Seçimler yaklaştıkça ekonomik kriz, enflasyon ve depremin seçmen davranışını nasıl etkilediğine ilişkin araştırmalar yapılıyor.

Son araştırma Spectrum House'tan... 

Araştırma 10-15 Mart 2023 tarihleri arasında 10 ilde 1446 kişi ile yüz yüze yapılmış.

Araştırma yapılırken Milli Görüş lideri Necmettin Erbakan'ın oğlu Fatih Erbakan'ın Saadet Partisi'nden ayrılarak kurduğu Yeniden Refah Partisi henüz Cumhur İttifakı'na katılmamıştı. 

HDP'de Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday çıkarmayacağını açıklamamıştı. 

Millet İttifakı'nın 13. Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, 100 binden fazla oyla Cumhurbaşkanlığı seçiminde aday olan Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce ile görüşmemişti. 

O nedenle sonuçları bu gelişmelerin ışığında yorumlamak da gerekiyor. 

Araştırmada şu soru soruluyor: "Yaşanan afet süreci ve ülke gündemindeki son gelişmeler oy verme tercihinizde bir değişiklik yaratacak mı?"

Yüzde 69.1'i oy verme tercihinde bir değişiklik yaratmayacağı görüşünde. Yüzde 23.4'ü ise yaratacağını söylüyor. Oy davranışını değiştireceğini söyleyenlerin arasında en yüksek kesim 25-34 yaş aralığında olanlar.  

Yoksul olanlar yani aylık gelirini 3 bin lira olarak açıklayanların yüzde 28.20'si de oy verme tercihini değiştireceğini söylemiş. 

Araştırmaya göre gelir seviyesi yükseldikçe tercihlerinde bir değişiklik olmayacağını söyleyenlerin oranı artıyor. 

Bu pazar Cumhurbaşkanlığı seçimi olsa hangi adaya oy verirsiniz sorusuna yanıt verenlere 'kararsızlar' ve 'oy kullanmayacağım' diyenler dağıtıldıktan sonra Erdoğan yüzde 44.7, Kılıçdaroğlu yüzde 36.9,  HDP'nin adayı yüzde 9.4, Muharrem İnce yüzde 8.2, Sinan Oğan yüzde 0.6, Fatih Erbakan yüzde 0.2 oranında oy alıyor. 

HDP'nin Cumhurbaşkanlığı seçiminde aday çıkarmayacağı netleştiği için HDP'nin aldığı yüzde 9,4'ü Kılıçdaroğlu'nun hanesine yazdığımızda Millet İttifakı'nın 13. Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nun oy oranı 46.3'e yükseliyor. Bu da Erdoğan'ın bir buçuk puan önünde olmak demek ki bıçak sırtı bir durum söz konusu. Tabii ki bu araştırmanın sonucuna göre Muharrem İnce'nin oy oranı önemli olacak. 

2018 seçimlerinde MHP'ye oy veren seçmenin yüzde 17'si İnce'yi tercih ediyor

Araştırma oy geçişkenliğini de analiz ediyor. 2018'deki AKP’ye oy vermiş seçmenlerin yüzde 77.60’ı Erdoğan’a oy vereceğini ifade ederken, yüzde 8.40’ı Kemal Kılıçdaroğlu’nu tercih edeceğini belirtiyor. 

2018’de MHP’ye oy vermiş seçmenlerin yüzde 58.30’u Erdoğan’ı tercih edeceğini belirtirken yüzde 17.30’u Muharrem İnce’yi destekleyeceğini ifade ediyor.

İyi Parti seçmeninin yüzde 76.40'ı Kılıçdaroğlu'nu destekleyeceğini söylerken yüzde 11'i Muharrem İnce diyor. 

Kızılay madencilerin gerisinde

Araştırmada "afet bölgesindekilere en büyük desteği kimin verdiğini düşünüyorsunuz?" sorusuna yüzde 27.3 hükümet, yüzde 19.6’sı halkın bireysel çabası, yüzde 17.2’si Ahbap, yüzde 10.7’si AFAD, yüzde 4.1’i ise madenciler diyor. 

Depremin ilk günlerinde Ahbap'a çadır sattığı ortaya çıkan Kızılay yüzde 1,8 ile madencilerin gerisinde. 

Kızılay’ın Ahbap ve diğer yardım kuruluşlarına çadır satmasını da yüzde 77'si doğru bulmadığını söylüyor.

Deprem bölgesinde çeşitli cemaat ve tarikatlar çalışmalar yürütürken, araştırmaya katılanlara göre tarikatların desteği yok gibi... 

Araştırmada "hükümetin depremin ardından ilk 48 saat içinde yapılan çalışmalarını başarılı buluyor musunuz?" sorusuna yüzde 52.6’sı "başarısız" yanıtı veriyor.

İlk defa oy kullanacak seçmenin yani gençlerin yüzde 83'ü de "başarısız" bulduğunu ifade ediyor. 

"Depremde açıklanan yaralı ve ölü sayısını güvenilir buluyor musunuz?"sorusuna yüzde 66.7’si "hayır güvenilir bulmuyorum" diyor. 

Parti tercihine göre bakıldığında ise AKP seçmeninin yarısı "güvenilir" bulduğunu söylüyor. 

Yaşanan depremde bu kadar yıkım olmasından kimin sorumlu olduğunu düşünüyorsunuz sorusuna verilen yanıtlar da şöyle: 

Yüzde 32’si hükümeti, yüzde 30’u müteahhitleri, yüzde 23'ü de belediyeleri sorumlu tutuyor.

DSP'den son notlar

Bülent Ecevit'in kurucusu olduğu Demokratik Sol Parti'nin genel başkanı Önder Aksakal dışında parti kurmayları eğilimlerinin Millet İttifakı'ndan yana olduğunu açıklamışlardı. 

Son olarak DSP Genel Başkan Yardımcısı Dilara Tambova da Cumhur İttifakı için "cumhuriyet ve laiklik karşıtı, marjinal sayılabilecek boyutta sağ ve radikal bir ittifak yapısı ile seçimlere girme kararı alınmıştır" dedi. 

Tambova eğilimin Millet İttifakı'ndan yana olduğu belirtti. 

DSP'nin en yüksek karar organı olan Parti Meclisi hala karar için olağanüstü toplantısını yapmadı. Zira öğrendiğim kadarıyla CHP ile görüşmeler devam ediyor. 

Diğer yandan DSP Muğla İl Başkanı Michael James Aşkar, parti genel merkezinin ülkede yaşanan sorunlara duyarsız kaldığını belirterek il başkanlığı görevinden istifa ettiğini duyurdu.