiltere'nin önde gelen finans gazetelerinden Financial Times, Amerikan medyasından Bloomberg ve Washington Post, özellikle Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in açıklamalarını 'Trump'ın izole edilmesi' şeklinde haberleştirdi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da arasında olduğu dünya liderlerinin katıldığı törende ev sahibi Fransa Cumhurbaşkanı Macron, yaptığı konuşmada, dünya liderlerine milliyetçiliği reddetmeleri çağrısında bulundu.
Milliyetçiliği "vatanseverliğe ihanet" diye tanımlayan Macron, "'Bizim çıkarlarımız önce gelir ve diğerlerine aldırmayız' diyerek, bir ulusun en değerli şeyini söküp atıyorsunuz, ahlaki değerlerini" dedi. Macron'un bu sözleri, "Önce Amerika" politikasını şiar olarak benimseyen Trump'a karşı olarak algılandı.
Macron ile Trump arasındaki ilişki, Trump'ın seçildiği ilk dönemde çok sıcaktı. Macron, Trump'a yakın dünya liderlerinden biri olarak görülüyordu. Özellikle Fransız liderin Nisan ayında Washington'a düzenlediği gezi sırasında verdikleri samimi görüntüler iki ülke arasında ilişkilerin daha da yakınlaşması olarak algılanmıştı.
Ancak son aylarda iki lider arasındaki ilişki eskisine nazaran çok daha gergin. Hafta sonu iki liderin baş başa gerçekleştirdiği görüşmede de soğuk rüzgarlar esti. İkilinin arasındaki gerginlik, görüşmenin ardından kameraların önüne taşındı.
Trump'tan 'Avrupa ordusu' yorumu: Bu çok küçük düşürücü
Trump, Avrupa'nın NATO için daha fazla para ödemesi gerektiğini söylerken Macron, Avrupa'nın güvenliğinden sadece ABD'nin sorumlu olmaması gerektiğini, bir Avrupa Birliği ordusunun kurulması gerektiğini söyledi.
Bunun üzerine Trump şu tweeti attı: "Cumhurbaşkanı Macron, kendisini ABD, Çin ve Rusya'dan korumak için Avrupa'nın kendi ordusunu kurması gerektiğini söyledi. Bu çok küçük düşürücü, belki de önce Avrupa büyük çoğunluğunu ABD'nin fonladığı NATO'ya kendi payını ödemeli."
Rusya lideri Vladimir Putin ise Macron'u destekleyerek Avrupa'nın kendi ordusunu kurmak istemesinin 'çok doğal olduğunu' söyledi.
Trump, Pazar günü düzenlenen anma törenine ise çoğu dünya liderinden sonra geldi. Akşam gerçekleştirilen ve çoğu liderin katıldığı barış konferasına ise gitmedi.
Merkel: İzolasyon yanıt olamaz
Almanya Başbakanı Merkel, bu konferans sırasında yaptığı konuşmada, "Barışı çok cepte görüyoruz. At gözlüğü takan milliyetçiliğin tekrar hortlamasından korkuyorum. İzolasyon 100 yıl önce de bir yanıt değildi. Bu kadar birbirine geçmiş bir dünyada yaşarken izolasyon bugün nasıl bir yanıt olabilir?" dedi.
"Müttefiklerinin işbirliğine ihtiyaç duyan bir lider için bu çok riskli"
Trump'a sosyal medyadan da Cumartesi günü Paris'te Amerikan askerlerinin bulunduğu mezarlığa yapacağı ziyareti yağmur yüzünden iptal etmesine tepki yağdı.
Amerikan basın kuruluşu Bloomberg, bu tepkilerin Trump'ın ABD'deki imajına bir etki yapmayacağını, ancak müttefikleriyle olan ilişkisinin her zamankinden daha 'kırılgan' olduğunu aktardı.
"Çin ile ticaret savaşları ve İran'ın nükleer politikaları karşısında her zamankinden daha çok müttefiklerinin işbirliğine ihtiyaç duyan bir lider için bu çok riskli" ifadesi kullanıldı.
Diğer bir Amerikan medya kuruluşu olan Politico da "Trump bu hafta sonu Paris'te çok yalnızdı, 'Önce Amerika' şiarı benimsediği için Avrupalı liderler ve uzun süreli müttefikleri tarafından dışlandı" yorumunda bulundu.
"Önce Amerika, Yalnız Amerika'ya dönüşmüş durumda"
Washington Post gazetesine konuşan, eski ABD başkanı Barack Obama döneminde kıdemli siyaset danışmanı olan David Axelrod, "Fransa'daki etkinlikleri izlerken ABD'nin daha bu kadar dışlandığı bir başka zaman hatırlamadığımı düşündüm. Önce Amerika, Yalnız Amerika'ya dönüşmüş durumda" dedi.
Foreign Policy dergisinin eski editörlerinden David Rothkopf ise "İzolasyon işliyor gibi görünüyor. Şimdiye kadar hiçbir Amerikan başkanını, Trump'ın Paris'te olduğu kadar dışlandığını gördünüz mü?" ifadesini kullandı.
"Avrupa ve ABD'nin boşanması: Batı ailesinde gerilim"
Fransız gazetesi Le Monde ise hafta sonu, "Avrupa ve ABD'nin boşanması: Batı ailesinde gerilim" başlığını kullandı.
Trump, Paris'te Putin ile de kısa bir görüşme gerçekleştirdi. Trump ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Cumartesi akşamı Paris'te düzenlenen akşam yemeğinde yaptıkları görüşmede ise İstanbul'da öldürülen Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'yı ele aldıkları belirtildi.
