ABD Başkanı Biden, Çin yapımı mallara yönelik tarifeleri artırıyor

Biden yönetimi, 18 milyar dolar değerindeki Çin ithalatı için katı gümrük tarife oranları açıkladı. Beyaz Saray, tarife artışlarının Amerikan endüstrilerini haksız rekabetten korumak için gerekli olduğunu söyledi.

Bunun paralelinde, Avrupa Birliği'nde de Çin'e yönelik soruşturmalar var. Onlar da benzer cümleler kullanıyorlar; yani kendi endüstrilerini haksız rekabetten ve Çin devletinin kendi ürünlerine yaptığı sübvansiyonlu fiyatlardan korumak istediklerini belirtiyorlar. 

Ama gerçekten böyle mi? Ya da bu aslında bir seçim manevrası mı?

Tarifelerde artış

ABD Başkanı Joe Biden, 18 milyarlık ithalatın toplamı olan Çin yapımı elektrikli arabalar, güneş panelleri, çelik ve diğer mallara yönelik tarifeleri artırıyor. Şöyle listeleyelim;

• Elektrikli araçlar-hemen başlamak üzere yüzde 25'ten yüzde 100'e (4 kat artış)
• Lityum piller ve kritik mineraller-hemen başlamak üzere yüzde 7,5'ten yüzde 25'e (3+ kat artış)
• Güneş pilleri-hemen başlamak üzere yüzde 25'ten yüzde 50'ye (2 kat artış)
• Limanlardaki devasa vinçler-hemen başlamak üzere yüzde 0'dan yüzde 25'e (sıfır vergiden artış)
• Belirli çelik ve alüminyum ürünler-hemen başlamak üzere yüzde 7,5'ten yüzde 25'e (3+ kat artış)
• Yarı iletkenler-2025'ten itibaren yüzde 25'ten yüzde 50'ye (2 kat artış)
• Kauçuk tıbbi ve cerrahi eldivenler-2026'dan başlamak üzere yüzde 7,5'ten yüzde 25'e (3+ kat artış)

Piller ve doğal grafit gibi bazı kalemlerin tarifelerde aşamalı geçiş süreleri daha uzun vadede olacak. Beyaz Saray, bunun kısmen ABD imalat sektörüne, tüketici talebini karşılamaya yetecek kadar pilin yurt içinde üretildiği bir noktaya gelene kadar ölçeklenmesi için zaman vermek amaçlı olduğunu söyledi.

Biden yeni tarifeleri açıklarken Beyaz Saray’da yaptığı konuşmada şunları söyledi:

“Çin, tüm bu ürünlere büyük miktarda sübvansiyon sağladı, Çinli şirketleri dünyanın geri kalanının alabileceğinden çok daha fazlasını üretmeye zorladı ve sonra piyasaları bu fazla ürünlerle ve haksız derecede düşük fiyatlarla doldurdu. Bunun gibi taktikler rekabet etmek değil, hile yapmaktır.”

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Çin ziyareti öncesinde Mart ayında yaptığı açıklamada benzer bir şey söylemişti:

“Çin’in kapasite fazlası, küresel fiyatları ve üretim modellerini bozuyor ve Amerikalı firmalara ve işçilere olduğu kadar dünya genelindeki firma ve işçilere de zarar veriyor.”

Çin tarafına bakarsak, önceden sinyali verilen planları eleştiriyorlardı. Son gelişme üzerine Çin Ticaret Bakanlığı tarifelere şöyle açıklama yaptı:

“ABD’nin Bölüm 301 tarifelerini artırması, Başkan Biden’ın Çin’in büyümesini bastırmama veya sınırlamama ve Çin’den ayrılmaya çalışmama taahhütleriyle çelişiyor. ABD derhal yanlışlarını düzeltmeli ve Çin’e yönelik gümrük vergilerini iptal etmelidir. Çin kendi çıkarlarını savunmak için kararlı önlemler alacaktır.”

Analistler, tarifelerin seçime yönelik olduğunu düşünüyorlar. Çünkü Biden'ın olası rakibi Trump aylardır Çin'den ithal edilen elektrikli araçların, ABD'nin otomobil endüstrisini öldürmekte olduğu eleştirileri yapıyor. Beyaz Saray yetkilileri, tarife artışlarının açıklandığı toplantıda sorulduğunda, artışların iç siyasetle ilgili olmadığını söyledi.

Analistler ayrıca yeni ithalat vergilerinin iç ekonomi ve bireysel tüketiciler üzerinde yaratabileceği istenmeyen sonuçlar konusunda uyarıyor. Ancak bazı hesaplamalara göre, bu tarife artışları, enflasyonu yüzde 0.01 puan kadar yani ihmal edilebilir düzeyde arttıracak. Bu nedenle Biden’ın yeni tarifelerinden ötürü maliyetlerde bir artış olmaması bekleniyor.

Amerikalı yetkililer şöyle özetliyor:

"Amerikalı tüketicilerin bekleyebileceği şey, imalat ve fabrika inşaatlarında rekor düzeyde istihdam sağlayan, sürmekte olan yatırımın devam etmesidir. Bu tarifeler bu kazanımları koruyacak ve kollayacak.”

Biz olayın özetini söyleyelim.

Küreselleşme neden önemliydi?

Çünkü, küresel pazarın boyutunu arttırması ve daha fazla ve farklı malın daha ucuz fiyatlarla üretilip satılmasına olanak sağlaması nedeniyle önemliydi. Ama bu tarif, batılı endüstriler sattığı sürece geçerli. Peki batılı olmayan endüstriler daha fazla, daha farklı malı daha ucuz fiyatlarla üretip, satıyorsa ne olur? Cevabı görmek için yazıyı başından itibaren yeniden okuyun lütfen.