Zehirli atık deposu Afrika'da hukuk mücadelesi

Batı ülkelerinin dev şirketlerinin Afrika’yı zehirli atık çöplüğüne çevirmesine karşı verilen mücadele kapsamında, Fildişi Sahili’nin halkı kıyıya 400 ton zehirli atık boşaltan en büyük üçüncü petrol ticareti şirketi Trafigura’ya tazminat ödettirme mücadelesi veriyor.

Dün (18.09.09) BM, üç yıl önce en az 15 kişinin ölümü ve 100 binden fazla kişinin zehirlenmesine yol açan ‘Probo Koala’ gemisinden boşaltılan atıklardan gemiyi işleten Trafigura’nın sorumlu olduğuna dair rapor yayımladı. Bunun üzerine faaliyetlerini Britanya’dan yürüten Hollanda merkezli şirket, tazminat ödeyeceğini duyurdu.

165 milyon dolar tazminat istenecek

Şirket, '30 bin davacının çoğunun kabul edilebilir bulacağı uzlaşmaya vardık' dedi, ama rakam belirtmezken, ‘yaşananların sorumluluğunu reddetmeye devam edeceğini’ vurguladı.

Toksik Atık Kurbanları Birliği (TAKB) ise, tazminat teklifinin yeterli olmadığını belirtti. Uzlaşma olmazsa ekimde Britanya Yüksek Mahkemesi’nde açılacak davada 165 milyon dolar tazminat istenecek.

‘Kokar ama öldürmez’

Greenpeace’in ele geçirdiği şirket içi yazışmalar, ‘atıkların kötü koktuğu, ama asla hastalık ve ölüme yol açmayacağını’ iddia eden Trafigura’nın, en büyük çevre felaketlerinden birine nasıl bile bile yol açtığını gösteriyor.

Onlarca düşük ve ölü doğum yaşandı

Dört yıl önce çok ucuza kullanılamaz benzin alıp geminin deposunda kimyasallarla temizleyerek büyük kâr payıyla satan şirket, işlem sonunda kalan zehirli sodyum hidroksit ve petrol atıklarını ‘depo temizliğinde kullanılan yağ’ kılıfında Amsterdam’a gönderdi. Ancak Amsterdam’da zehir sebebiyle metreküp fiyatının 28’den bin 320 dolara çıkarması üzerine Fildişi Sahili’nde arındırma tesisi bulunmayan bir firmayla anlaştı.

2006’da Abidcan limanına gelen atıklar şehrin 17 yerine boşaltıldı. Saatler içinde dumandan zehirlenen yüzlerce kişi hastanelere başvurdu. Yeraltı sularına karışan zehir yüzünden düşük ve ölü doğumlar yaşandı.