İstanbul Esenyurt’ta, 11 işçinin yanarak öldüğü Marmara Park AVM’deki şantiye faciasından önce iş güvenlik uzmanı ve işveren vekili tarafından tutulmuş, noter tasdikli “tespit ve öneri defteri” gün yüzüne çıktı. Bu defterde, faciaya sebebiyet veren bütün ihlallerin aylar öncesinden işaret edildiği anlaşılıyor.
İsmail Saymaz'ın Radikal'de yer alan haberine göre, defterde; koğuşlarda elektrikli soba ve diğer elektrikli gereçlerin kullanılmaması, panolarda kaçak akım rölelerinin bulunması, olası bir yangına karşı söndürücülerin hazır tutulması ve acil çıkış kapılarının açılması gerektiği vurgulanıyor. Kendisi de Esenyurt Davası’nın sanıklarından bir olan ve yargılama sonunda ceza alan denetmen Ömer Faruk Gülmez, yapılan tespitlerden hiçbirinin hayata geçirilmediğini vurgulayarak, “Aksaklıklar giderilmiş olsaydı facia yaşanmazdı” diyor. Gülmez, Noter tasdikli defterlere işveren adına imza koyan ve kararları uygulamakla yükümlü olan Erdal Gümüş’ün davadan beraat ettiğini kaydediyor.
Esenyurt Davası’nın dosyasına giren Noter tasdikli “tespit ve öneri defteri”nde Marmara Park AVM’nin yapımını üstlenen Kayı İnşaat’ın işveren vekili Erdal Gümüş ile Miratek adlı denetim firmasının yetkilisi olan iş güvenlik uzmanı Nuri Şener Tığlı’nın imzaları yer alıyor. İş Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği’ne göre Çalışma ve İş Kurumu il müdürlükleri, genel müdürlük veya noterce her sayfası mühürlenmek suretiyle onaylanan defterlerdeki her tespit ve önerinin işverene tebliğ edildiği kabul ediliyor. Burada belirtilen eksikli ve aksaklıkların da yerine getirilmesi gerekiyor.
İşte, faciayı haber verdiği halde uygulanmayan defterdeki tespitler:
28 Mayıs 2011: Şantiye ofislerinin bulunduğu ve koğuşların bulunduğu katta yangın tesisatının, bir su deposu alınarak tekrar aktif hale getirilmesi mümkündür. Depo alınarak aktif hale gelmesi durumunda bu iki kattaki tüm yangınlara bu tesisattan yararlanılarak söndürme imkanı sağlanacaktır
Şantiye inşaat sahası içindeki tüm elektrik kabloları ve uzatma kabloları eksiz ve topraklı olacaktır
Elektrik panolarında kaçak akım röleleri olmalıdır
Elektrik kabloları askıya alınarak çakışma bölgesine taşınacak su içersinde kablo olmayacak
20 Haziran 2011: Koğuşlar bölgesinde yangına karşı mücadele edebilecek sayıda yangın söndürme cihazları hazır olmalıdır
Koğuşların bulunduğu bölgede yemekhanenin ve duş, tuvaletlerin olduğu koridorlarda acil kaçış kapıları açılmalıdır
Yine aynı bölgede bulunan elektrik panolarının kilitli ve kablolarının havai olarak düzenlemesi gerekmektedir
Duş ve tuvaletlerin bulunduğu mekanın içinde bulunan elektrik panosu kaldırılmalıdır
25 Haziran 2011: Bütün elektrikli el aletleri haftada bir gün periyodik bakımları yapılmalıdır
30 Temmuz 2011: Elektrik kablolarının ve elektrik panolarının yoğun olduğu mahallerde karbondioksitli yangın söndürücülerin hazır bulunması gereklidir.
Kaynak işleri yapan ustalar kaynakla çalışırken yanında yangın söndürücüler bulundurması gerekir
Kule vinç kabinlerinde yangına karşı yangın söndürme cihazları bulundurmaları gerekir
23 Ağustos 2011: Kule vinç kabinlerinde herhangi bir yangına karşı yangın söndürücüler bulunmalıdır
18 Eylül 2011: Marmara Park içinde çalışan tüm taşeronlar (50 işçi üzeri )uzmanının bulunması ve gerekli eğitimleri işçilere verilmesi sağlanmalıdır
30 Eylül 2011: Sahada kullanılan tüm panolarda kaçak akım rölesi bulunması gerekir
20 Ekim 2011: Kaynak işleri yağışlı havalarda yapılmayacaktır. Kaynak makinesi çift izolasyonlu kablolar eksiz fiş ve prizleri topraklı olacaktır
30 Ekim 2011: Bütün elektrik panolarının gövde topraklamaları yapılmalıdır. Kaçak akım röleleri takılı olmalıdır
Panolara elektrikçilerden başka kimse müdahale etmemelidir
15 Kasım 2011: Sahada kullanılan elektrikli el aletleri gövdelerinde çatlak bulunan aletler kullanılmayacaktır
27 Kasım 2011: Koğuşlarda kesinlikle elektrikli sobalar ve diğer elektrikli gereçler kullanılmayacaktır
Koğuşları besleyen elektrik hatlarının bağlı olduğu panolarda kaçak akım rölesi takılı olacaktır
30 Kasım 2011: Koğuş, ofis ve sahanın gerekli görülen yerlerine yangın tüpleri bulundurulacaktır
Sahada kullanılan makara tipi uzatma kabloları kesinlikle kullanılmayacaktır
Uzatma kabloları çift izoleli kablolardan oluşacak fiş ve prizler topraklı olacaktır
12 Ocak 2012: Sahadaki tüm uzatma kabloları yerden yüksekte, havai olarak götürülecek ıslak zeminden ve su içinde kablo olmayacaktır
29 Ocak 2012: Elektrikli el aletlerinde kullanılan kablolar eksiz, topraklı v koruma özellikli olmalıdır. fiş ve prizler topraklı olacaktır
'Bağlayıcı niteliği var'
İş Güvenlik Uzmanı Ömer Faruk Gülmez, aslında bu defterin işveren ve alt işverenler tarafından kurulacak güvenlik birimleri tarafından tutulması gerektiğini fakat bu kurullar facianın yaşandığı ana kadar oluşturulmadığı için kendilerinin hazırladıklarını ifade ediyor. Gülmez, “Bu defterde yazılı olanların iş vereni bağlayıcı niteliği vardır. Buradaki tespit ve önerilerin işverene yazılı olarak bildirildiği kabul edilir. İşveren deftere yazılan her uygunsuzluğu düzeltmekle yükümlüdür. Biz görevimizi yerine getirdik ancak bu yazılanları yangına kadar hiç kimse uygulamadı” diyor.
