Suriye sınırında tansiyon yüksek. Kobanê 23 gündür IŞİD kuşatması altında. Örgüt, kentin kenar mahallerine sızdı. Çatışmalar daha da şiddetlendi. Koalisyon güçleri hava saldırılarını artırdı.
Bölgede şiddetli çatışmalar yaşanırken, Türkiye'de de iki gündür önüne geçilemeyen sokak eylemleri çok sayıda vatandaşın yaşamını yitirmesine yol açtı. Birçok ilde IŞİD'in Kobani'ye girmesine Türk hükümetinin tepkisiz kaldığı gerekçesiyle sokağa çıkan göstericiler tepki gösterileri düzenliyor.
Peki, IŞİD neden bu kenti istiyor, Kürtler için neden vazgeçilmez? Ne zaman başladı ve nasıl bu noktaya vardı?
Habertürk'te yer alan dokuz soruluk derleme şöyle:
1) IŞİD neden Kobanê'yi istiyor, niçin saldırıyor?
Burada 3 neden sıralanabilir. Birinci neden; Kobani'nin bulunduğu alan. Kobani tam da IŞİD'in ele geçirdiği toprakların arasında yer alıyor. Eğer burayı ele geçirirse hareket alanı kolaylaşacak ve kontrol altına aldığı topraklarda bütünlük sağlayacak. İkincisi ise sınır kapısı. Kobani düştüğünde Suruç'taki Murşitpınar Sınır Kapısı da örgütün kontrolüne geçecek. Üçüncü neden ise ideolojik. Kobani'yi Kürtler için özellikle de PYD ve PKK için vazgeçilmez kılan nedenler IŞİD'in de ele geçirme gerekçesi.
2) Kobani Kürtler için neden vazgeçilmez?
Kobani Esad rejiminden kurtulan ilk şehir. O tarihten itibaren de Kürtler önemli kazanımlar elde etti. Kobani'nin düşmesi bu kazanımlara büyük darbe olacak. Ve en önemlisi Suriye'de Kürtlerin hakimiyet kurduğu 3 kanton var; Afrin, Kobani ve Cezire. Kobani, diğer iki kantonun ortasında yer alıyor. Kürt bölgesinin kalbi. IŞİD burayı ele geçirdiğinde Kürt kantonları arasında tam bir kopukluk oluşacak. En önemlisi Afrin ve Cezire'den farklı olarak Kobani'de Abdullah Öcalan'ın hem yönetim hem siyasi hem de diğer halklarla birarada yaşamakla ilgili tezleri pratiğe dönüştürüldü. IŞİD'ın bunca kayba rağmen geri çekilmemesinin altında son neden gösteriliyor.
3) Şehir kaç gündür kuşatma altında?
İlk saldırı 2 Temmuz'da yapıldı. IŞİD'in ele geçirdiği köyler daha sonra YPG tarafından geri alındı. Ancak örgüt 16 Eylül günü kenti kuşattı. Güney, batı ve doğu tarafından aynı anda. IŞİD en çok güney ve doğu tarafından saldırdı. Bu nedenle en şiddetli çatışmalar bu noktalarda yaşandı, yaşanıyor. Son iki günde ise Batı tarafındaki saldırıların şiddetini artırdı.
4) PYD, Türkiye'den ne istiyor?
Bayramın ilk günü Türkiye'ye günübirlik bir ziyaret gerçekleştiren PYD lideri Salih Müslim hem Dışişleri Bakanlığı hem de MİT yetkililerin oluşan isimlerle görüştü. İki istekte bulundu. Afrin ve Cezire kantonlarındaki YPG'lilerin Kobani'ye geçişine izin verilmesi. Bunun için koridor açılmasını önerdi. İkincisi ise Kuzey Irak'tan gelecek silah yardımına izin verilmesi. Bu şu anlama geliyor; Kuzey Irak'tan gelecek silahlar Habur'dan içeri girecek, ardından Murşitpınar Sınır Kapısı'ndan Kobani'ye ulaştırılacak.
5) Peki, Türkiye ne diyor?
Başbakan Ahmet Davutoğlu "Kobani'nin düşmesini istemeyiz" dedi.Ankara insani yardımı sonuna kadar sürdüreceğini söylüyor. PYD lideri Salih Müslim'ün ziyaretinde ise Türk heyetinin gündeminde üç başlık vardı. Kobani'nin yönetim biçimiyle ilgili kararın ilerde tüm Suriyelilerle birlikte alınması, Esad rejimi ile işbirliği içinde olmamak ve güvenli bölgeye hayır denilmemesi.
6) Türkiye silah yardımında bulunur mu?
Bu pek mümkün görünmüyor. Gelişmelere baktığımızda Türkiye'nin PYD'ye doğrudan silah yardımında bulunmasının Salih Müslim ile yapılan görüşmede de gündeme gelmediği anlaşılıyor. Nedeni ise PYD'ye verilecek silahların PKK'nın eline geçmesi endişesi.
7) Tarafların Kobanê'de ne kadar gücü var?
net rakamlar yok ancak IŞID'in Kobani'ye saldıran militan sayısının 2 binden fazla olduğu tahmin ediliyor. Ve zaman zaman takviye de bulunuyor. Kenti savunun YPG'li sayısı ise daha az. Ancak YPG saflarında siviller de yer alıyor. Bu rakamın ise eline silah alan sivil halkla birlikte yine 3 bin civarında olduğu belirtiliyor.
8) Kimin elinde hangi silahlar var?
Burada bariz bir eşitsizlik var. IŞİD'in en büyük avantajı Irak'ta ele geçirdiği gelişmiş ve ağır silahlar. Örgüt günlerdir süren kuşatmada bu özellikle tank ve havan toplarını kullanıyor. YPG'lilerde ise hafif silahlar var.
9) Koalisyon güçlerinin desteği yeterli mi?
Temel beklenti IŞİD, Erbil kapısına dayandığında nasıl Amerika hareke geçtiyse benzer durumun Kobani'de de yaşanacağıydı. Ancak olmadı. Amerika'nın liderliğindeki koalisyon güçleri hemen harekete geçmedi. Sonradan başlayan hava operasyonlarında ise aralıklarla IŞİD mevzileri vuruldu. Ancak buradaki temel eleştiri bu hava operasyonlarının sınırlı olması. Dolayısıyla IŞİD'i durdurmada etkili olamaması. Koalisyon güçleri ilk kez bugün yoğun ve etkili operasyon düzenlendi. Kısa bir süreliğine de olsa IŞİD saldırıları durdu. Suruç'ta yaşayan gazeteci Yekta Kılıç'ın "Halk 'böyle devam edilecekse bıraksınlar bombalamayı, hiç olmazsa boşa ümitlenmeyiz' diyor" sözü aslında durumu özetliyor.
