Uzay ve zaman konusunda merak, endişe ve hesaplama çabaları, günümüze kadar kesintisiz süregelmiştir. Herkeste olan yaygın kanı, bu hesaplamaların çok karmaşık ve çok gelişmiş bir düzeyde olduğu şeklindedir.
Buna karşılık, ilginç olan ise, en azından bize ulaşan bilgilerde, tüm ölçümlemelerin hâlâ parmak hesabıyla yapılıyor olmasıdır. Nasıl yani?
Meselâ falan yıldızın dünyaya olan uzaklığı kaç karış‘tır, söylenen ve kabul gören birim budur. Yani aradaki uzaklık ondalık sayılarla ifade edilir. Bilindiği üzere 10 sayısının değeri iki karış karşılığıdır. Çünkü bir karış beş parmaktır, iki karış on parmak, yani 10 sayısı işte budur !..
Örnekler çoğaltılabilir. Dünyanın çevresi, denizlerin derinliği, kaç karıştır?
Mikroplar, hücreler, moleküllerin boyu posu bir karışın kaçta kaçıdır? Gibi…
Kişi doğumundan itibaren kendinde gördüğü ve herkeste olan 10 adet parmakla bütün ölçümler, hesaplamalar yapılıyorsa, neden yadırgasın ki? Taa… ilk okulda matematikle ilk tanışmasından sonra verilen ödevler hesaplanırken, bir elin işaret parmağı ile diğer elde kalan parmaklar bir bir sayılarak toplama ve çıkarma işlemleri sonuçlandırılmaz mıydı? Ben hâlâ bakkal hesabı yaparken, arada bir çaktırmadan parmaklarımı kullanırım.
Günümüz hesaplamalarında nihayet bu işin özüne dönüldü. Madem ki tüm hesaplamalar parmak hesabıdır, o takdirde karış’lamanın yerini parmak’lama almalı denildi.
Parmak dediğin ya vardır, ya yoktur. İki karış yani on parmak 10 rakamı ile ifade edilirken parmaklama hesabında, bir parmak yoksa 0 varsa 1 şeklinde belirtiliyor. Her iki hesaplama türünde ortak olan ise bir yani tek parmaktır! Ve bu da 1 diye yazılabiliyor.
Parmak işin içine bu kadar girdikten sonra, kaçınılmaz olarak kalem tutan parmak da artık kalemi bırakıp cep telefonu ekranlarındaki harflerin ve rakamların üzrerinde hafif dokunuşlarla dans ediyor.
Parmak, ondalık sayıların üstünde gezindiğinde dokunduğu her nokta alt tarafa 01 temelli digital parmak izi olarak geçiyor. Bu da çok doğal, zaten sözlüklerde digital sözcüğünün karşılığında parmağa ait diye bir açıklama duruyor.
Bu da parmağa ve parmaklamaya ait bir Pazar yazısı olsun, fazla uzatmadan…
Hayır anlamında havaya kalkmış politik bir parmak yorumu bekleyenler de yazının siyaset dışı olmasını 1 Nisan şakası olarak kabul etsinler.
Neşeli pazarlar…