Akkuyu Nükleer Santrali ile ilgili soru önergesi: Olası kazada tüm sorumluluk Türkiye'de; 15 yıllık elektrik alım garantisinin faturası vatandaşa yansıyacak

CHP Mersin Milletvekili Ali Mahir Başarır, Mersin’de yapımı devam eden Akkuyu Nükleer Santrali’ndeki alıcısı bilinmeyen hisse satışını ve Rusya ile yapılan Akkuyu Nükleer Santral Anlaşması’nı Meclis Gündemine taşıdı.

Rusya Devleti ile yapılan nükleer santral anlaşmasının Rusya’nın lehine adeta tek taraflı bir anlaşma olduğunu belirten CHP’li Başarır, “Akkuyu Nükleer Santrali, ülkemizin ve Mersinli hemşerilerimizin en büyük sıkıntısıdır. Nükleer santral inşaatı projesinde; Inter RAO şirketi, sahibi olduğu yüzde 0.82’lik payını 13.5 milyon dolara sattı. Kime sattı? Rus şirketine mi yoksa Türk Şirketine mi? Bizim bu satışla ilgili bir söz hakkımız yok. Bunu sorgulayabiliyor muyuz? Hayır. Topraklarımızda kurulan bu santralin değeri yaklaşık 2 milyar dolar. Nükleer santralin tamamı Rus şirketlerine ait. Ne yazık ki iktidar, buradan üretilecek elektriği dünyadaki kilovatsaati ortalama 4-5 dolar/cent iken yaklaşık 3 katı bedelle 15 yıl boyunca alım garantisi vermiştir. Yönetim Ruslarda, hisse Ruslarda ancak pahalı alım garantisi bizde” dedi.

"Bu anlaşma Rusya Lehine tek taraflı bir anlaşmadır"

Bununla birlikte olası bir nükleer santral kazasında tüm risk ve sorumluluğun Türkiye’ye ait olduğunu ifade eden CHP’li Başarır, “Buradan Enerji Bakanı’na soruyorum: Burada kazanan kim? Türkiye Cumhuriyeti mi? Ruslar mı? Sayın Bakan çıkın, Türkiye Cumhuriyeti’nin kazancının ne olduğunu açıklayın. Mersin ve ülkemizdeki tüm vatandaşlarımızın bunu bilmeye hakkı var” sözlerini dile getirdi.

"Nükleer Santral patlamasını mutfak tüpü patlaması ile açıklamak"

Rusya ile yapılan anlaşma sürecinde başbakan olan Cumhurbaşkanı olan Recep Tayyip Erdoğan’ın olası bir nükleer santral kazası riskini evdeki mutfak tüpü patlaması riskine benzettiğini hatırlatan CHP’li Başarır, “Ne yazık ki, nükleer santral patlaması riskini evlerdeki mutfak tüpü patlaması riskine benzeten biri bu ülkeyi yönetiyor. Ne yayılacak olan yüksek oranda radyasyondan haberi var ne de nükleer atıkların vereceği zararlardan” dedi.

CHP Mersin Milletvekili ve Parti Meclisi Üyesi Ali Mahir Başarır, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez ’in yanıtlaması istemi ile vermiş olduğu yazılı soru önergesinde;

“Seçim bölgem olan Mersin’de yapımı devam eden Akkuyu Nükleer Santrali İnşaatı projesinde yer alan Rus elektrik enerji şirketi Inter RAO, yüzde 0.821 oranındaki hissesini sattığı bilgileri yazılı ve görsel basında yer almıştır.

Rus şirketi Inter RAO’nun, hissesini 2020 yılının 4. çeyreğinde yaklaşık 13,5 milyon dolara sattığı ve söz konusu hissenin alıcısına dair bilgilerin paylaşılmadığı da basında yer alan haberler arasındadır.

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında “Türkiye Cumhuriyeti’nde Akkuyu Sahası’nda Bir Nükleer Güç Santralinin Tesisine ve İşletimine Dair İşbirliğine İlişkin Anlaşma” 12 Mayıs 2010 tarihinde imzalanmıştır. Yapılan bu anlaşmaya göre, dünyada nükleer santrallerden üretilen elektriğin fiyatı 4-5 dolar/cent iken mevcut iktidar, Rus Devleti enerji şirketi olan ROSATOM’dan 15 yıl boyunca 12,35 dolar/cent karşılığında üretilen elektriğin alım garantisini vermiştir.

Olası bir nükleer santral kazası sonrasında tüm sorumluluğun Türkiye’ye ait olduğu anlaşmada, ülkemiz toprağının bir bölümünü Ruslara hediye etmenin yanı sıra Türk halkının elektrik faturalarına 15 yıl süresince milyarlarca lira haksız ücret eklemek durumunda kalınacaktır. Anlaşmanın imzalandığı tarihte dolar kurunun 1.52 olduğu ve şimdi ise dolar kurunun 7.04 TL olduğu düşünüldüğünde halkın elektrik faturalarına yansıyacak artış daha da fazla olacaktır.

Söz konusu anlaşmayla, Rusya’ya karşı olan enerji bağımlılığımız daha da artmakla beraber Rus proje şirketi, eğer santralin hisselerini satmak isterse Türk veya üçüncü şahısların alabileceği hisse oranı en fazla yüzde 49 olabilecektir. Yani çoğunluk hisse her zaman Rus Devlet Şirketi’ne ait olacaktır” açıklamalarına yer vererek şu soruların yanıtlanmasını istedi:

Bu çerçevede;

1- Hem ülkemizdeki toprağı hediye ettiğimiz hem dünyanın en pahalı elektrik enerjisini alma garantisi verdiğimiz hem de olası bir nükleer kazada sorumluluğun tamamen ülkemize ait olan Akkuyu Nükleer Santral Anlaşması’nda Türkiye’nin kârı nedir?

2- Inter RAO’nun Akkuyu Nükleer Santrali İnşaatı projesindeki yüzde 0.821’lik hissesini kime satmıştır? Yapılan bu satış hakkında bakanlığınıza bilgi verilmiş midir? Yapılan satışın ülkemizin güvenliği bakımından hangi şirkete yapıldığının bir önemi yok mudur?

3- Dünyada, kendi topraklarında nükleer santral inşa edilip sahibinin yüzde yüz başka bir devlete ait olduğu ülke var mıdır? Varsa bu hangi ülke ya da ülkelerdir?

4- Yapılan bu anlaşma, tek taraflı olarak Rusya Devleti’nin çıkarlarına hizmet eden bir anlaşma değil midir?