Muhteşem bir kariyer, çok geniş bilgi, zengin deney bir araya geliyor ve ortaya 38 yıllık diplomasi anılardan oluşan bir kitap çıkıyor:

“Zor Rota.”

CHP milletvekili olarak siyasette geçen yılların anıları hariç olmak üzere, emekli büyükelçi Onur Öymen diplomasi anılarını bir kitapta topluyor. İki ay önce çıkan kitabı bir solukta okuyorum. Altını çizerek, notlar alarak.

Notlar alarak, çünkü kitabın her bölümünde Onur Öymen bir yandan geçmiş olayların içyüzünü, perde arkasını, nedenlerini ve sonuçlarını anlatırken, bir yandan da bugüne iç ve dış politikada, ülke yönetiminde dersler çıkartan çizgiler çekiyor. İbret alınsın diye, ama alınıyor mu, ayrı bir soru.

Türkiye’ye damga vurmuş olaylar

1964 yılında Dışişleri Bakanlığı’na giren Öymen diplomasi kariyerini 2002 yılında noktalıyor.

Arada geçen sürede yurt dışında değişik merkezlerde görev yapıyor. Büyükelçi olarak Danimarka (Kopenhag), Almanya (Bonn) ve Brüksel’de NATO daimi temsilciliklerinde bulunuyor.

1995 ile 97 arasında Dışişleri Bakanlığı Müsteşarlığı görevini yürütüyor.

Tarihe tanıklık ettiği olaylar zinciri içinde 1974 Kıbrıs Barış Harekatı, Kardak Krizi, 28 Şubat, Ermeni terör örgütü ASALA cinayetleri, Öcalan’ın yakalanması, Amerika ve AB ile ilişkiler, gümrük birliği gibi Türkiye’ye damga vurmuş olaylar var. Ama, bunlarla beraber ve fakat bunların ötesinde çeşitli ülkelerle diplomatik ilişkiler, aslında diplomatik sorunlar demek daha doğru, Öymen’in anıları arasında.

Ve de elbette farklı siyasal iktidarlar döneminde, “macera” denecek olaylar dizisi.

Tarihsel dönemeçler

Anılarını okuyunca, ne kadar zengin bir kariyere sahip olduğu kendiliğinden ortaya çıkıyor. Ama, bir de bunları kitaba dökmek var. Onur Öymen işte bunu da, güzel Türkçesi ve ifade zenginliği eşliğinde büyük başarıyla yerine getiriyor. O zaman da, kitabı okumak sular seller gibi akıp gidiyor.

“Zor Rota” adını verdiği anılarında, gerçekte “zor” olan, onun meslek hayatında başından geçenler değil, zor olan Türkiye’nin tarihsel dönemeçleri, bazen öyle, bazen böyle.

Onur Öymen, artık buna şans mı yoksa kariyerin hak ettiği görevler mi demek doğru bilemiyorum, belki ikisi birden, o olayların birebir tanığı.

Dolayısıyla, ortaya “kaynak bir kitap” çıkıyor, tarihçilerin okuması gereken, Dışişlerinde her kademede yer alan diplomatların ve günümüz siyasetçilerinin elden düşürmemeleri gereken bir kitap.

Değerli eserler

Aslında Onur Öymen 2000 yılından bu yana farklı konularda sürekli çalışan ve kitap yazan bir diplomat. Adı “emekli büyükelçi”, oysa yaptığı çalışmalar son derece dinamik ve emeklilikle ilgisi yok.

Kitapları şöyle:

“Geleceği Yakalamak”, “Silahsız Savaş”, “Türkiye’nin Gücü”, “Ulusal Çıkarlar”, “Çıkış Yolu”, “Demokrasiden Diktatörlüğe”, “Uçurumun Kenarında Dış Politika”, “Bir Propaganda Silahı Olarak Basın”, “Arka Plan”.

Ve şimdi bunlara “Zor Rota” ekleniyor.

Her bir kitap çok değerli bilgiler içeriyor, ben dördünü okudum, her biri sıkı bir çalışmanın ürünü. Kitaplarını okurken zevk vermesi ayrı.

Onur Öymen günümüzde Türkiye’yi ve dünyayı yakından izliyor. O nedenle yazdığı kitaplar, geçmişle ilgili de olsa, anılar da olsa, çeşitli ülkelerden örnekler de içerse, günümüz açısından mutlaka düşündürücü tezler içeriyor, düşündürücü ipuçları veriyor.

“Zor Rota” onlardan biri.

Türkiye’nin son kırk yılını şöyle bir çırpıda içinize sindirmek istiyorsanız, “Zor Rota’yı” kaçırmayın.