ABD Başkanı Barack Obama, dünyanın çeşitli ülkelerinden insan hakları savunucularının talebini son anda yerine getirdi: ABD ordusuna ait gizli belgeleri Wikileaks platformuna sızdırdığı için 35 yıl hapse mahkûm edilen Chelasea Manning'in cezasını indirdi. Başkanlık makamının verdiği güç ile Manning'in serbest bırakılmasının önünü açtı.
Bu karar, haftalardır dünya sahnesine veda eden Obama'nın kendini ortaya koyma şekliyle de örtüştü. Obama, yaptığı son veda konuşmasında sergilediği söz söyleme yeteneğiyle ABD'nin ilk siyahi başkanı olmasının tarihi önemine dikkat çekerek, eşine, kızlarına, başkan yardımcısına ve iyi olan tüm insanlara yönelik sevgisini açıkça orta koyarak kendisini destekleyenleri gözyaşlarına boğdu.
Bir savaş suçunu ifşa etmek
Obama'nın Beyaz Saray'dan taşınmasına ve bayrağı Donald Trump'a devretmesine saatler kala cinsiyet değiştirdiği için erkek hapishanesindeki tek kadın olarak cezasını çeken, iki kere intihara teşebbüs eden eski askerin serbest kalmasının önünü açtı. Manning'in sızdırdığı videolardan birinde, ABD'ye ait askeri bir helikopterdeki birliğin Irak'taki sivilleri hayvan avlarmış gibi takip ettiğine dair görüntüler yer alıyordu. Bu olay sırasında 11 kişi yaşamını yitirmişti. Bir çok hukukçu, bu görüntüleri sızdıran Manning'in bir savaş suçunun ortaya çıkartılmasına katkı sağladığını belirterek, bunu ancak devlete ait gizli bilgileri ifşa ederek yapabileceğine dikkat çekiyor.
Obama, Manning'in cezasını indirmesinden bir gün sonra yaptığı son basın toplantısında kararına gerekçe olarak 35 yıl mahkûmiyetin orantısız olmasını gösterdi. Obama, devletin gizli bilgilerini ifşa edecek kişileri yıldırmak için yedi yıl hapis cezasının yeterli olacağını ifade etti.
Obama devlete ait bilgileri ifşa edenleri takibe aldı
Manning'in serbest kalmasını sağlamak doğru bir tutum. Siyasi sorumluluk taşıyanlar için bilgisayar korsanlarının saldırılarının ve sanal ortamda bir savaşın yaşandığı günümüzde şeffaflık ile güvenliğin sağlanması; kişiye özel alanın korunması ile koruyucu amaçla gözetleme arasında bir dengenin sağlanmasının zorlaştığı da doğru.
Ancak bir yandan şöyle bir gerçek de var; Obama iktidarı süresince gizli bilgileri ifşa edenleri takip etmek ve onlara sert cezalar vermekten başka bir şey yapmadı. Her fırsatta insanların iyiliğini istediğini dile getiren Obama döneminde gizli bilgileri ifşa edenler hakkında daha önce olmadığı kadar çok dava açıldı. Gazeteciler, örneğin Kuzey Kore hakkında gizli bilgilerden alıntı yaptıkları için haber kaynaklarını söylemeye zorlandı.
Obama döneminin olumsuz bilançosu
İşlenen suçu ortaya çıkarma hedefiyle gizli bilgileri ifşa etmek zorunda kalanların hukuki açıdan korunması sağlayacak yasal düzenlemeyi yapmak için Obama'nın sekiz yıl zamanı vardı. Bilgisayar korsanlarının saldırılarının demokrasi açısından nasıl bir tehdit oluşturduğu ilk kez onun başkanlık döneminde belirgin bir hal aldığı için Obama'nın gizli bilgilere sahip olanların gerektiğinde bunları ifşa etmelerine olanak sağlama yönünde mücadele etmesi gerekirdi.
Ancak Obama bunu yapmadı. Chelsea Manning için aldığı karar, Manning için büyük bir hediye oldu. Fakat bu gizli bilgileri ifşa edenlerin korunması açısından ortaya çıkan olumsuz bilançoyu değiştirmedi.
© Deutsche Welle Türkçe
Ines Pohl
