İmamoğlu: Tarihin en büyük restorasyonunun ardından Yerebatan Sarnıcı açılıyor

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu, belediye mülkiyetinde yer alan ve 2017 yılında restorasyonuna başlanılan tarihi Yerebatan Sarnıcı'ndaki çalışmaların tamamlandığını duyurdu.

İBB Kültür A.Ş'ye bağlı olarak işletilen ve yabancı turistlerin en çok ziyaret ettiği üçüncü mekan olan Sultanahmet’teki tarihi Yerebatan Sarnıcı, 2017 yılında tarihinde ilk kez kapsamlı bir restorasyona girdi. Restorasyon çalışmalarının tamamlandığını ve sarnıcın ziyarete açılacağıyla ilgili İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu Twitter hesabından bir video paylaştı. 

Yerebatan Sarnıcı'nın tarihi

İstanbul'un görkemli tarihsel yapılarından birisi de Ayasofya’nın güneybatısında bulunan Bazilika Sarnıcı’dır. Bizans İmparatoru I. Justinianus (527-565) tarafından yaptırılan bu büyük yeraltı sarnıcı, suyun içinden yükselen ve sayısız gibi görülen mermer sütunlar sebebiyle halk arasında “Yerebatan Sarayı” olarak isimlendirilmiştir. Sarnıcın bulunduğu yerde daha önce bir Bazilika bulunduğundan, Bazilika Sarnıcı olarak da anılır.

Bizans döneminde bu çevrede geniş bir sahayı kaplayan ve imparatorların ikamet ettiği büyük sarayın ve bölgedeki diğer sakinlerin su ihtiyacını karşılayan Yerebatan Sarnıcı, İstanbul’un Osmanlılar tarafından 1453 yılında fethinden sonra bir müddet daha kullanılmış ve padişahların oturduğu Topkapı Sarayı’nın bahçelerine buradan su verilmiştir.

Özellikleri

Sarnıç, uzunluğu 140 metre, genişliği 70 metre olan dikdörtgen biçiminde bir alanı kaplayan, dev bir yapıdır. Toplam 9.800 m2 alanı kaplayan bu sarnıç, yaklaşık 100.000 ton su depolama kapasitesine sahiptir. 52 basamaklı taş bir merdivenle inilen bu sarnıcın içerisinde her biri 9 metre yüksekliğinde 336 sütun bulunmaktadır. Birbirine 4.80 metre aralıklarla dikilen bu sütunlar, her biri 28 sütun içeren 12 sıra meydana getirirler. Çoğunluğu daha eski yapılardan toplandığı anlaşılan ve çeşitli mermer cinslerinden yontulmuş sütunların büyük bir kısmı tek parçadan, bir kısmı da iki parçadan oluşmaktadır. Bu sütunların başlıkları, yer yer farklı özellikler taşır. Bunlardan 98 adedi Corint üslûbu yansıtırken bir bölümü de Dor üslûbunu yansıtmaktadır.

Sarnıçtaki sütunların köşeli veya yivli biçimde olan birkaç tanesi hariç büyük bir çoğunluğu silindir biçimindedir. Sarnıcın ortasına doğru kuzeydoğu duvarı önünde yer alan 8 sütun, 1955-1960 yıllarında yapılan bir inşaat sırasında kırılma tehlikesine maruz kaldıklarından, bunların her biri, kalın bir beton tabaka içine alınarak dondurulmuş ve bu yüzden eski özelliklerini kaybetmişlerdir. Sarnıcın tavan aralığı kemerler vasıtasıyla sütunlara aktarılmıştır. Sarnıcın tuğladan örülmüş 4.80 metre kalınlığındaki duvarları ve tuğla döşeli zemini, Horasan harcından kalın bir tabakayla sıvanarak su geçmez hale getirilmiştir.

Yerebatan Sarnıcı Nerede?

Yerebatan Sarnıcı Eski İstanbul’un kalbi olarak adlandırılan Sultanahmet semtinde, Ayasofya’nın güneybatısında yer alıyor. Yerebatan Sarnıcı’na gitmek için Kabataş-Bağcılar tramvay hattı kullanılarak Sultanahmet durağında inilebilir. Sarnıç, Sultanahmet durağına birkaç dakikalık yürüme mesafesindedir.

Anadolu yakasından gelenler Kadıköy’den vapur ile Kabataş, Karaköy ya da Eminönü’ne geçerek Kabataş – Zeytinburnu tramvayına binebilir. Marmaray hattını kullanmak isteyenler ise; Marmaray Sirkeci durağında Cağaloğlu – Vilayet çıkışını takip ederek İstanbul Valiliği önüne geldikten sonra buradan Yerebatan Sarnıcı 7 dakika yürüyüş mesafesinde kalacaktır.