ABD'de federal hükümet 2003'ten bu yana ilk kez idam cezalarının infazını geri getiriyor

ABD'de federal hükümetin 16 yıl aradan sonra idam cezalarının infazına yeniden başlama kararı insan hakları grupları ve önde gelen Demokratların tepkisine neden oldu.

Başkanlık yarışında Demokrat Parti'nin bazı aday adayları idam cezasının kaldırılması çağrısında bulundu.

Adalet Bakanı William Barr dün, kurbanların çocuklar ve yaşlılar olduğu cinayet ve tecavüz vakalarında idama mahkum edilen beş kişinin cezalarının Aralık 2019 ile Ocak 2020 arasındaki altı haftalık dönemde infaz edileceğini açıklamıştı.

Barr'ın bu kararıyla 2003'ten bu yana idam cezalarında uygulanan gayri resmi moratoryum kalkmış oluyor.

İdam cezası: Kim yasaklıyor, kim uyguluyor?

'Trump'ın infazları başlatması değil, bu kadar beklemesi sürpriz'

İdam Cezası Bilgilendirme Merkezi'nden Robert Dunham, kararın sürpriz olmadığını belirterek şunları söyledi:

"Trump koyu bir idam cezası taraftarı. Cezanın kapsamının genişletilmesini, uyuşturucu satıcılarının ve polis memurlarını öldürmekten suçlu bulunan kişilerin de idam edilmesini istiyor. Bu yüzden infazları geri getirmek istemesi sürpriz değil. Bunun bu kadar geç gündeme gelmesi sürpriz."

Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği'nden (ACLU) Cassy Stubbs, her kararın ayrı ayrı incelenmesi gerektiğini belirterek infazların aceleye getirildiğini savundu.

Demokrat Parti'nin başkan aday adaylarından Kamala Harris, idam cezasının "gayri ahlaki ve son derece yanlış' olduğunu söylerken Bernie Sanders başkan seçilmesi halinde bu cezaları kaldıracağını belirtti. Pete Buttigieg ise idam edileceklerin "ırk ve coğrafyaya" göre seçildiğini öne sürdü.

Amerikan adalet sisteminde suç işlediği öne sürülen kişiler ya federal mahkemelerde ya da eyalet mahkemelerinde yargılanıyor.

Örneğin sahte para basmak ya da posta gönderilerini çalmak, otomatik olarak federal mahkemelerin yetki alanına giriyor. Diğer durumlarda ise işlenen suçların ağırlığına göre federal yargılama yapılıyor.

1972'de Yüksek Mahkeme hem eyaletlerde hem de federal düzeyde idam cezalarını yasaklamıştı.

1976'da yine bir Yüksek Mahkeme kararıyla bazı eyaletlerde idam cezası geri getirilmişti.

1988'de hükümetin kararıyla idam cezası federal düzeyde de yeniden uygulanmaya başlamıştı.

Sayılarla idam cezaları

İdam Cezası Bilgilendirme Merkezi'nin verilerine göre, federal davalarda 1988'le 2018 arasında toplam 78 kişi idama mahkum edildi. Bu kişilerden sadece üçünün cezası infaz edildi. Cezalarının infazını bekleyen idam mahkumu sayısı 62.

• ABD'de halen 29 eyalette idam cezası uygulanıyor.
• 1976'dan bu yana en fazla idam cezası Teksas'ta (561) infaz edildi. Teksas'ı 113 infazla Virginia ve 112 idamla Oklahoma izliyor.
• ABD genelinde cezalarının infazını bekleyen toplam 2,673 idam mahkumu var.
• California'nın idam listesinde 733 mahkum var. Eyalette 1976'dan beri sadece 13 kişi idam edildi.
• 1998 ile 2018 arasında yıllık idam cezaların sayısı ortalama 295'ten 43'e düştü. Bu, yüzde 85'lik bir düşüşü ifade ediyor.