Selçuklu beylikler dönemine ait yaklaşık 800 yıllık Alaaddin Cami restorasyonu sırasında taş ustalığının eşsiz örneklerinden Taç Kapı harap edildi. Taç Kapı'nın taşları, "restorasyon" kapsamında kıra kıra söküldü. Tarihi taşların yerine fabrikasyon taşlar kondu.
Hürriyet'ten Ömer Erbil'in haberine göre; taş ustalığının en nadide örneklerinden olan Taç Kapı bilimsel literatüre girmeyi başarmıştı. UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne giren Divriği Darüşşifası’ndaki Taç kapıya benzerliği ile dikkat çeken yapı Prof. Dr. Ahmet Çaycı’nın 1994 yılında yazdığı doçentlik tezinde, “Anadolu Selçuklu sonrası ortaya çıkan ve yeni bir arayış içindeki bölgesel hüviyetteki beyliklerin sanat denemesinin nadir örneklerinden biri” olarak nitelendiriliyor.
Tarihi kapıya ait taşların parçalanmış vaziyette yığınlar halinde gelişigüzel etrafa dağıldığını görüntülemişti. Kaderine terk edilen tarihi yapıyla ilgili haberden sonra Vakıflar Genel Müdürlüğü soruşturma açmış, Antalya Koruma Kurulu’nun kararıyla kapının söküldüğünü, nitelikli taşların numaralandığını ve depoya kaldırıldığını savunmuştu. Ancak restorasyonu yapan firma işten el çektirildi. Mart ayında da Antalya Vakıflar Bölge Müdürlüğü ‘‘Alaaddin Camisi Onarımı ve Çevre Düzenleme (Portal Kapı ikmal işi)” adı altında yeni bir ihale düzenledi. 14.01.2018 tarihine kadar bitirilmesi şartıyla 480 bin liraya ihaleyi Boyut Grup Restorasyon şirketi aldı. Koruma Kurulu’nca onaylanan proje ile kapı yeniden ayağa kaldırılmaya başlandı.
Resimde kaldı
Restorasyonu yerinde incelemek için yeniden Antalya’nın Korkuteli ilçesine gittik. Tarihi caminin kapısında hummalı bir çalışma devam ediyordu. Fabrikasyon küfeki taşları ile restorasyon kriterleri ile uzlaşmayan biçimde duvarların yükseldiğini gördük. Eşsiz güzellikteki Taç Kapı’dan eser kalmamış. Sanat tarihi açısından tarihi kapıya değer kazandıran bezemelerin ve motiflerin pek çoğu artık yok. Statik gerekçeyle sökülüp yeni taşlarla sil baştan inşa edilen kapının orijinalliği tamamen kaybolmuş.
Dönüşü yok
Uzmanlar yıkılmamış, tamamen yok olmamış ve statik problemi olan yapıların sökülüp tüm özgünlüğünün bozulmasının kabul edilemez olduğunu belirterek, strüktür sağlamlaştırma yöntemi ile Taç Kapı’nın özgünlüğü bozulmadan restorasyon yapılıp, etrafı güçlendirilmesi gerektiği görüşünde. Ancak mevcut durumda tarihi kapı giderilemeyecek bir tahribata uğramış durumda.
Sökerken parçaladılar
Restorasyonda görevli ustabaşı inşaat çalışmasını şöyle anlattı:
‘‘Çok kötü sökülmüş. Hatta sökülme bile denemez parçalanmış. Taşları aşağıdaki mahalleden bile topladık. Gelişigüzel atılmışlar. Bazılarına numara konmuş ama yapboz gibi bulamıyorsun. Kapının taşlarını yol kenarına yığmışlar sonra belediye yol çalışması yapınca çoğu kaybolmuş. Bu kapının sökülme şekli de yanlış. Şimdi bulabildiğim taşları yerine koyuyorum. Bulamadıklarımı da yeniden şekil verip üstüne diziyorum. Ancak bu kadar olur. Yarıdan fazlası yok.’’
Cevap ve düzeltme
30 Eylül 2017 ve 01 Ekim 2017 tarihinde gazetenizde ve internet sitenizde; Boyut Grup Restorasyon Tic. Ltd. Şti. tarafından gerçekleştirilen "Antalya Korkuteli'nde bulunan Alaaddin Cami'nin Restorasyonuyla İlgili Olarak"; "Taç Kapı Cinayeti", "800 Yıllık Taç Kapıya Gazbeton", "800 Yıllık Taç Kapı'nın Taşlarını Kıra Kıra Söktüler, Yerlerine 'Gazbeton' Koydular", "800 Yıllık Taş Kapıyı Harap Ettiler", "Antalya'da Restorasyon Yapılırken Taç Kapı Yıkıldı", "Antalya'da Restorasyon Skandalı" gibi başlıklarla gerçeğe aykırı, kamuoyunu yamıldığı ve zarar verici yayınlar yapılmıştır.
Yayınlanan haberlerde, Boyut Grup Restorasyon Tic. Ltd. Şti'nin adı zikredilerek ve üzerinde şirket ismi bulunan şantiye levhasına yer verilerek; taç yapının harap edildiği, taş yapıdaki benzeme ve motiflerin yok edildiği, yapının sökülerek taşlarının gelişigüzel atıldığı, yapının taşlarının kaybedildiği, taş yapının yerine fabrikasyon gaz beton taşlarla bambaşka bir yapının yapıldığı iddia edilmiştir.
Alaaddin Cami onarımı işine ait yer teslimi tutanağının, resimlerin, video kayıtlarının ve ihale dökümanlarının incelenmesi halinde; haberlerde yer alan söz konusu iddiaların bütünüyle gerçeğe aykırı ve özensiz olduğu anlaşılacaktır. Yine söz konusu işte tek bir tane bile gaz beton kullanılmadığından ya da ihale dökümanlarına aykırı herhangi bir iş yapılmadığından mezkûr haberlerde yer alan aksi yöndeki iddialar, iyi niyet ve dürüstlük kurallarına aykırıdır. Ayrıca ustabaşılarla yapılan görüşme neticesinde, herhangi bir ustabaşının, haberlerde ustabaşına ait olduğu iddia edilen sözleri sarf etmediği tespit edilmiştir.
Yukarıda açıkladığımız nedenlerle müvekkil şirketin ihale dökümanları ve bilim kuralları çerçevesinde yaptığı için "Taç Kapı Cinayeti, Tarih Cinayeti, Restorasyon Kriterleri İle Bağdaşmayan İş, Yerlerine Gazbeton Koydular vb." küçük düşürücü ifadelerle nitelendirilmesi en hafif deyimle Boyut Grup Restorasyon Tic. Ltd. Şti'ne ve çalışanlarına yapılmış saldırıdır. Yayınlanan haberler nedeniyle yasal yollara başvurulacaktır"
