Türkiye'de 2019, aşırı hava olaylarının en çok meydana geldiği yıl oldu. Toplam 935 ekstrem (aşırı) hava olayında, yüzde 36 ile en fazla şiddetli yağış- sel ve yüzde 27 ile fırtına oldu. Dolu, yıldırım, yoğun kar, heyelan, çığ, orman yangını ve kum fırtınası gibi olaylar ardından sıralandı.
Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü'ne bağlı Araştırma Dairesi Başkanlığı'nca '2019 Yılı İklim Değerlendirmesi' başlıklı rapor hazırlandı. Küresel iklim değişikliklerinin etkilerini göz önüne seren raporda, hem dünya, hem Türkiye açısından sıcaklıklar ve aşırı hava olaylarında son yıllarda ciddi oranda artışını gösteren çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. Rapora göre Meteoroloji Genel Müdürü Volkan Mutlu Coşkun, Akdeniz havzasındaki Türkiye'nin, iklim değişikliğinin sıcak hava dalgaları, orman yangınları, kuraklık, sel, fırtına, dolu gibi olumsuz etkilerinden en fazla etkilenen bölgede olduğunu söyledi. Değişen iklime bağlı olarak ekstrem hava olaylarının sayısı ve şiddetinin de her geçen ay ve yıl arttığına işaret eden Coşkun, "2019 yılı 1971'den bu yana en sıcak 4'üncü yıl olarak kayıtlara geçti. Yağışlar açısından uzun yıllar ortalama değerlerin yaklaşık yüzde 1,9 üzerine çıkılmıştır" dedi.
Dünyada son 140 yılın en sıcak ikinci senesi
Raporda, Amerikan Ulusal Okyanus ve Atmosfer Yönetimi'ne (NOAA) göre 2019'un, dünyada 0,95 derecelik sıcaklık anomalisi ile son 140 yıl içinde, 2016'dan sonraki 2'nci en sıcak yıl olduğu kaydedildi. Son 5 sıcak yılın hepsinin 2015 ve sonrası, en sıcak 10 yılın 9'unun 2005 ve sonrasında yaşandığı belirtildi.
Ortalama sıcaklık 1,2 derece arttı
Türkiye'de 2019 yılı ortalama sıcaklığın 14,7 derece olduğu açıklanan raporda, bu değerin 1971- 2010 normalinden (13,5 derece) daha yüksek ve 1971'den bu yana 2010, 2018 ve 2014'ten sonraki en sıcak 4'üncü yıl olduğu açıklandı. Türkiye'de, Karabük ve Bitlis dışında kalan büyük bölümde sıcaklıkların normallerin üzerinde ve sıcaklık anomalilerinin 2 derece üzerinde gerçekleştiği kaydedildi.
En çok artış sonbahar
2018- 2019 kış mevsimi ortalama sıcaklığı 4,9 derece ile normalin 1,3 derece üzerinde, ilkbahar mevsimi ortalama sıcaklığı 12,7 derece ile normalin 0,7 derece üzerinde, yaz ortalama sıcaklığı 24,4 derece ile normalin 1 derece üzerinde gerçekleşti. Bütün mevsimlerin ortalama sıcaklıkları 1981- 2010 normallerinin üzerinde gerçekleşirken, en yüksek artış sonbahar anomalisi 1,9 derece ile dikkat çekti.
En sıcak ilçeler Cizre ve Alanya
Türkiye'de 2019 yılında en düşük sıcaklık -28,1 derece ile ocak ayında Yüksekova'da, en yüksek sıcaklık ise 46,8 derece ile ağustos ayında Cizre'de ölçüldü. 2019 yılında 63 merkezin en yüksek sıcaklıklarda, 1 merkezin ise en düşük sıcaklıklarda kendi rekorlarını kırdığı belirlendi. Ağustos ayında Alanya 45,2, Siverek 44,4 derece ile Cizre'den sonraki en yüksek sıcaklık değerleri ölçülen 2 ilçe oldu.
Aşırı hava olaylarında rekor artış
2019 yılı, 935 ile en fazla ekstrem olay yaşanan yıl oldu. 2019'da kaydedilen aşırı hava olaylarının başında yüzde 36 ile şiddetli yağış-sel ve yüzde 27 ile fırtına geliyor. Diğer olaylar ise yüzde 18 ile dolu, yüzde 7 ile yıldırım, yüzde 5 ile şiddetli kar, yüzde 3 ile heyelan, yüzde 1 ve daha az oranlarda çığ, orman yangını, kum fırtınası ve sis olarak gerçekleşti. Şiddetli yağış, sel, fırtına, dolu gibi aşırı hava olaylarında 2019'dan sonra en çok olay 840 ile 2018'de yaşandı. 1990'larda 28-74 arasında değişirken, 2011'den sonra özellikle her yıl 500'ün üzerinde aşırı hava olayı gerçekleşti.
Yağışlar güneyde arttı, kuzeyde azaldı
Türkiye'de 2019 yılı alansal ortalama yıllık yağışı 585,1 mm olarak gerçekleşti. Bu değer 1981-2010 normalinin (574 mm) yüzde 1,9 üzerinde oldu. Alansal olarak 2019 yağışları güneyde normallerinin üzerinde, kuzeyde ise normallerinin altında gerçekleşti. Rize, Artvin, Ordu, Zonguldak, Muğla, Antalya, Adana ve Osmaniye'de günlük maksimum yağışlar 100 mm'yi geçti.
Yaz ve sonbahar yağışları düştü
2019'da aylık yağışlar şubat, mart, mayıs, eylül, ekim ve kasım aylarında 1981-2010 normallerinden düşük, diğer aylarda normallerinden yüksek gerçekleşti. Ocak ve aralık yağışları normallerinin çok üzerinde oldu. Güney kesimlerde kış yağışları oldukça yüksek miktarda olurken, ilkbahar yağışları Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde mevsim normallerinin üzerinde, Karadeniz Bölgesi hariç ülkede yaz ve sonbahar yağışları normallerinin altında gerçekleşti.
