2019 Nobel Ekonomi Ödülü açıklandı: Üç bilim insanına verilen ödülün iki kazananı evli, Duflo şimdiye dek ödül alan en genç isim

İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi, 2019 Nobel Ekonomi Ödülü’nü ‘küresel yoksullukla mücadeledeki deneysel yaklaşımları’nedeniyle Abhijit Banerjee, Esther Duflo ve Michael Kremer’e verdi.

ABD’nin Massachusetts Institute of Technology (MIT) Üniversitesi’nde Yoksullukla Mücadele ve Gelişme Ekonomisi Profesörü Esther Duflo, bu ödülü kazanan ikinci kadın oldu. Duflo ayrıca bugüne dek ödülün sahibi olan en genç bilim insanı oldu. Elinor Ostrom 2009 yılında ekonomi ödülünü kazanan ilk kadındı. Esther Duflo ve Abhijit Banerjee aynı zamanda Nobel kazanan beşinci evli çift olarak tarihe geçtiler.

Fransa'nın başkenti Paris'te doğan Esther Duflo halen Massachusetts Teknoloji Üniversitesinde (MIT) yoksulluğu giderme ve kalkınma ekonomisi konularında çalışmalarını sürdürüyor. Ödülün açıklandığı basın toplantısına telefonla bağlanarak katılan Duflo, "Bir kadının başarılı olabileceği ve başarısının takdir edilebileceğini göstermek, umarım çok sayıda çalışan kadını çabalarını sürdürmeye teşvik eder ve erkeklerin onlara hak ettikleri saygıyı göstermelerini sağlar" ifadelerini kullandı.

Hindistan'ın Mumbai kentinde 1961 yılında doğan Abhijit Banerjee, MIT'de ekonomi profesörü olarak görev yapıyor.

ABD'de 1964'te doğan Kremer da halen Harvard Üniversitesinde gelişmekte olan toplumlar üzerine çalışıyor.

Kremer, Banerjee ve Duflo, ödülün yanı sıra 9 milyon İsveç kronu (yaklaşık 5,4 milyon lira) tutarında para armağanı kazandı.

Akademiden yapılan yazılı açıklamada, "2019 Ekonomi Ödülü'nü kazananların yaptığı çalışmalar insanlığın küresel yoksullukla mücadele kabiliyetini artırmıştır. Yeni deneysel yaklaşımları son 20 yılda kalkınma ekonomisi alanında çığır açmıştır" ifadeleri yer aldı.

Banerjee, Duflo ve Kremer’in çalışmaları sayesinde küresel yoksullukla mücadele konusunda gelişme kaydedildiğini belirten Nobel Komitesi’nin açıklamasında şu ifadelere yer verildi: 

“Günümüzün en büyük sorunlarından biri yoksulluk. 700 milyondan fazla insan çok az bir gelirle yaşamını sürdürüyor. Beş yaşın altında beş milyon çocuk göreceli olarak ucuz ve basit tedavilerle iyileştirilebilecek ya da önlenebilecek hastalıklar nedeniyle her yıl yaşamını yitiriyor. Dünyadaki çocukların yarısı okulu okuma yazma öğrenemeden bırakmak zorunda kalıyor. Bu yıl ödülü kazanan isimler, küresel yoksullukla en iyi şekilde mücadele etmemiz için güvenilir yanıtlar verebilen yeni bir yaklaşım geliştirdi. Çocuk sağlığı ya da eğitim alanında yapılabilecek iyileştirmelere işaret ederek sorunu daha küçük ve anlaşılabilir parçalara böldüler. Böylelikle bu sorunlara, söz konusu sıkıntılardan en çok etkilenen insanlar arasında yapılacak incelemelerle cevaplar bulunabileceğini gösterdiler.”

700 milyon yoksul var

Halihazırda dünyada 700 milyon kişinin yoksulluk içinde yaşadığı hatırlatılan açıklamada, her yıl 5 milyon çocuğun 5 yaşına gelmeden hayatını kaybettiği, bu ölümlerin büyük bölümünün tedavisi basit ve ucuz hastalıklardan kaynaklandığı vurgulandı.

Amerikalı ekonomist Michael Kremer ve meslektaşları 1990'ların ortasında Kenya'da yaptıkları saha çalışmalarıyla yoksullukla mücadelede hangi müdahale biçimlerinin etki yaratacağını sınayarak deney merkezli bir yaklaşımın ne kadar faydalı olabileceğini gösterdi. 

Abhijit Banerjee ve Esther Duflo da Hindistan ve başka ülkelerde benzer yöntemlerle başka çalışmaları gerçekleştirdi. Kullandıkları yöntemler giderek kalkınma ekonomisi alanında başat hale geldi.

Kremer, Banerjee ve Duflo'nun çalışmaları insanlığın yoksullukla mücadele çabalarına büyük katkıda bulundu.

Kazanan ekonomistlere ödülleri Alfred Nobel'in ölüm yıl dönümü olan 10 Aralık'ta düzenlenecek törenle takdim edilecek.

Nobel Ekonomi Ödülü

Nobel Ekonomi Ödülü, ilk kez 1969'da İsveç Merkez Bankası tarafından Nobel Ödüllerinin kurucusu Alfred Nobel anısına verilmeye başlandı.

Bugüne dek 51 kez dağıtılan ödüllere toplam 84 kişi layık görüldü. Ödüllerden 25'i tek kişiye verilirken, 19'u 2, 7'si de 3 kişi arasında paylaştırıldı.

Ödülü bugüne dek iki kadın bilim insanı kazandı. İlk ödül alan kadın unvanına sahip Elinor Ostrom 2009'da ödüle layık görüldü. İkinci kadın olan Duflo ayrıca bugüne dek ödülün sahibi olan en genç bilim insanı oldu.

Nobel Ekonomi Ödülü'ne 2007'de layık görülen 90 yaşındaki Amerikalı matematikçi ve ekonomist Leonid Hurwicz de ödülü kazanan en yaşlı kişi olarak tarihe geçti.